Το ενεργειακό βάζει την Κύπρο στην εξίσωση

Το 2023 είναι χρονιά εκλογών αλλά μεγάλων προκλήσεων. Εκλογές θα διεξαχθούν σε τρεις χώρες, που αλληλοεπηρεάζονται γεωπολιτικά: Στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία. Τα αποτελέσματα των εκλογών δεν θα ανατρέψουν τις επερχόμενες εξελίξεις. Από τα αποτελέσματα, ωστόσο, θα κριθεί ο τρόπος διαχείρισης, αντιμετώπισης των όσων αναμένονται να γίνουν, για αυτό και έχουν τη σημασία τους.

Την ίδια ώρα, η προεκλογική περίοδος, οι μεταβατικές περιόδους, η αποχώρηση μιας κυβέρνησης μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από μια νέα, δημιουργούν εν γένει ένα πολιτικό κενό, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για πρόκληση κρίση. Κι αυτό αφορά την πλευρά της ταραχοποιού Τουρκίας. Το ζητούμενο είναι, λοιπόν, τι θα αναμένουμε το 2023. Το θέμα, πρωτίστως είναι τι μπορεί να γίνει τη νέα χρονιά.

Αρχή με τα δεδομένα, που θα επηρεάσουν και θα καθορίσουν εν πολλοίς το 2023: Πρώτο, το κλίμα έντασης στην περιοχή θα κλιμακωθεί ενδεχομένως πριν από τις εκλογές στην Τουρκία, που χρονικά τοποθετούνται τον ερχόμενο Ιούνιο. Μετεκλογικά δεν αναμένεται να εκτονωθεί η κρίση, που προκαλεί και συντηρεί η κατοχική δύναμη καθώς οι επιδιώξεις της δεν είναι περιστασιακές αλλά διαχρονικές και συνδέονται με τους μεγάλους επεκτατικούς σχεδιασμούς της Άγκυρας.

Δεύτερο, στο Κυπριακό δεν αναμένονται εξελίξεις. Κινητικότητα θα προκληθεί ενδεχομένως μετά τις εκλογές στην Τουρκία. Το Κυπριακό συνδέεται με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και ευρύτερα κι αυτό είναι ένα δεδομένο, που ενίοτε δεν τοποθετείται στην εξίσωση από τους εκάστοτε διαχειριστές. Εάν δεν βρεθούν εργαλεία, που θα μπορούν να ανατρέψουν τους τουρκικούς στόχους, το αδιέξοδο είτε με “κινητικότητα” είτε χωρίς δεν πρόκειται να σπάσει.

Κι αυτό γιατί η κατοχική Τουρκία θέτει ως προϋπόθεση για επανέναρξη μιας (νέας) προσπάθειας την αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας. Αυτή η αξίωση, που συνιστά αναγνώριση των αποτελεσμάτων της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, εκτός κι εάν υπάρξει πολιτική ηγεσία με τάσεις αυτοχειρίας. Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας στο ουκρανικό, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την Κύπρο, παρά τα διαφορετικά δεδομένα και συμφέροντα. Ήταν, όμως, ευκαιρία, που δεν αξιοποιήθηκε.

Πόλεμος και οικονομική κρίση

Τρίτο, η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία θα ενισχύει και θα εμβαθύνει ένα νέο ψυχρό πόλεμο, με άλλους όρους και διαφορετικά ισοζύγια δυνάμεων από ότι στο παρελθόν. Θα κρατήσει σε κατάσταση συναγερμού την Ευρώπη, που πληρώνει το κόστος αυτού του πολέμου, κυρίως λόγο της ενεργειακής κρίσης. Οι επιπτώσεις ενός καταστροφικού πολέμου θα συντηρήσει κρίσεις στον κόσμο και τον λογαριασμό θα τον πληρώνουν οι ασθενέστερα κοινωνικές τάξεις.

Τέταρτο, η οικονομική κρίση, αποτέλεσμα της πανδημίας αλλά και της ενεργειακής κρίσης, που προκαλεί ακρίβεια και ελλείψεις, διαμορφώνει το τοπίο. Το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων θα μειωθεί, το περιβόητο καλάθι του νοικοκυριού όχι μόνο δεν θα στοιχίζει πολύ περισσότερο αλλά θα είναι και μισοάδειο για τις περισσότερες οικογένειες. Το 2023 θα ξεκινήσει εκ νέου η διαδικασία των εκποιήσεων ενώ η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να καλύψει και τις γενναιοδωρίες της απερχόμενης. Γενναιοδωρίες, που έχουν προδήλως προεκλογικό χαρακτήρα.

Συνηθίζεται κάθε νέα χρόνια να εκφράζεται αισιοδοξία και πολλές ελπίδες για μια καλύτερη εποχή. Αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος. Άλλωστε αυτό επιβάλλεται να γίνεται πάντα, φτάνει βέβαια να μην μένουν οι ευχές στη σφαίρα της θεωρίας. Θα είναι μια δύσκολη χρονιά. Και στα εθνικά θέματα και στα θέματα της οικονομίας. Η καθημερινότητα θα είναι πιο δύσκολη. Η νέα κυβέρνηση θα κληρονομήσει μια κρίση και πολλά ανοικτά μέτωπα. Οι ευκαιρίες μπορούν να δώσουν διεξόδους. Όπως ενίοτε προσφέρουν και οι κρίσεις. Η Κύπρος, ο ελληνισμός εν γένει έχουν και δυνατότητες και ευκαιρίες.

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προ πολλού μπει στην εξίσωση των ενεργειακών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία προσφέρει ευκαιρίες για αξιοποίηση του φυσικού πλούτου. Οι μεγάλοι παίκτες βλέπουν πως ως κοντινότερη πηγή φυσικού αερίου την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό το εργαλείο, η ενέργεια, δεν μπορεί να εκχωρηθεί σε κανένα τρίτο, ούτε να θυσιασθεί για άλλους. Θα πρέπει να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Κύπρου. Εάν το εργαλείο αυτό αξιοποιηθεί σωστά θα επενεργήσει θετικά και για το Κυπριακό και για την οικονομία.