10+1 ερωτήματα για τα 230.000.000 της αναβάθμισης των F-16

Στη διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ για την αναβάθμιση των 84 αεροσκαφών F-16, προβλέπεται ότι οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν στο Τέξας και στην Αθήνα. Για την έναρξη του προγράμματος κατατέθηκαν από την αμερικανική πλευρά, λόγω προγράμματος Foreign Military Sales, τα 488,5 εκατομμύρια δολάρια ως προκαταβολή. Και εδώ αρχίζουν όλα.

Λίγες μέρες πριν ο υπουργός παραιτηθεί από το αξίωμά του, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται λόγω του Σκοπιανού, έρχεται στη Βουλή σαν έκτακτη τροπολογία, μία νομοθετική ρύθμιση για δαπάνη 230 εκατομμυρίων. Στις 20 Δεκεμβρίου του 2018, ανακοινώθηκε από το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ η υπογραφή με την εταιρεία Lockheed Martin συμβολαίου ύψους περίπου 997 εκατομμυρίων δολαρίων, που αφορά την αναβάθμιση 84 αεροσκαφών F-16 σε V-configuration (Viper).

Οι εργασίες αναβάθμισης αναμένεται να ολοκληρωθούν στις 30 Ιουνίου του 2027. Το πρόγραμμα θα καλυφθεί οικονομικά κατά 100% από Foreign Military Sales (FMS) προς την Ελλάδα. Η προκαταβολή για την έναρξη του συμβολαίου προβλέπεται στα 488,5 εκατομμύρια. Η παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης της σύμβασης έχει ανατεθεί στο Κέντρο Διαχείρισης Κύκλου Ζωής της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (Air Force Life Cycle Management Center – AFLCMC).

Παροχή προγραμμάτων με τροποποίηση στη Βουλή

Στις 7 Ιανουαρίου του 2019 κατατέθηκε εκτάκτως στην Βουλή τροπολογία σχετικά με πρόταση της εταιρείας Lockheed Martin, κατασκευάστριας των F-16, για τη χρηματοδότηση προτάσεων συνολικού ύψους άνω των 230 εκατομμυρίων ευρώ. Από την μελέτη τόσο της Αιτιολογικής Έκθεσης όσο και του προτεινόμενου άρθρου, προκύπτουν σοβαρά ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων πριν την ψήφιση της τροπολογίας:

1. Πως προέκυψε και αιτιολογείται το ύψος του ποσού σε «κατ’ ελάχιστον 230 εκατομμύρια ευρώ»;
2. Ποιο είναι το ύψος των προς «διευθέτηση τυχόν υποχρεώσεων που απορρέουν από παρεπόμενες συμβάσεις με το υπουργείο Εθνικής Αμύνης»;
3. Η λέξη «τυχόν» σημαίνει ότι το υπουργείο Εθνικής Αμύνης δεν γνωρίζει ή ότι δεν ενδιαφέρεται να μάθει για να κάνει την σύγκριση των άλλων οφειλών με το προσφερόμενο ποσό;
4. Τα 230 εκατομμύρια ευρώ είναι ίδια χρήματα της εταιρείας, ή είναι μέρος της προκαταβολής των 488,5 εκατομμυρίων δολαρίων από την προκαταβολή των Foreign Military Sales;
5. Τα προτεινόμενα από την εταιρεία προγράμματα προβλέπονται ρητά στην Διακρατική Συμφωνία και το Amd-6;
6. Αν το προτεινόμενο ποσό είναι από τα Foreign Military Sales, γνωρίζει και συμφωνεί με την συγκεκριμένη προσφορά το Κέντρο AFLCMC που έχει οριστεί αρμόδιο να παρακολουθεί την σύμβαση αναβάθμισης των F-16 με 100% κάλυψη από FMS. Ειδικότερα επειδή περιλαμβάνονται και προγράμματα άσχετα με την αναβάθμιση των αεροσκαφών F-16;
7. Αν είναι από ίδια κεφάλαια της εταιρείας, τότε και δεδομένου ότι μερικά από τα προγράμματα είναι άσχετα με την αναβάθμιση των F-16, θα πρέπει να θεωρηθούν σαν ΑΩ; Αν ναι, τότε με τον καθορισμό των προς χρηματοδότηση προγραμμάτων, υφέρπει η ανάθεση σε συγκεκριμένες εταιρείες/υποκατασκευαστές;
8. Επισημαίνεται ότι αφενός τα ΑΩ έχουν καταργηθεί από την ευρωπαϊκή και την εθνική νομοθεσία. Επίσης, επειδή η κάλυψη του προγράμματος γίνεται κατά 100% από Foreign Military Sales πρέπει να ζητηθεί η επίσημη άποψη της αμερικανικής πλευράς.
9. Ποιες ελληνικές εταιρείες θα ωφεληθούν εκτός από την Ελληνική Αεροπορική Εταιρεία και ποιος θα τις καθορίσει; Γιατί δεν γίνεται απευθείας συνεννόηση (Business to Business) της Lockheed Martin με αυτές; Εν κατακλείδι, η μέσω νομοθετικής ρύθμισης αποδοχή των προσφερόμενων προγραμμάτων, είναι δεσμευτική για το δημόσιο και περιορίζει την ευχέρεια επιλογών στην συνέχεια.
10. Εάν τα προσφερόμενα προγράμματα θα τα αναλάβουν οι ήδη συμβεβλημένοι υποκατασκευαστές της Lockheed Martin, τότε αυτοί αναφέρονται ρητά και συγκεκριμένα στην πρόταση που υποβλήθηκε στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας;
11. Είναι νόμιμη η πρόταση της εταιρείας που υποβλήθηκε, δεδομένου ότι στην Αιτιολογική Έκθεση αναφέρει ότι «και με δεδομένη την έλλειψη ειδικού νομοθετικού πλαισίου για την αποδοχή της, καθίσταται εθνική υποχρέωση η θέσπιση της παρούσας νομοθετικής ρύθμισης»; Δηλαδή θα γίνει νομιμοποίηση της πρότασης εκ των υστέρων με την επιχειρούμενη έκτακτη τροποποίηση;

Με τόσα αναπάντητα ερωτήματα, καθίσταται απορίας άξιον, γιατί ένας υπουργός που κατά δήλωσή του θα εγκαταλείψει τον υπουργικό θώκο σε λίγες μέρες λόγω του Σκοπιανού, επείγεται να περάσει αυτή την τροποποίηση σε ένα άσχετο νομοσχέδιο που αναφέρεται στο SACT, ένα άλλο αμερικανικό επιτελείο; Γιατί δεν αφήνει χρονικά περιθώρια για να εξεταστεί η πρόταση διεξοδικά;