Το γαλλικό μπαλάκι από το Eurogroup στο Βερολίνο

Την Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2018 έγινε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και σημαντικό Eurogroup. Μετά από 19 ώρες δύσκολων συνομιλιών στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί κατέληξαν το πρωί της Τρίτης σε μια συμφωνία που αναβάλει μεν ορισμένα από τα δύσκολα μεταρρυθμιστικά ζητήματα, αλλά αποτελεί την πιο σημαντική αναδιαμόρφωση του μπλοκ από την κρίση χρέους του 2010-2015. Έγινε κατά κοινή ομολογία ένα τολμηρό βήμα μπροστά.

Oι προτάσεις στο πνεύμα των ιδεών του Γάλλου προέδρου για την οικονομική ολοκλήρωση της Ένωσης, υποβάλλονται προς συζήτηση και αποφάσεις στη σύνοδο κορυφής την ερχόμενη εβδομάδα. Και στην κορυφή των συζητήσεων βρίσκεται η πρόταση για έναν προϋπολογισμό της Eυρωζώνης. Το κοινό σύστημα της Eυρωζώνης για την εποπτεία των τραπεζών ήταν ένα από τα σημαντικά μεταρρυθμιστικά επιτεύγματα που προέκυψαν από την κρίση κρατικού χρέους. Αλλά οι κυβερνήσεις διαφωνούσαν για το πώς θα ολοκληρωθεί.

Η τελική συμφωνία στο Eurogroup αναφέρει ότι θα συγκροτηθεί μια ειδική ομάδα που θα εξετάσει το σχέδιο, γνωστό ως EDIS, και ότι θα καταθέσει μια έκθεση τον Ιούνιο του 2019. «Tο ΕDIS αποτελεί έναν πολύ δύσκολο φάκελο» παραδέχτηκε ο πρόεδρος του οργάνου Μάριο Σεντένο.

Οι υπουργοί επικεντρώθηκαν αντίθετα στην ενίσχυση του ενιαίου ταμείου εκκαθάρισης (SRF) του μπλοκ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκκαθάριση χρεοκοπημένων τραπεζών. Οι διαπραγματεύσεις οδήγησαν σε λεπτομερείς «όρους εντολής» για το πώς να δοθεί στο SFR πρόσβαση σε έκτακτα δάνεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), το ταμείο διάσωσης των €500 δισ. της Ευρωζώνης.

Στο συμβιβασμό της Δευτέρας, οι κυβερνήσεις αποδέχτηκαν ένα σύστημα αναδιάρθρωσης του χρέους το οποίο θα επιτρέπει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας να διαμεσολαβεί μεταξύ πιστωτών και κυβερνήσεων, αλλά τόνισε πως αυτό θα είναι «σε εθελοντική, άτυπη, μη δεσμευτική, προσωρινή και εμπιστευτική βάση». Συμφώνησαν επίσης σε σχέδια της Γαλλίας και της Γερμανίας για την έκδοση κρατικών ομολόγων με «σκληρές συλλογικές ρήτρες» ώστε να αποτραπούν περιπτώσεις «ανταρτών» επενδυτών που μπορεί να εμποδίσουν διαγραφές χρέους. Συμφώνησαν ότι οι ρήτρες αυτές πρέπει να περιλαμβάνονται σε χρέη που θα εκδίδονται από το 2022 και έπειτα.

Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι ένα γαλλογερμανικό σχέδιο για έναν προϋπολογισμό της Eυρωζώνης, με στόχο την προώθηση της «σύγκλισης και της ανταγωνιστικότητας», μπορεί να διερευνηθεί περαιτέρω. Το ταμείο θα εντάσσεται στον ευρύτερο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, κάτι που περιορίζει το μέγεθος του. Επίσης, για τη δημιουργία του πρέπει να δώσουν το πράσινο φως οι ηγέτες της ΕΕ.

Φανερώσου Βερολίνο

Ο Γάλλος υπουργός οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ δήλωσε πως η συμφωνία πρέπει να αντιμετωπιστεί με θετικό τρόπο. «Έχουμε επιτέλους, για πρώτη φορά, μια πραγματική προοπτική για έναν προϋπολογισμό της Eυρωζώνης» πρόσθεσε. Έσπευσε όμως ο Ολλανδός συνάδελφός του Βόπκε Χούκστρα να περιορίσει τη γαλλική αισιοδοξία λέγοντας ότι «υπάρχει μια μεγάλη ομάδα χωρών που αντιτίθενται σθεναρά στον μηχανισμό σταθεροποίησης».

Υπομονή και θα διαπιστώσουμε στη σύνοδο κορυφής αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κατανοήσει, εκτός από τις δυσκολίες των συμβιβασμών και την ανάγκη επανεκκίνησης της ζωής στην Ένωση. Μιας Ένωσης που βράζει από λαϊκές αντιδράσεις ως αποτέλεσμα των ανισοτήτων, που αναπτύσσονται συντηρητικά ανακλαστικά με κατασκευή αδιαπέραστων εθνικών συνόρων και βρίσκουν έδαφος οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Μιας Ένωσης που πολλοί ηγέτες προτιμούν να είναι πρώτοι στο χωριό τους, χωρίς να νοιάζονται για το μέλλον του μεγαλύτερου παγκοσμίως πολιτικού πειράματος.

Η Γερμανία από την τελική στάση της οποίας εξαρτώνται πολλά, δεν άνοιξε τα χαρτιά της. Κρύφτηκε πίσω από τις αντιστάσεις της ολλανδικής πλευράς. Είναι όμως υποχρεωμένη να μιλήσει και να πάρει θέση. Η αγωνία είναι μεγάλη. Η ευκαιρία για το άλμα της οικονομικής ολοκλήρωσης μεγάλη. Οι συνθήκες το απαιτούν. Η ώρα των ευθυνών έφτασε.