Ανάπτυξη: Όπως άλλοτε, έτσι και τώρα;

Μετά τη δεκαετή (2008-2018) οικονομική και κοινωνική περιπέτεια της ελληνικής οικονομίας, στον δημόσιο επιστημονικό και πολιτικό διάλογο, αναδεικνύεται με έμφαση η αναγκαιότητα αλλαγής του παραγωγικού προτύπου της δανειακής ανάπτυξης, της εισαγόμενης «έτοιμης» εκβιομηχάνισης και των «ενδιάμεσων δραστηριοτήτων» (υπηρεσίες, εμπόριο, τουρισμός, οικοδομή).

Και αυτό γιατί, οδήγησε, μεταξύ των άλλων, στην παραγωγική απαξίωση, με την έννοια ότι στις αρχές της δεκαετίας του 2010 η ελληνική οικονομία παρήγε μόνο το 27% των προϊόντων που κατανάλωνε και κατά γενική ομολογία, στην πρόσφατη οικονομική κρίση και ύφεση.

Έτσι, η συντελούμενη παραγωγική και τεχνολογική αποδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, η οποία συνιστά τη γενεσιουργό αιτία του παραγωγικού και κοινωνικού ελλείμματος της χώρας, λειτούργησε από την άποψη της κατανομής των πόρων προς όφελος, κυρίως, των τουριστικών δραστηριοτήτων καθώς και της ανάπτυξης του τριτογενούς και κατασκευαστικού-οικοδομικού τομέα. Πρόκειται για τομείς, εντός των οποίων αναπτύχθηκε με ιδιαίτερους ρυθμούς (50% της οικονομικής δραστηριότητας) η παραοικονομία και η φοροδιαφυγή.

Οι συνθήκες αυτές, στο πλαίσιο το οποίων διευρύνθηκαν σημαντικά τα συμφέροντα των ελίτ, ιδιαίτερα κατά την ελληνική μεταπολιτευτική περίοδο, συνέβαλαν καθοριστικά στην αύξηση των δημοσίων δαπανών και κατ΄επέκταση του δημόσιου χρέους. Αυτό συνέβη προκειμένου να χρηματοδοτηθούν, στον βαθμό που τους αφορά, η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, οι φοροελαφρύνσεις, οι φοροαπαλλαγές και ο ανεξέλεγκτος δανεισμός, με την έννοια της ελλιπούς σοβαρής εξέτασης των κινδύνων και των δυνατοτήτων αποπληρωμής του δανείου, κ.λ.π.

Ανορθολογική επιλογή

Η ανορθολογική αυτή επιλογή χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία δανεισμού (2009) της χώρας μας και την σε βάθος χρόνου αποπληρωμή του δημόσιου χρέους από τους φορολογούμενους. Η αποπληρωμή επιβλήθηκε από τους εκπροσώπους των δανειστών (ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ) και γίνεται μέσω της συμφωνίας των ελληνικών κυβερνήσεων, των πολιτικών εσωτερικής υποτίμησης των εισοδημάτων (μισθοί, συντάξεις), των περιουσιακών στοιχείων, της παραγωγικής καθίζησης, της επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου και των κοινωνικών ανισοτήτων.

Όμως, με βάση τα οικονομικά και κοινωνικά αυτά δεδομένα, παρατηρείται στον δημόσιο επιστημονικό και πολιτικό διάλογο στην χώρα μας, η έντονη επενδυτική επίκληση των επιχειρηματικών φορέων καθώς και των φορέων σχεδιασμού και υλοποίησης των πολιτικών ανάπτυξης και χρηματοδότησης των επενδύσεων στην Ελλάδα στην Κομισιόν και το ξένο κεφάλαιο. Ως εκ τούτου, περιορίζουν τον ηγετικό ρόλο που αντικειμενικά μπορεί να αναλάβουν οι εγχώριες επενδύσεις (δημόσιες και ιδιωτικές) της χώρας μας.

Έκθεση Πόρτερ

Και αυτό γιατί, σύμφωνα με την αντίστοιχη διεθνή βιβλιογραφική γνώση και τη μακρόχρονη ιστορική εμπειρία, ο προσανατολισμός της αναπτυξιακής επιλογής και το περιεχόμενο του αναπτυξιακού και παραγωγικού μοντέλου στην ελληνική οικονομία, θα συνάδουν με τις επενδυτικές στρατηγικές επιλογές των ξένων επενδυτών. Αυτές οι επιλογές κατευθύνονται, κατά βάση, στα εξής πεδία οικονομικής δραστηριότητας: τις υπηρεσίες, τα δίκτυα, τον τουρισμό, την ενέργεια-υδρογονανθράκες, τα real state και το διαμετακομιστικό εμπόριο. Παράλληλα όμως θα συντρέχουν η καθίζηση του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους εργασίας, η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η ευελιξία της απασχόλησης κ.λ.π.

Όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι ιστορικά την επίκληση των ελίτ στα συμφερόντα της χώρας μας προς την ξένη βοήθεια και προς τους ξένους επενδυτές για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία, τη συναντούμε, μεταξύ των άλλων περιόδων, και κατά την μεταπολεμική περίοδο, στην Έκθεση του Πόρτερ.

Πράγματι, από την άποψη αυτή, η συγκεκριμένη Έκθεση συνέβαλε, στον βαθμό που την αφορά, στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και στη διεύρυνση των συνθηκών πολιτικής και δανειακής εξάρτησης των φορέων σχεδιασμού και άσκησης της αναπτυξιακής πολιτικής, στην κατεύθυνση της στρατηγικής της εισαγόμενης «έτοιμης» εκβιομηχάνισης, της σταδιακής συρρίκνωσης-αποδιάρθρωσης της αγροτικής και μεταποιητικής παραγωγής και της αναβάθμισης της θέσης- σε επίπεδο μονοκαλλιέργειας – του τουρισμού, των υπηρεσιών, της οικοδομικής δραστηριότητας, κ.λ.π. Δηλαδή, του παραγωγικού προτύπου που μας οδήγησε στις αρχές της δεκαετίας του 2010 στην κρίση δανεισμού, στην κρίση χρέους, στην οικονομική κρίση και ύφεση.