Επταετής Πόλεμος: Τα “σιδηρά” συντάγματα της Πρωσίας

Κατά τη διάρκεια του Επταετούς Πολέμου, ο Πρωσικός Στρατός παρέτασσε 49 συντάγματα πεζικού γραμμής κάθε τύπου (μουσκετοφόρων και φουζιλιέρων). Η αρίθμηση των συνταγμάτων είχε προκύψει από τη σειρά αρχαιότητας τους. Κάποια από αυτά είχαν συγκροτηθεί και ενταχθεί σε υπηρεσία σε άλλους στρατούς. Έτσι η σειρά αρχαιότητας τους καθοριζόταν από την ημερομηνία ένταξης τους στον Πρωσικό Στρατό.

Από τους στρατιώτες που συγκροτούσαν τα συντάγματα πεζικού το 1/3 τουλάχιστον ήταν ξένοι, προερχόμενοι κυρίως από τα γειτονικά της Πρωσίας μικρά γερμανικά κράτη. Υπήρχαν όμως και άλλοι που προέρχονταν από τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, ακόμα και από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι περισσότεροι ξένοι υπηρετούσαν στα νεώτερα συντάγματα των φουζιλιέρων και υπήρξαν ολόκληρα σχεδόν συντάγματα που διέθεταν μόνο μισθοφόρους. Ακόμα και ανώτατοι αξιωματικοί του Πρωσικού Στρατού ήταν ξένοι.

Όπως είναι φυσικό ο συνδετικός κρίκος της ετερόκλητης αυτής στρατιωτικής μηχανής δεν ήταν άλλος από τη σκληρή πειθαρχία. Σύμφωνα με τον Φρειδερίκο οι άνδρες όφειλαν να φοβούνται περισσότερο τους αξιωματικούς τους από τους εχθρούς. Υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα τυφλής αφοσίωσης, μέχρι θανάτου στο καθήκον και κυρίως στον Φρειδερίκο τον ίδιο.

Στη μάχη του Μόλβιτς (1741) ήταν ένας Γάλλος μισθοφόρος που με αυταπάρνηση, έσωσε τη ζωή του Φρειδερίκου. Ήταν οι Ιρλανδοί του 19ου Συντάγματος που θυσιάστηκαν μέχρις ενός στη μάχη του Χόκιρχ (1758), για να επιτρέψουν στους συναδέλφους τους να απομακρυνθούν, μετά την αιφνιδιαστική επίθεση των Αυστριακών. Το 2/19 Τάγμα υπερασπίστηκε με πείσμα την εκκλησία του χωριού και όταν τελείωσαν τα πυρομαχικά του επιτέθηκε με τη λόγχη κατά των εχθρών!

Μόνο η πειθαρχία και το ισχυρό πνεύμα μονάδας αποτελούσε τον συνδετικό κρίκο του στρατού. Η ισχύς ενός πειθαρχικού τμήματος πεζικού της εποχής, δεν συνίστατο στην ατομική δράση, αλλά στην ικανότητα του να δρα συλλογικά, αθροίζοντας τις προσπάθειες των ανδρών που το αποτελούσαν. Για αυτό αξίζει να γίνει μια σύντομη αναφορά στα πιο ονομαστά πρωσικά συντάγματα πεζικού και στη δράση τους.

Το 1ο Σύνταγμα Μουσκετοφόρων ήταν η αρχαιότερη μονάδα του Πρωσικού Στρατού. Είχε ιδρυθεί το 1615, λίγο πριν την έναρξη του Τριακονταετούς πολέμου. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φρειδερίκου, το σύνταγμα πολέμησε στους Σιλεσιακούς Πολέμους (1740-45). Με την έκρηξη του Επταετούς Πολέμου (1756-63) το σύνταγμα πολέμησε στην αιματηρή νικηφόρα μάχη της Πράγας (1757), στην περίφημη μάχη του Ρόσμπαχ (1757), στο Λιούτεν (1757), στην καταστροφική για τα πρωσικά όπλα μάχη του Χόκιρχ (1758), στο Λίεγκνιτς (1760), στο Τόργκαου (1760) και στο Μπούκερσντορφ (1762).

Ένα άλλο περίφημο σύνταγμα πεζικού ήταν το 3ο Σύνταγμα Μουσκετοφόρων του Άναλτ Ντεσάου. Το σύνταγμα είχε συγκροτηθεί το 1655.Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Στη μάχη της Δρέσδης (1760) το σύνταγμα τράπηκε φυγή. Ως τιμωρία ο Φρειδερίκος διέταξε την ατιμωτική αφαίρεση των ξιφών από τους άνδρες. Τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 15 Αυγούστου 1760, στο Λίεγκνιτς, οι άνδρες του, αποφασισμένοι να ανακτήσουν την χαμένη τους τιμή, επιτέθηκαν μόνοι τους κατά του αυστριακού ιππικού και το έτρεψαν σε φυγή με τη λόγχη.

Ύστερα από αυτό, ο ίδιος ο Φρειδερίκος συνεχάρη τους άνδρες του 3ου και διέταξε να τους αποδοθούν ξανά τα ξίφη τους. «Όλα ξεχνιούνται και όλα συγχωρούνται, εκτός από αυτή τη μέρα», δήλωσε στους άνδρες του, οι οποίοι ζητωκραύγαζαν συγκεντρωμένοι γύρω του.

Επίσης διάσημο ήταν το «γρουσούζικο» 13ο Σύνταγμα Μουσκετοφόρων, το περίφημο σύνταγμα «της αστραπής και του κεραυνού», του οποίου τέσσερις επίτιμοι διοικητές σκοτώθηκαν στο διάστημα από το 1740 ως το 1762. Οι τρεις από αυτούς ήταν Πρώσοι ευγενείς που έπεσαν στη μάχη. Ο τέταρτος ήταν ο τσάρος της Ρωσίας Πέτρος Γ΄, ο οποίος δολοφονήθηκε από τους αδερφούς Ορλώφ και τη σύζυγο του Αικατερίνη τη «μεγάλη». Παρά την ατυχία των επίτιμων διοικητών του πάντως, δεν επηρεάστηκε τη μαχητική συμπεριφορά του συντάγματος. Το σύνταγμα διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη της Πράγας (1757), οδηγούμενο από τον αδερφό του βασιλιά πρίγκιπα Ερρίκο. Το σύνταγμα είχε ιδρυθεί το 1686.

Το 15ο Σύνταγμα Μουσκετοφόρων της Φρουράς είχε ιδρυθεί το 1688. Από το 1731 επίτιμος διοικητής του ήταν ο ίδιος ο Φρειδερίκος. Το 1/15 Τάγμα του διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη του Μόλβιτς. Από τους 800 άνδρες του μόλις 180 στεκόταν ακόμα όρθιοι όταν έληξε η μάχη. Το 2/15 και το 3/15 Τάγμα διακρίθηκαν σε κάθε μάχη στην οποία συμμετείχαν και ιδιαίτερα σε αυτή του Ρόσμπαχ. Τα 17ο, 18ο, 19ο ,23ο και 24ο Συντάγματα Μουσκετοφόρων ανήκαν επίσης στις διακεκριμένες μονάδες του πρωσικού πεζικού. Το τελευταίο μάλιστα είχε την τιμή να οδηγηθεί στη μάχη της Πράγας από τον ίδιο τον επίτιμο διοικητή του, τον γενναίο στρατάρχη Κουρτ φον Σβέριν.

Ο στρατάρχης απογοητευμένος από την αδυναμία των Πρώσων να διασπάσουν τις αυστριακές θέσεις, άρπαξε στα χέρια τη σημαία του 24ου και έφιππος το οδήγησε μπροστά, μόνο και μόνο για να πέσει νεκρός από τα εχθρικά πυρά. Οι άνδρες του όμως εκδικήθηκαν τον θάνατο του, επιτέθηκαν και τελικά νίκησαν. Από τα συντάγματα των φουζιλιέρων ξεχώρισαν τα 35ο και 49ο. Στο τελευταίο είχαν ενταχθεί άνδρες του όπλου του Μηχανικού. Για αυτό το σύνταγμα ήταν γνωστό ως Σύνταγμα Σκαπανέων. Παρά την «ταπεινή» του καταγωγή και το «νεαρό της ηλικίας του» – ιδρύθηκε το 1758- το σύνταγμα πολέμησε εξαιρετικά στις μάχες του Τσόντορφ (1758) και του Τόργκαου (1760).