Οι πάγοι λιώνουν, οι Έλληνες εφοπλιστές προθερμαίνονται
08/12/2018
Πρό δεκαετίας, ο πρωτοπόρος εφοπλιστής Γρηγόρης Χατζηελευθεριάδης μου μίλησε για τις νέες θαλάσσιες διαδρομές που διανοίγονται από την τήξη των πάγων στον Αρκτικό Ωκεανό, λόγω της υπερθερμάνσεως του πλανήτη. Στις 4 Δεκεμβρίου, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών έγινε δεκτή, ως μέλος του Αρκτικού Οικονομικού Συμβουλίου (ΑΕC), που είναι διεθνής οργανισμός με σκοπό την εξέταση της αλληλεπιδράσεως μεταξύ των παρακτίων χωρών και των επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν την ανάπτυξη των πόρων της. Στις παράκτιες αυτές χώρες ανήκουν οι Ρωσία, Καναδάς, Φιλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, δανική Γροιλανδία και ΗΠΑ, οι οποίες περικλείουν τον Αρκτικό Ωκεανό.
Μοιραίως, θέση αποκτά και η υπερπόντιος ελληνική ναυτιλία, 2.500 χρόνια αφότου ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης έφτασε στη Θούλη, το 330 π.Χ.* Οι Έλληνες εφοπλιστές που ελέγχουν το 20% της παγκοσμίου μεταφοράς θαλασσίων φορτίων (και το 50% του εμπορικού στόλου της ΕΕ) ενδιαφέρονται σήμερα -και μάλιστα άμεσα- για τις δύο νέες θαλάσσιες οδούς που διανοίγονται από το λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό Ωκεανό: Τη βορεία διάβαση, από τις νήσους Μπάφιν, τις καναδικές ακτές έως το Prudhoe Bay στην Αλάσκα και το πέρασμα της Βορείου Θαλάσσης επί του Ατλαντικού κατά μήκος των ρωσικών ακτών έως τον Βερίγγειο Πορθμό (προς Ιαπωνία και Κίνα).
Ο πρόεδρος του οργανισμού AEC, Tero Vauraste, χαιρέτισε τη διεύρυνση των σκοπών του Οργανισμού περιλαμβάνοντας την Ελλάδα στα μέλη του. Με την ενεργό συμμετοχή των Ελλήνων εφοπλιστών εξυπηρετούνται τα οικονομικά συμφέροντα, όχι μόνον των παρακτίων χωρών του Αρκτικού Ωκεανού, αλλά και του παγκοσμίου εμπορίου με ταχύτερες και, συνεπώς, οικολογικότερες θαλάσσιες μεταφορές στην Ευρασία και Άπω Ανατολή. «Η ολιστική προσέγγιση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών των προβλημάτων που αφορούν τον Αρκτικό Ωκεανό δίδει προτεραιότητα στην ασφάλιση της ζωής στη θάλασσα και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος», απάντησε ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών κ.Θεόδωρος Βενιάμης.
Πράγματι, σύμφωνα με τον Τιμ Μάρσαλ (Prisoners of Geography) το πρώτο φορτίο που πέρασε από την βορεία διάβαση, χωρίς τη βοήθεια παγοθραυστικών, ήταν του φορτηγού πλοίου Νunavik. Το 2014 μετέφερε 23.000 τόνους νικελιούχου μεταλλεύματος από τον Καναδά στην Κίνα. Η πολική διαδρομή υπήρξε 40% συντομότερη της συνήθους και φθηνότερη κατά δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Επιπλέον, επέτρεψε τη μεταφορά μεγαλυτέρου φορτίου, λόγω βαθυτέρων υδάτων (εν σχέσει με το κανάλι του Παναμά), και εξοικονόμησε 1.300 τόνους εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Μέχρις του 2040, η βορεία διάβαση θα είναι ανοικτή επί διμήνου, μεταβάλλοντας τους εμπορικούς δεσμούς στον Βόρειο Ειρηνικό ωκεανό και μειώνοντας ακόμη και τα έσοδα της διώρυγος του Σουέζ.
Το βορειοανατολικό πέρασμα της Βορείου Θαλάσσης, κατά μήκος των ακτών της Σιβηρίας, είναι επίσης ανοικτό για πολλούς μήνες το έτος και επιτρέπει στα ρωσικά πλοία να βγαίνουν στις ανοικτές («θερμές») θάλασσες του Ατλαντικού και του Ειρηνικού. Έτσι, ακυρούται το γεωπολιτικό θεώρημα του Ανατολικού Ζητήματος (σ.σ: συγκράτηση της Ρωσίας) των Άγγλων, Ρίτσαρντ Σπάϊκμαν και του Σερ Χάρτφορντ Μακίντερ, που προκάλεσε τόσους πολέμους, όπως η Ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827), ο Κριμαϊκός Πόλεμος ακόμα και η πρόσφατη διαμάχη Ρωσίας και Ουκρανίας.
Συγχρόνως, το βόρειο πέρασμα ενισχύει τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου από τη Σιβηρία στις αγορές της Άπω Ανατολής και περιορίζει τον γεωπολιτικό ρόλο των Στενών του Βοσπόρου–άρα της Τουρκίας.
* Ο Πυθέας Μασσαλιώτης υπήρξε γεωγράφος, αστρονόμος και, ίσως, ο πρώτος ποντοπόρος εξερευνητής του 4ου π.Χ., ο οποίος περιέπλευσε με τριήρη τις ακτές της Δυτικής Ευρώπης «από Γαδείρων μέχρις Θούλης» (ομωνύμου πόλεως σήμερα της Γροιλανδίας) που τις περίεγραψε λεπτομερώς στο έργο του «Γης περίοδος ή τα περί Ωκεανού».
