Πόλεμος για τα κινεζικά αλιευτικά στον Ειρηνικό

Τέσσερα λατινοαμερικανικά κράτη έχουν ήδη στραφεί από πέρσι κατά της Κίνας, λόγω της τακτικής της να ψαρεύει μανιωδώς στα όρια των εθνικών υδάτων τους και των οικονομικών ζωνών τους. Όμως εν συνεχεία η Κίνα, όχι μόνον δεν συμμορφώθηκε, αλλά… πάτησε γκάζι. Οι χώρες αυτές την κατηγορούν ότι, αφού τα κινεζικά αλιευτικά ξεπάστρεψαν όλα τα ψάρια στα νερά του Πεκίνου, έχουν βαλθεί να αφανίσουν και των άλλων χωρών, καθώς συστηματικά, μέρα νύχτα και όλο το χρόνο, ψαρεύουν “τσίμα-τσίμα” στα όρια των χωρικών υδάτων του Περού, του Εκουαδόρ (για τα νησιά Γκαλαπάγκος), της Χιλής και της Κολομβίας.

Η Κίνα σήμερα διαθέτει τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στον κόσμο. Μόνο στα Γκαλαμπάγκος ο στόλος των ψαροκάικών της φθάνει σε αριθμό τα 340! Καμιά φορά τα κινεζικά πλοία, διότι δεν είναι κοινά ψαροκάικα, εισέρχονται και στα χωρικά ύδατα άλλων κρατών, ξεσηκώνοντας και τους διπλωμάτες, ενώ συχνά αλιεύονται και προστατευόμενα είδη. Το 2017 το Εκουαδόρ είχε κατάσχει το κινεζικό φορτηγό πλοίο “Fu Yuan Yu Leng” με 6.620 καρχαρίες, που τα πτερύγιά τους θεωρούνται ντελικατέσεν στην Κίνα.

Ως επί το πλείστον οι αρμάδες των ψαροκάικων της Κίνας προτιμούν τα διεθνή ύδατα και, τυπικά, όσα κάνουν, είναι νομότυπα, λόγω της μη ρύθμισης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών. Στα Γκαλαπάγκος για παράδειγμα, ψαρεύουν στα όρια της οικονομικής ζώνης του Εκουαδόρ (Δημοκρατία του Ισημερινού). Μάλιστα είναι απόλυτα πειθαρχημένοι οι καπετάνιοι τους στο “γράμμα του νόμου” και οι αεροφωτογραφίες δείχνουν τα πλοιάριά τους να συνωστίζονται κυριολεκτικά μισό μίλι από τα όρια της ΑΟΖ του Εκουαδόρ, σχηματίζοντας μια γραμμή συνόρων από καΐκια! Είναι η μόνη χώρα που ψαρεύει στην περιοχή και καμία δεν ψαρεύει πάντως “κολλητά” με τα σύνορα του Εκουαδόρ.

Οι New York Times αναφέρουν ότι όλες οι άλλες χώρες ψαρεύουν εκεί κοντά περίπου για 100.000 ώρες το έτος, ενώ η Κίνα ψάρευε επί 200.000 ώρες μέχρι πρόπερσι και φέτος έφτασε να ψαρεύει 400.000 ώρες. Οι άλλες χώρες που ψαρεύουν εκεί είναι περίπου 35, περιλαμβανομένης της Ισπανίας, της Ταϊβάν και της Νότιας Κορέας. Βέβαια πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν και το γεγονός ότι αν αλιεύει 100.000 ώρες ένα κράτος με πληθυσμό 10 ή και 50 εκατομμύρια κατοίκους, κατ’ αναλογία η Κίνα πρέπει να ψαρεύει πολύ περισσότερες ώρες. Η Κίνα μπορεί και ψαρεύει τόσο εντατικά επειδή διαθέτει τεράστια πλοία-ψυγεία. Τα πλοία αυτά μάλιστα έχουν ναυπηγηθεί στην Ιαπωνία. Κάποια φέρουν σημαία Παναμά, παρότι ανήκουν ουσιαστικά στο κινεζικό κράτος.

“Ναυαρχίδες” της Κίνας

Αυτά τα μεγάλα φορτηγά-ψυγεία είναι τρόπον τινά οι “ναυαρχίδες” και μεταφέρουν καύσιμα και είδη πρώτης ανάγκης για όλο τον υπόλοιπο στόλο. Τα μικρότερα αλιευτικά δεν χρειάζεται καν να πιάνουν σε λιμάνια συχνά, οπότε αλιεύουν διαρκώς. Ξεφορτώνουν τις ψαριές τους στην “ναυαρχίδα” και συνεχίζουν την αλιεία. Οι Αμερικανοί, που έχουν για πολλούς λόγους στο στόχαστρο την Κίνα, έχουν παρακολουθήσει μάλιστα και τον πλου των “ναυαρχίδων” του αλιευτικού στόλου μέχρι τον φετινό Μάιο. Αυτές οι ναυαρχίδες αποπλέουν από την Κίνα και φτάνουν στη Λατινική Αμερική και στη Νότιο Αφρική, φορτώνοντας ψαριές και ανεφοδιάζοντας στολίσκους, χωρίς ανάπαυλα. Έφτασαν μάλιστα και στην Αργεντινή.

Οι κινεζικοί αλιευτικοί στόλοι εστιάζονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα καλαμάρια. Τα κινεζικά πλοία που αλιεύουν καλαμάρια ήταν μόλις έξι το 1990 και σήμερα είναι 528 και ενώ προ τριάντα ετών ψάρευαν 5.000 τόνους κατ’ έτος, το 2021 έφθασαν να έχουν αλιεύσει 278.000 τόνους. Φέτος φρόντισαν να βρίσκονται την άνοιξη έξω από την ΑΟΖ της Αργεντινής, επειδή εκεί είναι “περασιά” καλαμαριών. Στο Νότιο Ατλαντικό υπάρχει και νομοθετικό κενό για την αναφορά της ποσότητας ψαριών που αλιεύονται ή για την περιοχή αλίευσης και το είδος τους.

Πολλές χώρες προτάσσουν την οικολογική ισορροπία, αλλά η ουσία για τις περισσότερες είναι καθαρά οικονομική, αφού εξαλείφονται ή μειώνονται δραματικά οι πληθυσμοί των ψαριών και ειδικά των καλαμαριών. Δεν αφανίζονται εν προκειμένω μόνον τα περιζήτητα καλαμάρια, αλλά και τα ψάρια που τρέφονται από τα καλαμάρια. Η Κίνα δέχθηκε τις θέσεις του Εκουαδόρ πάντως και δεσμεύθηκε να περιορίσει την αλιεία, στην πράξη όμως την περιόρισε μόνον κατά τους μήνες που τα καλαμάρια δεν αφθονούν. Επίσης “έδωσε γραμμή” στους αλιευτικούς στόλους να μην ψαρεύουν οριακά στα θαλάσσια σύνορα και από φέτος κρατούν κάποια απόσταση από αυτά, εντούτοις συνεχίζουν να ψαρεύουν με την ίδια ένταση και τον ίδιο αριθμό πλοίων.

Και στην Αργεντινή έχουν αρχίσει έντονες αντιδράσεις. «Έχουμε μόνιμη παρουσία κινεζικού στόλου 200 μίλια από τις ακτές μας», είπε στους New York Times ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Σαλβαδόρ Πάμπλο Φεράρα. Υπενθυμίζεται ότι ο πολεμικός στόλος της Αργεντινής βύθισε κινεζικό αλιευτικό που εντόπισε στην ΑΟΖ της το 2016.

Οι ΗΠΑ, που δεν χάνουν ευκαιρία, προθυμοποιήθηκαν να ενισχύσουν με δικά τους πλοία τα μικρά κράτη που δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν θαλάσσιες περιπολίες. Όντως πλοία της αμερικανικής ακτοφυλακής ήδη περιπολούν στο Νότιο Ειρηνικό και τον περασμένο Ιούνιο ο Μπάιντεν δήλωσε ότι πρέπει να αυξηθεί η επιτήρηση στην αλιευτική βιομηχανία. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ θα διαθέσουν 600 εκατομμύρια δολάρια για θαλάσσιες περιπολίες σε μικρά κράτη.