Πως να γλυτώσουμε από ιώσεις

Νεότερη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης και συγκεκριμένα από πέντε ωτορινολαρυγγολόγους, δείχνει κάτι εξαιρετικά χρήσιμο για όσους θέλουν να αποφύγουν τα “κρυολογήματα” και κυρίως τις σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού. Πάντα έλεγαν οι γιατροί ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει νόσος “κρύωμα” και ότι το κρύο δεν μας αρρωσταίνει καθαυτό, καθώς η ενοχή του περιορίζεται στο ότι ο οργανισμός αποδυναμώνεται και τότε ενδίδει σε κάποιο μικρόβιο ή ιό. Τώρα οι ερευνητές όμως μας δίνουν ελπίδες ότι μπορούμε “να τη γλιτώσουμε”: εκείνο το όργανο που φαίνεται να έχει μεγαλύτερη σημασία να κρατάμε ζεστό, όπως λένε, είναι η μύτη.

Συγκεκριμένα, διαπίστωσαν ότι όταν μειώνεται η θερμοκρασία στη ρινική κοιλότητα, ο βλεννογόνος της παύει να παράγει επαρκή αριθμό σωτήριων αντισωμάτων σε μικρόβια ή ιούς που εισβάλλουν. Ομως εξαιτίας του κρύου, ακόμα κι αυτά τα σχετικά λίγα αντισώματα που παλεύει να παραγάγει ο οργανισμός στη μύτη μας, είναι “ελαττωματικά” και δεν αποδίδουν. Αν η έρευνά των ωτορινολαρυγγολόγων ευσταθεί, πιθανόν πολλοί να μπορέσουν να γλιτώσουν τα “κρυολογήματα”, φορώντας κάτι προστατευτικό στη μύτη, όπως η μάσκα υψηλής προστασίας ή το κλασικό κασκόλ.

Η ανθρώπινη μύτη, όπως και εν γένει η μύτη των ζώων, παράγει αντισώματα για να καταπολεμήσει τους ιούς και τα μικρόβια που προσπαθούν να εισβάλουν.Στην ουσία ο βλεννογόνος της μύτης μας όταν δεν κάνει κρύο, μόλις αντιμετωπίσειένα παθογόνο, παράγει χιλιάδες κυστίδια σαν βλήματα και τα εξαπολύει για να κρατήσει το μικρόβιο ή τον ιό έξω από το αναπνευστικό. Αυτά τα “βλήματα” είναι σαν μικρές κύστεις και περιέχουν φυσικά αντιβιοτικά που παράγει το βλεννογόνος μας. Παράλληλα όμως, παρασύρουν κατά κάποιο τρόπο τους ιούς, απέναντι στους οποίους έχουμε διαφορετική άμυνα από ό,τι στα μικρόβια.

Συγκεκριμένα, όταν αυτά τα κυστίτιδια αντιμετωπίζουν ιούς, λειτουργούν σαν κράχτες ή δολώματα και τους ξεγελούν με ειδικά “σχεδιασμένους” υποδοχείς, προκαλώντας τους κατά κάποιο τρόπο να εισέλθουν σε αυτά αντί να εισχωρήσουν στα κύτταρα  της μύτης μας. Όπως αναφέρεται στην έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Allergy and Clinical Immunology, η μόνη περίπτωση να μην εξαπολυθούν αυτά τα κυστίδια εναντίον των παθογόνων, είναι να έχει πέσει αισθητά η θερμοκρασία, δηλαδή το χειμώνα. Ο λόγος είναι ότι μόλις αρχίσουμε να εισπνέουμε κρύο αέρα, ο βλεννογόνος αρχίζει και “τα χάνει” όπως έδειξε η έρευνα των ωτορινολαρυγγολόγων.

Το πείραμα των ειδικών έγινε συγκεκριμένα σε εξωτερική θερμοκρασία 4,4 βαθμών Κελσίου στην οποία εξέθεσαν τους εθελοντές για 15 λεπτά. Σε αυτή την περίπτωση τα κυστίδια που παρήχθησαν με την έκθεση στον ιό, ήταν σχεδόν τα μισά από το κανονικό –με κανονικό τον αριθμό που παράγεται από την μύτη μας όταν εκτιθέμεθα σε ιό ή μικρόβιο σε θερμοκρασία άνοιξης ή εν γένει καλοκαιρίας. Διαπίστωσαν επίσης ότι αυτά τα σχετικά λίγα “βλήματα” που παρήγαγε ο βλεννογόνος, είχαν λιγότερο ισχυρή και λιγότερο στοχευμένη αντιική ή αντιμικροβιακή δράση σε σύγκριση με εκείνα που παράγει η μύτη μας σε “καλή” θερμοκρασία.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το εύρημά τους ερμηνεύει πιθανόν και το γιατί έχουμε έξαρση όλων των ιώσεων τον χειμώνα. Αν και γενικά θεωρείται ότι αυτή η εποχική έξαρση οφείλεται στο ότι οι ιοί επιβιώνουν περισσότερο στο κρύο ή στο γεγονός ότι συγχρωτιζόμαστε περισσότερο σε κλειστούς, μη καλά αεριζόμενους χώρους, οι ερευνητές τώρα βάζουν άλλον ένα παράγοντα στο τραπέζι: τη μειωμένη άμυνα της μύτης μας.

Πέρα από την πρόταση να την κρατάμε ζεστή, οι ερευνητές θεωρούν ότι το εύρημά τους πρέπει να οδηγήσει και σε φαρμακευτικές λύσεις για το πρόβλημα των ιώσεων του αναπνευστικού. Θεωρούν ότι πρέπει να στραφούμε στην έρευνα για φάρμακα που να ενισχύουν ειδικά τον ανοσοποιητικό μηχανισμό της ρινικής κοιλότητας. Αυτό το φάρμακο θα μπορούσε να χορηγείται σαν σπρέι και να διεγείρει τον τοπικό μηχανισμό άμυνας.

Το εύρημά τους συνάδει και με άλλες έρευνες που δείχνουν ότι οι καπνιστές είναι πιο ευάλωτοι σε κάποιες ιώσεις, καθώς οι βλεννογόνοι της μύτης τους είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση από ό,τι των μη καπνιστών. Αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί με τον κορονοϊό (ότι είναι πιο ευάλωτοι οι καπνιστές) αλλά εν γένει έχει δειχθεί από μια σειρά ερευνών σε άλλες ιώσεις. Το γεγονός ότι ο κορονοϊός “καταργεί” σε πολλούς την όσφρηση, δείχνει πόσο επιθετικά συμπεριφέρεται ο συγκεκριμένος ιός στο βλεννογόνο της ρινικής κοιλότητας, καθώς πιθανώς να “αισθάνεται” εκεί έναν μεγάλο εχθρό.