Μπίσμαρκ εναντίον Ναπολέων – Ο γαλλοπρωσικός πόλεμος του 1870

Ο καγκελάριος της Πρωσίας, ο περίφημος Όττο φον Μπίσμαρκ κατάφερε να πιέσει, διπλωματικά, τόσο ασφυκτικά τη Γαλλία του Ναπολέοντος Γ’, ώστε ο Γάλλος αυτοκράτορας να μην έχει άλλη επιλογή από το να κηρύξει τον πόλεμο. Μαζί με τους Πρώσους συμμάχησαν και πολλά γερμανικά κρατίδια.

Τον Ιούνιο του 1870 ο Ναπολέων Γ’ διέταξε τις δυνάμεις του να εισβάλουν στο Ζάαρμπρίκεν. Η Στρατιά του Ρήνου υπό τον στρατάρχη Μακ Μαόν θα ενίσχυε την 2η Μεραρχία Πεζικού (ΜΠ) του στρατηγού Ντουαί που βρισκόταν ήδη στο Βιζενμπούργκ. Όταν έφταναν εκεί και οι δυνάμεις του Μακμαόν θα ενώνονταν με τη μεραρχία και θα εισέβαλαν βαθιά στη Γερμανία. Όμως και η 3η γερμανική Στρατιά υπό τον πρίγκιπα διάδοχο Φρειδερίκο Γουλιέλμο κινείτο προς τον Βιζενμπούργκ επίσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι καμία πλευρά δεν γνώριζε τις κινήσεις της άλλης. Λόγω ασυνεννοησίας όμως οι γαλλικές δυνάμεις στο Βιζενμπούργκ υποχώρησαν. Αργότερα όμως οι Γάλλοι αποφάσισαν να αναπτυχθούν ξανά στην περιοχή… Εν μέσω των εν λόγω παλινωδιών, στις αρχές Αυγούστου, ο Μακ Μαόν προώθησε τις δυνάμεις του, ενώ η 2η Μεραρχία Πεζικού αναπτύχθηκε και πάλι στην περιοχή του Βιζενμπούργκ και του Γκάιζμπεργκ καλυπτόμενη από την 1η ΜΠ, αριστερά και μια ταξιαρχία ιππικού, δεξιά.

Λόγω της καλύτερης γνώσης της περιοχής από τον Ντουκρό το γαλλικό στρατηγείο ανέθεσε σε αυτόν την επίβλεψη της ανάπτυξης όχι μόνο της δικής του 1ης Μεραρχίας Πεζικού, αλλά και της 2ης Μεραρχίας Πεζικού. Η επικάλυψη των αρμοδιοτήτων των δύο μεράρχων ήταν ένα σοβαρό σφάλμα της γαλλικής διοίκησης.

Ο Ντουκρό συνέστησε στον Ντουαί να μεταβάλει την παράταξη της μεραρχίας του ενισχύοντας τις δυνάμεις του που κάλυπταν τα υψώματα στην κοιλάδα του Λοτέ, αφήνοντας μόνο ένα τάγμα στο Βιζενμπούργκ. H γαλλική 2η Μεραρχία Πεζικού διέθετε δύο ταξιαρχίες πεζικού με οκτώ συνολικά τάγματα και δύο πυροβολαρχίες (12 πυροβόλα) και μια πυροβολαρχία με μυδραλιοβόλα (έξι στοιχεία). Ενισχύθηκε από μια ταξιαρχία ελαφρού ιππικού (έξι ίλες).

Στο μεταξύ ο Ντουκρό πληροφόρησε τον Ντουαί ότι «ο εχθρός δεν είχε ισχυρές δυνάμεις στην περιοχή και δεν φαινόταν διατεθειμένος να επιτεθεί»… Ο ίδιος δήλωσε στον Μακ Μαόν ότι «όλα του φαινόταν μια μεγάλη μπλόφα».

Ο Μπίσμαρκ εφορμά

Στην άλλη πλευρά του λόφου η γερμανική 3η Στρατιά παρέτασσε περί τους 60.000 άνδρες από την Πρωσία, τη Βαυαρία, τη Βυρτεμβέργη και το Μπάντεν (Βάδη), οργανωμένους σε τρία ΣΣ. Οι Γερμανοί προσέγγισαν χωρίς να γίνουν αντιληπτοί. Οι Γάλλοι έπαιρναν το πρωινό τους και καθάριζαν αμέριμνοι τα όπλα τους. Κατάλαβαν τι συμβαίνει μόνο όταν άκουσαν τα γερμανικά πυροβόλα να βάλλουν περί τις 08.15 το πρωί της 4ης Αυγούστου 1870.

Η 3η Στρατιά διέθετε το 5ο, το 11ο και το 2ο βαυαρικό ΣΣ. Το 11ο ΣΣ αποτελούσε το άκρο αριστερό της 3ης Στρατιάς και κινήθηκε προς υπερκέραση της γαλλικής τοποθεσίας την ώρα που η 4η βαυαρική Μεραρχία Πεζικού εφορμούσε πρώτη κατά των Γάλλων υποστηριζόμενη από το πυροβολικό.

Η πρώτη επαφή σημειώθηκε στα υψώματα του Σβαϊγκέν, βόρεια του Λοτέ. Εκεί το 2/74ο Τάγμα χάρη στα εξαιρετικά τυφέκια Chassepot κατάφερε να κρατήσει σε απόσταση τους Βαυαρούς. Ανατολικά το 1ο Σύνταγμα Αλγερινών Ακροβολιστών (γνωστοί ως “Τούρκοι”) κράτησαν επίσης τους Γερμανούς στη διάβαση του Λοτέ, ανατολικά.

Τα δύο τάγματα του 50ου Συντάγματος Πεζικού επίσης κράτησαν σε απόσταση τους αντιπάλους τους. Την ίδια ώρα ο Ντουαί έστειλε αγγελιοφόρους για να ειδοποιήσει τον Μακ Μαόν. Καθώς η γερμανική πίεση κλιμακώνονταν ο Ντουαί, περί τις 10.00, κατάλαβε ότι δεν αντιμετώπιζε μια επιθετική αναγνώριση των αντιπάλων αλλά μεγάλης κλίμακας επίθεση. Μια ώρα αργότερα όμως σκοτώθηκε από ανατίναξη πυρομαχικών.

Την ίδια ώρα τα 144 πυροβόλα της γερμανικής 3ης Στρατιάς άρχισαν να ανασκάπτουν τις γαλλικές θέσεις. Εντός του Βιζενμπούργκ και του παρακείμενου Γκάισμπουργκ η μάχη πήρε άγρια τροπή σώμα με σώμα με τις λόγχες. Τελικά οι Γάλλοι, αν και πολέμησαν ηρωικά, υποχώρησαν από την πόλη αφήνοντας πίσω τους 2.300 άνδρες (1.600 νεκροί και τραυματίες, 700 αιχμάλωτοι).

Οι Γερμανοί είχαν 1.550 νεκρούς και τραυματίες. Στη μάχη καταδείχθηκε για πρώτη φορά η υπεροχή του γαλλικού τυφεκίου Chassepot έναντι του πρωσικού Dreyse, αλλά και από την άλλη η υπεροχή, ποιοτική και ποσοτική του γερμανικού πυροβολικού που χρησιμοποιούσε οπισθογεμή πυροβόλα Krupp έναντι των εμπροσθογεμών γαλλικών. Η νίκη αν και μικρής έκτασης αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμη για τους Γερμανούς. Αμέσως μετά η γερμανική Στρατιά κινήθηκε κατά του Μακ Μαόν.