Οριακό προβάδισμα Λούλα στην Βραζιλία – Αγωνία για την επόμενη μέρα

Μάχη στήθος με στήθος δίνουν στις προεδρικές εκλογές στην Βραζιλία ο Ζαίρ Μπολσονάρου και ο Ιγνάσιο Λούλα: Με το 95% των ψήφων να έχει καταμετρηθεί, ο κεντροαριστερός υποψήφιος Λούλα προηγείται με το 50,7%, έναντι 49,3% του απερχόμενου ακροδεξιού προέδρου Μπολσονάρο.

Η διαφορά ανάμεσα στους δύο μειώθηκε όσο περνούσε η ώρα. Στο 17% των καταμετρημένων ψήφων ο Μπολσονάρο προηγούνταν με 51,6%, ενώ ο Λούλα συγκέντρωνε το 48,4%. Ο πρώτος γύρος των εκλογώψ διεξήχθη την Κυριακή 2 Οκτωβρίου, με 11 υποψηφίους. Επειδή κανένας υποψήφιος δεν κέρδισε πάνω από το 50% των ψήφων, οι δύο πρώτοι υποψήφιοι οδηγήθηκαν σε δεύτερο.

Ο πρώην πρόεδρος Λούλα ήταν μπροστά με το 48.4%. Ο Μπολσονάρο εξασφάλισε το 43% των ψήφων, ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που προέβλεπαν οι δημοσκόποι, κάτι που φαίνεται να επιβεβαιώνει και η παρουσία του στον δεύτερο γύρο. Σε κάθε περίπτωση έχουμε μία αμφίρροπη μάχη. Ο προεκλογικός αγώνας διεξήχθη σε κλίμα έντασης, με τους δύο υποψηφίους να ανταλλάσσουν βαριές κατηγορίες και τους φανατικούς οπαδούς τους να προετοιμάζονται για κάθε ενδεχόμενο, ακόμα και για συγκρούσεις.

Εκλογές σε κλίμα έντασης

Ο Μπολσονάρου υποσχέθηκε ότι θα εδραιώσει εάν επανεκλεγεί την συντηρητική στροφή στη βραζιλιάνικη πολιτική έπειτα από μια Προεδρία που σημαδεύτηκε από την πανδημία. Ο Λούλα υπόσχεται μεγαλύτερη κοινωνική και περιβαλλοντική παρέμβαση, ανακαλώντας στη μνήμη την αυξανόμενη ευημερία της προεδρίας του το 2003-2010, προτού σκάνδαλα διαφθοράς αμαυρώσουν την εικόνα του Κόμματος των Εργατών.

Σε ότι αφορά τα μηχανήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, ο Μπολσονάρου ισχυρίζεται, χωρίς να προσφέρει αποδείξεις, ότι είναι ευάλωτα στη νοθεία προκαλώντας ανησυχίες ότι μπορεί να μην δεχθεί μια ήττα, έπειτα και από το παράδειγμα του ιδεολογικού του συμμάχου, του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Αυτό έχει αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εντάσεις στις πιο πολωμένες εκλογές στη Βραζιλία μετά την επιστροφή της στη δημοκρατία το 1985, μετά από μια στρατιωτική δικτατορία στην οποία ο συνδικαλιστής τότε Λούλα είχε αντιταχθεί ενώ ο τότε ο λοχαγός Μπολσονάρου ανακαλεί με νοσταλγία. Αμφίρροπη εικόνα έδιναν και δημοσκοπήσεις, με ορισμένες να εμφάνιζαν πως ο Μπολσονάρου έχει πάρει ελαφρύ προβάδισμα και άλλες δείχνουν σταθερό προβάδισμα του Λούλα. Όπως προαναφέραμε, ο Μπολσονάρου είχε καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις στον πρώτο γύρο (43% έναντι 48% του Λούλα) που διεξήχθη στις 2 Οκτωβρίου ανάμεσα σε 11 υποψηφίους.

Προετοιμασίες μάχης μετά τις κάλπες

Μια νίκη για τον Λούλα θα σήμαινε μια θριαμβευτική επιστροφή του αριστερού ηγέτη, ο οποίος φυλακίστηκε το 2018 για 19 μήνες για δωροδοκία, μια καταδίκη που ανέτρεψε πέρυσι το Ανώτατο Δικαστήριο ανοίγοντάς του τον δρόμο για να διεκδικήσει μια τρίτη προεδρική θητεία. Μια δεύτερη θητεία για τον Μπολσονάρου θα κρατούσε τη χώρα σε τροχιά νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων και περιορισμού της περιβαλλοντικής προστασίας, ενώ θα εδραίωνε έναν συνασπισμό δεξιών κομμάτων και ισχυρών αγροτοκτηνοτροφικών συμφερόντων που χρηματοδότησαν την εκστρατεία του.

Ο νυν πρόεδρος πέρασε περισσότερο από έναν χρόνο αμφισβητώντας την αξιοπιστία του ηλεκτρονικού συστήματος ψηφοφορίας στη Βραζιλία. Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για νοθεία αφότου εφαρμόστηκε το 1996, πολλοί υποστηρικτές του Μπολσονάρου αμφιβάλλουν τώρα για τη φερεγγυότητα των εκλογών της χώρας.

Ένα αυξανόμενο κύμα πολιτικής βίας, το οποίο κλιμακώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες από τις ένοπλες αντιπαραθέσεις στις οποίες ενεπλάκησαν σύμμαχοι του Μπολσονάρου, έχει εντείνει τους φόβους πως ένα οριακό εκλογικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταραχές. Είναι χαρακτηριστικό πως βουλευτής του Μπολσονάρου έβγαλε δημοσίως όπλο, έπειτα από διαπληκτισμό με πολίτη:

URGENTE! Carla Zambelli saca arma e aponta no meio da rua para pessoa na rua. Incidente ocorreu agora na travessa da Joaquim Eugênio Lima com a Lorena. Divulguem pic.twitter.com/NC1FQUnaE8

— Antonio Neto (@antonionetopdt) October 29, 2022

Το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο, έχει δηλώσει πως έχει σχέδιο για να προστατέψει το προσωπικό και τα κτίρια στην περίπτωση διαδηλώσεων, όπως η επίθεση του Ιανουαρίου του 2021 στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Ο Μπολσονάρου έχει ζητήσει από τους υποστηρικτές του να μείνουν στα εκλογικά τμήματα μέχρι το κλείσιμό τους στις 5.00 μ.μ. (22:00 ώρα Ελλάδας), κάτι που σύμφωνα με ορισμένους επικριτές μπορεί να φοβίσει τους ψηφοφόρους και να οδηγήσει σε συγκρούσεις. Εντείνοντας το κλίμα αβεβαιότητας, ο Μπολσονάρου κάλεσε τον στρατό να στηρίξει δημόσια τη θεωρία του πως το σύστημα ψηφοφορίας είναι ευάλωτο στη νοθεία. Ο Λούλα κάλεσε τους ψηφοφόρους να υπερασπιστούν τη δημοκρατία στη Βραζιλία από τον νεοφασισμό του Μπολσονάρου.