Ο εισαγγελέας Ντογιάκος, η ΑΔΑΕ και το καθήκον των θεσμών

Ο μεγάλος καβγάς που έχει ξεσπάσει στις μέρες μας σχετικά με το θέμα των υποκλοπών και της προστασίας του απορρήτου, τον ρόλο της ΑΔΑΕ και τη γνωμοδότηση Ντογιάκου, πρέπει να μας ανησυχεί όλους σφόδρα, γιατί η Ελλάδα δεν έχει γείτονα το Λουξεμβούργο ή το Βέλγιο αλλά έναν γείτονα καθ’ έξιν εγκληματία, που καθημερινά μας απειλεί με εισβολή.

Το τραγικό είναι ότι για μια άλλη φορά οι διεκδικούντες την καρέκλα της “εξουσίας” διχάζουν το λαό, σε μια περίοδο που θα έπρεπε να είναι ενωμένος και πανέτοιμος να αντιμετωπίσει την καταιγίδα που φαίνεται να πλησιάζει. Δυσκολεύομαι πολύ να κατανοήσω τη συμπεριφορά ορισμένων πολιτικών, πρώην και νυν, οι οποίοι πρωταγωνιστούν στο δρόμο του διχασμού που γνωρίζει καλά και χαράζει ο κ. Τσίπρας, με εγωιστικό τρόπο, να προβάλουν πολιτικές απόψεις τυλιγμένες με τον μανδύα της επιστήμης και οι οποίες βαθαίνουν το ρήγμα της ενότητας.

Οι επιστημονικές απόψεις μπορεί να διχάζουν τους ειδικούς, αλλά δεν διχάζουν λαούς. Οι πολιτικές απόψεις είναι αυτές που διχάζουν λαούς και αυτές είναι που διχάζουν και το λαό μας. Μαθήματα από τα παθήματα δεν βλέπω να παίρνουμε και ως ανεπίδεκτοι μαθήσεως βαδίζουμε προς το γκρεμό. Η τελευταία έξαρση άρχισε με την αποκάλυψη επισύνδεσης του τηλεφώνου του κ. Ανδρουλάκη κατά την περίοδο που ήταν υποψήφιος για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ.

Η εξήγηση που δόθηκε ήταν ότι αυτό συνέβη για λόγους εθνικής ασφαλείας. Η ίδια εξήγηση δόθηκε και από την υπεύθυνη εισαγγελέα, που σύμφωνα με το νόμο είχε διοριστεί από δικαστικό συμβούλιο, ως ο νόμος ορίζει, να εξετάζει τα αιτήματα από τις υπηρεσίες της ΕΥΠ για επισυνδέσεις αυτού του είδους, ώστε αυτές να είναι καλά τεκμηριωμένες για να είναι και νόμιμες. Άρα, σύμφωνα με τις εξηγήσεις από τους αρμόδιους η επισύνδεση του τηλεφώνου του κ. Ανδρουλάκη είναι νόμιμη και θα πληροφορηθούμε τα υπόλοιπα όταν παρέλθει ο χρόνος για άρση του απορρήτου που προβλέπεται για τέτοιες περιπτώσεις.

Διακριτοί ρόλοι των αρχών

Η εμπλοκή της Δικαιοσύνης, για να οδηγηθούμε κάπου, ακόμα εκκρεμεί. Τα δε περί απαγόρευσης από το Σύνταγμα τηλεφωνικών παρακολουθήσεων πολιτικών αξιωματούχων για ζητήματα εθνικής ασφάλειας είναι ιστορίες για μικρά παιδιά. Ουδείς εξαιρείται όταν πρόκειται για την προστασία της ασφάλειας της χώρας. Αυτό λέει και το Σύνταγμα με το άρθρο 19, παράγραφος 1: «Tο απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Nόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων». Το απόρρητο, κατά το Σύνταγμα, είναι απόλυτα απαραβίαστο, εκτός εάν το θέμα σχετίζεται με την εθνική ασφάλεια κτλ, οπότε η μόνη αρχή που παρεμβαίνει εδώ είναι η δικαστική αρχή, όχι η ανεξάρτητη αρχή ΑΔΑΕ.

Στο ίδιο άρθρο 19 του Συντάγματος αναφέρεται στην παράγραφο 2: «Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει το απόρρητο της παραγράφου 1». Η ΑΔΑΕ λαμβάνει αμελλητί όλες τις παρακολουθήσεις που γίνονται από την ΕΥΠ για να εξετάζει τη νομιμότητα για όλες τις υποκλοπές. Για υποθέσεις που αφορούν στην εθνική ασφάλεια, που και αυτές τις λαμβάνει, θα μπορεί να τις ελέγξει αφού παρέλθει ο χρόνος του απορρήτου που ορίζεται από το νόμο, γιατί αυτό το επιλαμβάνεται η δικαστική και μόνον κατά το Σύνταγμα και καμιά άλλη αρχή. Η ΑΔΑΕ δεν είναι δικαστική αρχή. Και, τέλος πάντων, έχει αυτή η αρχή αποκτήσει το δικαίωμα να ελέγχει έναν θεσμό όπως η Δικαιοσύνη; Μπράβο της!

Τώρα, γιατί η άρση του απορρήτου πρέπει να έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές και αυστηρά να τηρείται; Για τον απλούστατο λόγο ότι η εθνική ασφάλεια πρέπει να προστατεύεται από διάφορα θεσμικά όργανα και η ΕΥΠ είναι ένα από αυτά. Το έργο της είναι η συλλογή κρίσιμων πληροφοριών που είναι απαραίτητες, ώστε κάποιοι άλλοι θεσμοί να επικουρούνται, ώστε να μην ξαφνιαστούμε π.χ. εάν ένα βράδυ, όπως λέει ο Ερντογάν, μας επισκεφτεί. Η συλλογή πληροφοριών έχει σχέση και με την κατασκοπεία, η οποία βασίζεται και στην ύπαρξη και λειτουργία ενός δικτύου με κατασκόπους που δρουν και στα εδάφη του εχθρού. Αυτό το δίκτυο απαρτίζεται από φυσικά άτομα και όλα έχουν ανάγκη προστασίας γιατί ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει η ίδια η ζωή τους.

Δυσλειτουργίες των θεσμών

Ένας τρόπος είναι η αυστηρή τήρηση του απορρήτου για χρόνο που οι ειδικοί, και όχι αυτό που προτείνει ο κάθε ανίδεος πολιτικάντης, θεωρούν ότι είναι απολύτως αναγκαίο για την προστασία του δικτύου. Είναι τεράστια η ευθύνη αυτών που είναι επιφορτισμένοι με τέτοια καθήκοντα, γιατί μπορούν με μία απερισκεψία να πάρουν στο λαιμό τους ζωές. Άλλως δεν κτίζεται σοβαρό δίκτυο.

Η εμπειρία μου από το πόστο του υφυπουργού Εθνικής Άμυνας αυτά μου διδάσκει. Όσο λιγότεροι γνωρίζουν τόσο καλύτερα. Είδαμε, άλλωστε, την κατάντια της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας στις συνεδριάσεις της στη Βουλή, όπου κάποιοι βουλευτές τις είχαν σε ανοιχτή ακρόαση δια του τηλεφώνου τους με ΜΜΕ! Το ερώτημα κάποιου ποιος θα μας προστατέψει από τους φύλακες, η απάντηση είναι βέβαια πως η προστασία δεν θα προκύψει από την εν λόγω επιτροπή. Τελεία και παύλα.

Όχι, δεν υπάρχει τελεία και παύλα, γιατί όπως και ο ειδικός σε ζητήματα μετατροπής θεσμών σε πολιτικές λέσχες κ. Τσίπρας –κατά την πρωθυπουργική του θητεία δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την αλλαγή των αρμών της εξουσίας– λέει, αμφισβητούμε την τεκμηρίωση της εισαγγελέως. Πάνω σε αυτό το θέμα ποιος σοβαρός πολίτης μπορεί να μην είναι προβληματισμένος, όταν η κορυφή της δικαστικής πυραμίδας αναδεικνύεται από το κόμμα ή κόμματα που είναι στην κυβέρνηση. Ύστερα όλες αυτές οι συνδικαλιστικές ενώσεις εισαγγελέων και δικαστών δεν αποτελούν την απαραίτητη μαρτυρία ότι η Δικαιοσύνη δεν είναι ανεξάρτητη; Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τις ανεξάρτητες αρχές και όχι μόνο.

Το πολιτικό πλαίσιο ορίζεται και συνταγματικά (πολιτικό κείμενο είναι και το Σύνταγμα, νομίζετε πως είναι κάποια επιστημονική διατριβή;) από τις κελεύσεις ολιγαρχικών μορφωμάτων που φιγουράρουν, μάλιστα, και ως δημοκρατίες! Άρα, η δημοκρατία, που είναι ένα τελείως άγνωστο πολίτευμα ακόμα και σε αυτούς τους συνταγματολόγους που μας βομβαρδίζουν καθημερινά με τις πολιτικές τους απόψεις, παρουσιάζοντάς τις μάλιστα και ως επιστημονικές τεκμηριώσεις, δεν λειτουργεί.

Άρα το πρόβλημα είναι υπαρκτό από κατασκευής της ρεπουμπλικανικής και όχι δημοκρατικής Ελλάδας. Χρειαζόμαστε δημοκρατικούς θεσμούς για να λύσουμε τα προβλήματα της χώρας μας. Μια καλή αρχή είναι να ξεκινήσουμε από την εμβάθυνση της δημοκρατίας στα κόμματα, στα οποία η δημοκρατία σήμερα πνίγεται στις διαχρονικές πλημμύρες της διαπλοκής και της διαφθοράς (βλ. Δούρειος Ίππος της Δημοκρατίας, εκδόσεις Άμμων).