Τι γίνεται στην Ελλάδα με τον στρεπτόκοκκο – Νεκρά εννέα παιδιά στη Βρετανία

Στα εννέα αυξήθηκε ο αριθμός των παιδιών που έχουν χάσει τη ζωή του λόγω επιθετικής λοίμωξης από στρεπτόκοκκο στη Βρετανία τον τελευταίο μήνα, με αποτέλεσμα να τεθούν σε επιφυλακή και οι ελληνικές υγειονομικές αρχές, όπως και οι ανάλογες υπηρεσίες άλλων χωρών.

Δεν έχουμε ενημέρωση για το αν έχουν ήδη καταγραφεί κρούσματα αυτής της επιθετικής μορφής της νόσου στην Ελλάδα, καθώς ο ΕΟΔΥ απλώς ανακοίνωσε ότι έθεσε σε επιφυλακή τους παιδιάτρους και τα νοσοκομεία, ώστε «να έχουν το νου τους» για περιστατικά αυτής της κατηγορίας. Με την σχετική ανακοίνωσή του, ενημερώνει παράλληλα και τους γονείς.

Οι στρεπτόκοκκοι, μια μεγάλη ομάδα παθογόνων, εν γένει αποτελούν μια “πηγή” συχνών λοιμώξεων σε μικρούς και μεγάλους, όμως κατά κανόνα δεν προκαλούν σοβαρή νόσο. Τις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής, παιδί ή ενήλικας, παθαίνει μια αμυγδαλίτιδα που υποχωρεί με αντιβίωση ή φαρυγγίτιδα. Όμως μπορεί να προκαλέσει και οστρακιά ή και πιο σοβαρές ασθένειες. Σε όλες της χώρες καταγράφονται κάθε χρόνο κάποια κρούσματα βαριάς νόσου από στρεπτόκοκκο και στις περισσότερες περιπτώσεις οι ασθενείς αναρρώνουν, όμως φέτος παρατηρείται μια έξαρση στη Βρετανία, αλλά και θάνατοι σε μεγαλύτερο από τον συνήθη αριθμό.

Ο ΕΟΔΥ στην ανακοινωσή του αναφέρει ότι «ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α(GAS) είναι ένα κοινό βακτήριο. Πολλοί από εμάς φέρουμε στο λαιμό και στο δέρμα μας το βακτήριο αυτό χωρίς να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξης, και είμαστε ασυμπτωματικοί φορείς. Ωστόσο, το συγκεκριμένο παθογόνο μπορεί να προκαλέσει σε ορισμένες περιπτώσεις λοίμωξη, ήπια ή και πιο σοβαρή. Οι σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το GAS προέρχονται από τον διεισδυτικό (invasive) στρεπτόκοκκο της ομάδας Α(τον iGAS). Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται όταν τα βακτήρια μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού μέσω της κυκλοφορίας του αίματος».

Ο ΕΟΔΥ σημειώνει ότι οι μολύνσεις με iGAS εξακολουθούν να είναι σπάνιες, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες σημειώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο αύξηση των κρουσμάτων σε σύγκριση με τα κρούσματα που καταγράφονταν πριν από την πανδημία. Η αύξηση καταγράφηκε κυρίως σε παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών και δυστυχώς, καταγράφηκε μικρός αριθμός θανάτων. Κατά συνέπεια ο ΕΟΔΥ δίνει κάποιες βασικές πληροφορίες που αφορούν στο παθογόνο και τη μετάδοσή του, καθώς και τα μέτρα προφύλαξης. Να προσθέσουμε ότι τα μικροβιολογικά εργαστήρια και οι παιδίατροι μπορούν να κάνουν και strep test, δηλαδή παίρνουν με μπατονέτα “δείγμα” από το λαιμό, σαν το rapid test, για να διαπιστώσουν αν ο πονόλαιμος είναι από στρεπτόκοκκο ή όχι.

Μετάδοση, βαρύτητα

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ασθενή μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή από μια πληγή. Κάποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να φέρουν το βακτήριο χωρίς να αισθάνονται αδιαθεσία ή να παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης, όμως μπορούν να το μεταδώσουν. Ο κίνδυνος μετάδοσης πάντως είναι πολύ μεγαλύτερος όταν το άτομο έχει συμπτώματα.

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α προκαλεί λοιμώξεις στο δέρμα, στους μαλακούς ιστούς και στην αναπνευστική οδό. Είναι υπεύθυνος για λοιμώξεις όπως η αμυγδαλίτιδα, η φαρυγγίτιδα, η οστρακιά και το μολυσματικό κηρίο μεταξύ άλλων. Τα συμπτώματα υποχωρούν με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής

Οι πιο σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το στρεπτόκοκκο της ομάδας Α προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α, (iGAS). Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω κάποιου υποκείμενου νοσήματος ή της φαρμακευτικής αγωγής που τυχόν λαμβάνει.

Τα παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο

Ο ΕΟΔΥ αναφέρει ότι ερευνάται ο λόγος για τον οποίο αυξήθηκαν τα κρούσματα των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α σε παιδιά τις τελευταίες εβδομάδες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Συγκεκριμένα έχουν πεθάνει οκτώ παιδάκια στην Αγγλία και ένα στην Ιρλανδία. Επί του παρόντος, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κυκλοφορεί νέο στέλεχος του βακτηρίου. Η αύξηση των κρουσμάτων πιθανότατα σχετίζεται με την υψηλή κυκλοφορία του βακτηρίου στην κοινότητα.

«Δεν έχει έως τώρα αποσαφηνιστεί ο λόγος για τον οποίο παρατηρούνται υψηλότερα από τα συνηθισμένα ποσοστά αυτών των λοιμώξεων. Υπάρχει ένας πιθανός συνδυασμός παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου συγχρωτισμού σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και της αύξησης που παρατηρείται στις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος εν γένει», αναφέρει ο ΕΟΔΥ και συνιστά στους γονείς να προσέχουν.

Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς

Οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο προκαλούν διάφορα συμπτώματα όπως πονόλαιμο, πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ οι γονείς πρέπει να επικοινωνούν με τον παιδίατρο αν το παιδί εμφανίζει αδιαθεσία, και ειδικά αν τα συμπτώματα δεν παρουσιάζουν βελτίωση, αν το παιδί τρώει λιγότερο από το κανονικό και αν παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης. Επίσης οι γονείς πρέπει να επικοινωνούν με τον παιδίατρο αν το μωρό τους είναι κάτω των 3 μηνών και έχει πυρετό 38℃ ή αν είναι μεν μεγαλύτερο των 3 μηνών, αλλά έχει πυρετό 39 ℃ ή υψηλότερο. Πρέπει επίσης να επικοινωνούν με τον γιατρό αν το παιδί φαίνεται πολύ κουρασμένο ή ευερέθιστο. Στη Βρετανία οι αρχές συνιστούν άμεση επικοινωνία με τον παιδίατρο και στην περίπτωση παρουσίας εξανθημάτων.

Ως πρόληψη ο ΕΟΔΥ συνιστά την καλή υγιεινή των χεριών και την τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας. «Μαθαίνοντας στο παιδί σας πώς να πλένει σωστά τα χέρια του με σαπούνι και ζεστό νερό για 20 τουλάχιστον δευτερόλεπτα, να χρησιμοποιεί χαρτομάντιλο για τον βήχα και το φτάρνισμα και να μένει μακριά από τους άλλους όταν αισθάνεται αδιαθεσία, μειώνετε τον κίνδυνο μετάδοσης και νόσησης από λοιμώξεις», αναφέρει στις συστάσεις του.

Στην Βρετανία αποφασίστηκε να χορηγείται κατ΄εξαίρεση προληπτική αντιβίωση στα σχολεία που έχουν πολλά κρούσματα οστρακιάς. Η απόφαση για την προληπτική χορήγηση θα λαμβάνεται πάντως από τις κατά τόπους υγειονομικές υπηρεσίες.

Ο καθηγητής παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, Άνταμ Φλιν δήλωσε στο ραδιόφωνο του BBC ότι αν και δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο γιατί σημειώνεται τώρα αυτή η έξαρση του στρεπτόκοκκου Α, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι «υπήρχε περιορισμένη μετάδοση του βακτηρίου νωρίτερα μέσα στο έτος και περιορισμένες συναναστροφές των παιδιών το προηγούμενο διάστημα λόγω πανδημίας, με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό τους σύστημα να είναι πιο ευάλωτο». Πρόσθεσε ότι τα παιδιά γίνονται πιο ευάλωτα και λόγω των υπολοίπων ιών που κυκλοφορούν αυτό το διάστημα.