Το πιο προσωπικό… δώρο

Καθώς πλησιάζουν οι γιορτινές μέρες, οι λίστες με υποχρεώσεις, προγράμματα και δώρα θα λέγαμε ότι παίρνουν φωτιά. Ωστόσο, η αγορά ενός βιβλίου μπορεί να είναι προσωπική υπόθεση ή ίσως η καλύτερη εναλλακτική επένδυση για να δείξουμε σε κάποιον πόσο πολύ σκεφτόμαστε την ανάγκη για πνευματικά ταξίδια.

Δύο βιβλία που μας μεταφέρουν στην Ισπανία και συγκεκριμένα στη χώρα των Βάσκων μας δίνουν την ευκαιρία να γνωρίσουμε δύο σημαντικούς συγγραφείς οι οποίοι αξίζουν την προσοχή μας. Από τη μία η «Πατρίδα» του Φερνάντο Αραμπούρου (εκδ.Πατάκη, μτφ.Σπερελάκη Τιτίνα) θεωρείται το μεγάλο μυθιστόρημα της εποχής μας. Δεν συγκρίνεται αδίκως με τον «Πόλεμο & Ειρήνη» του Τολστόι, καθώς θίγει πολιτικά αλλά και κοινωνικά ζητήματα με ήρωες δύο οικογένειες, άτυπα θύματα της Ιστορίας.

Στη συνέχεια το βιβλίο του Κίρμεν Ουρίμπε «Την ώρα που ξυπνάμε μαζί» (εκδ.Καστανιώτη, μτφ. Βασιλική Κνήτου) μας μεταφέρει στα χρόνια του σπαρακτικού Ισπανικού Εμφυλίου στον οποίο μπλέκονται οι ήρωες και με ζωντάνια και αμεσότητα βιώνουμε μαζί τους μια εποχή που άλλαξε τόσο την Ισπανία όσο και την Ευρώπη για πάντα. Είμαστε πολύ τυχεροί που οι παραπάνω εξαιρετικές συγγραφικές πένες γίνονται γνωστές στο ελληνικό κοινό με τόσο δυνατά σε εικόνες και συναισθήματα μυθιστορήματα.

Επιμένοντας στα γεωγραφικά ταξίδια που πραγματοποιούμε μέσω της λογοτεχνίας, μεταφερόμαστε στη Γερμανία. Για πρώτη φορά το ελληνικό κοινό έχει την ευκαιρία να διαβάσει την πλήρη έκδοση ενός από τα σημαντικότερα βιβλία που γράφτηκαν πριν τη ναζιστική θύελλα. Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης καταρρέει και ο ήρωας Γιάκομπ Φάμπιαν εξερευνά τον βερολινέζικο κόσμο της νύχτας. Γύρω του ακμάζουν τα πορνεία, τα ατελιέ των καλλιτεχνών και τα παράνομα καμπαρέ, η ανεργία μαστίζει την κοινωνία, ο πληθωρισμός καλπάζει, οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις.

Το βιβλίο του Έριχ Κέστνερ «Στο χείλος της αβύσσου-Η πλήρης έκδοση του ‘Φάμπιαν’» (εκδ.Πόλις, μτφ. Άντζη Σαλταμπάση) έχει την εκφραστική δύναμη να ερμηνεύσει μια εποχή που έθεσε πολλά ερωτήματα και οδήγησε σε μεγάλα λάθη. Από την άλλη, η «Όλγα» του Μπέρνχαρντ Σλινκ (εκδ.Κριτική, μτφ.Απόστολος Στραγαλινός) θα μας μεταφέρει από τον γαλλογερμανικό πόλεμο του 1871 έως τον Μάη του ’68. Με λίγα λόγια δύο αιώνες γερμανικής ιστορίας μέσω ενός δυνατού γυναικείου χαρακτήρα που ενώ χάνει τα πάντα, δεν το βάζει κάτω.

Το ταξίδι ολοκληρώνεται με τρεις εξαιρετικές και βραβευμένες πένες από την Ιταλία. Η Έλενα Φερράντε, προτού γίνει γνωστή με την υπέροχη Τετραλογία της Νάπολης, γράφει ένα δυνατό μυθιστόρημα που εστιάζει για μια ακόμη φορά στη γυναικεία προσωπικότητα και στις δυναμικές, αλλά και αδύναμες εκφάνσεις της. Η «Χαμένη κόρη» (εκδ.Πατάκη, μτφ.Δήμητρα Δότση) με τη σύντομη, αλλά πυκνή γραφή της είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να γνωρίσει κάποιος τον λογοτεχνικό κόσμο της Φερράντε και να μαγευτεί από τον ειλικρινή και ζωντανό τρόπο παρουσίασής του. Στη «Χαμένη αναγνώστρια» (εκδ.Ίκαρος, μτφ. Δήμητρα Δότση) του Φάμπιο Στάσι, αν και έχει κεντρικό ήρωα έναν άντρα, κυριαρχεί και πάλι ο γυναικείος χαρακτήρας, με όσα στοιχεία τον διακατέχουν.

Είτε είναι μέσα από την αιώνια πόλη–σύμβολο, τη Ρώμη, είτε είναι μέσα από τη δύναμη της λογοτεχνίας να αλλάζει και να καθορίζει ζωές και ψυχολογίες, το βιβλίο με σύντομο και πυκνό ύφος έχει τη δύναμη να «θεραπεύσει» και να ερμηνεύσει χαρακτήρες και συμπεριφορές και των δύο φύλων. Η «Αρμινούτα» (εκδ.Ίκαρος, μτφ. Δήμητρα Δότση) της Ντονατέλα Ντι Πιετραντόνιο με μια αμεσότητα και εκφραστική ένταση μας περιγράφει τις σχέσεις των μανάδων με τις κόρες, των αδερφών μεταξύ τους, την ευθύνη και τη φροντίδα που είναι προϋποθέσεις και απαραίτητα στοιχεία της ίδιας της ζωής. Οι παραπάνω Ιταλοί συγγραφείς θα βρουν μεγάλη απήχηση στο ελληνικό κοινό, καθώς η γραφή τους αλλά και το περιεχόμενο των έργων τους μοιάζουν πολύ με την ελληνική πραγματικότητα, κάθε εποχής και περιοχής.