Μπορούν τα μέτρα Δένδια-Πιερρακάκη να προσελκύσουν σπουδαστές στις στρατιωτικές σχολές;

Πρόσφατα είχαμε τις δηλώσεις με τα νέα μέτρα των υπουργών Νίκου Δένδια και Κυριάκου Πιερρακάκη, για τους μαθητές των Στρατιωτικών Σχολών, με στόχο να προσελκύσουν τους νέους στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων, λόγω της δραστικής μείωσης των εισακτέων στις εν λόγω σχολές. Συγκεκριμένα, τα νέα μέτρα πολύ συνοπτικά περιλαμβάνουν:

1. Την είσοδο των μαθητών από όλα τα Επιστημονικά Παιδεία, αρχή γενομένης από τις πανελλήνιες εξετάσεις του 2026, όταν θα έχουν γίνει οι αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής των μαθητών στα Ανώτατα και Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας.
2. Οι μηνιαίες απολαβές για τους μαθητές των Στρατιωτικών Σχολών, Ικάρων, Δοκίμων και Ευελπίδων (ΑΣΕΙ) θα ανέρχονται στα 609 ευρώ από 150 ευρώ, ενώ για τις Σχολές Μονίμων Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) θα ανέρχονται στα 249 ευρώ από 113 ευρώ. Υπόψη ότι οι μηνιαίες απολαβές των σπουδαστών των Σωμάτων Ασφαλείας ανέρχονται κοντά στα 600 ευρώ, και αυτό ήταν το μόνιμο παράπονο εδώ και πολλά χρόνια, των μαθητών των ΑΣΕΙ και ΑΣΣΥ.
3. Το 10% των θέσεων θα δοθεί στους μαθητές που φοιτούν στα ΕΠΑΛ.
4. Θα δοθεί στους σπουδαστές ακαδημαϊκή ταυτότητα-φοιτητικό πάσο.
5. Διπλασιασμός κονδυλίων υποστήριξης σπουδών.
6. Έργα εκσυγχρονισμού ενεργειακής αναβάθμισης 19,7 εκ. ευρώ από κονδύλια που θα προέρχονται από ΕΣΠΑ και ΠΔΕ
7. Νέες δυνατότητες για έρευνα, εξειδίκευση και εξέλιξη (χορήγηση μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων και άλλα συναφή πτυχία με τις Σχολές Πολέμου).
8. Έργα αναβάθμισης αιθουσών (διδασκαλίας, μαγειρείων, ψυχαγωγίας, κλπ) 18,1 εκ. ευρώ από δωρεές.

Από δημοσιεύματα που ήρθαν στο προσκήνιο, φαίνεται ότι το υπουργείο Παιδείας σκέφτεται να αλλάξει τον τρόπο εισαγωγής των μαθητών στα ΑΕΙ, που θα προβλέπει την κατάργηση των Πανελληνίων Εξετάσεων. Αντ’ αυτού, οι μαθητές θα δοκιμάζονται σε όλες τις τάξεις του Λυκείου με ανάλογους συντελεστές βαρύτητας σε κάθε τάξη, για να λάβουν το εθνικό απολυτήριο. Όπου με βάση αυτό θα εισέρχονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (λεπτομέρειες θα γνωρίζουμε όταν το νομοσχέδιο δημοσιευτεί). Αυτό ενδεχομένως θα λειτουργήσει από το σχολικό έτος 2025-2026.

Οπότε με βάση αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα μέτρα (1), (2), ( 3), ( 4) ,(7) είναι θετικά, ενώ για τα υπόλοιπα υπάρχουν ασάφειες ως προς την χρηματοδότησή τους – και ως προς τους χρόνους υλοποίησης των έργων – οπότε κρατάμε τις υποσχέσεις.

Τα προβλήματα στις στρατιωτικές σχολές

Ωστόσο, αυτό που δεν έχουν καταλάβει στο αρμόδιο υπουργείο είναι ότι το πρόβλημα της μη έλξης των μαθητών στις Στρατιωτικές Σχολές συνδέεται άμεσα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν συνολικά τα στελέχη Ενόπλων Δυνάμεων κατά την διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, και ιδιαίτερα αυτών που υπηρετούν στο Στρατό Ξηράς, γι’ αυτό το μεγαλύτερο πρόβλημα των κενών θέσεων παρουσιάζεται στην Σχολή Ευελπίδων και στις αντίστοιχες σχολές Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς.

Πολλές παραιτήσεις με ανοδικές τάσεις καταγράφονται και στα τρία όπλα. Ιδιαίτερα στο Πολεμικό Ναυτικό, όπου η επάνδρωση των πλοίων με νέα στελέχη είναι ο μόνιμος πονοκέφαλος του Γενικού Επιτελείου του Ναυτικού. Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, ας μιλήσουμε ρεαλιστικά:

• Οι μηνιαίες αποδοχές των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων είναι στο ναδίρ (μετά βίας ο νέος ανθυπολοχαγός της Σχολής Ευελπίδων προσεγγίζει τα 900 ευρώ), σε συνδυασμό με την αύξηση των επιχειρησιακών και κοινωνικών αναγκών, λόγω Τουρκίας και των χαμηλών δυνατοτήτων της κρατικής μηχανής αντιστοίχως, τα τελευταία χρόνια.
• Οι αιφνιδιαστικές μεταθέσεις-αποσπάσεις (20 σχολεία άλλαξα στα 12 χρόνια – Δημοτικό-Γυμνάσιο-Λύκειο – ως γιος αξιωματικού της Σχολής Ευελπίδων), που δημιουργούν πολλά λειτουργικά οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα.
• Τις δομικές αναχρονιστικές λειτουργίες σε κύριες και δευτερεύουσες Μονάδες Διοίκησης, λόγω οικονομικών συμφερόντων.
• Θέματα αρχαιότητας λόγω αγκυλώσεων της εκάστοτε ηγεσίας. Σε όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ η αρχαιότητα προσμετράται από την ημερομηνία κτήσης του βαθμού. Μόνο στη χώρα μας ισχύει αυτή η ιδιαιτερότητα. Ένα θέμα που καταρρακώνει το ηθικό των στελεχών.
• Θέματα επαγγελματικών δικαιωμάτων. Μοιράζουν πτυχία, χωρίς αυτά να ανταποκρίνονται στα επαγγελματικά δικαιώματα, όπως συμβαίνει με τα πτυχία των άλλων Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Ως παράδειγμα θα αναφέρω τους μηχανικούς της Σχολής Ικάρων (ΣΜΑ) το έργο των οποίων είναι η μελέτη, κατασκευή, συντήρηση και οι υποδομές των οπλικών συστημάτων και αεροδρομίων αντιστοίχως.

Το ίδιο συμβαίνει και με τις τεχνικές ειδικότητες των Υπαξιωματικών των τριών όπλων, που είναι ο κορμός συντήρησης των μέσων και των συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα Κολέγια και τα ΙΕΚ έχουν πολύ καλύτερη αντιμετώπιση των αποφοίτων τους στα θέματα των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Ήταν ευκαιρία τώρα να δώσουν λύση στο πρόβλημα, η οποία θα είχε και ευεργετικά ερεθίσματα έλξης των νέων στις Ένοπλες Δυνάμεις. Ωστόσο, αυτή χάθηκε συνειδητά. Αυτό θα ήθελαν να ακούσουν οι νέοι μας!

Οι προαγωγές από τον βαθμό του Σμηνάρχου και μετά συνήθως διέπονται από πολιτικά κριτήρια. Οι δε ηγετικές θέσεις επηρεάζονται ακόμη περισσότερο από πολιτικά χαρακτηριστικά και γνωριμίες. Οπότε όπως αντιλαμβάνεστε είναι δύσκολο η εκάστοτε ηγεσία να αφοσιωθεί στην φροντίδα και στην επίλυση προβλημάτων του προσωπικού, ανεξάρτητα από ενδεχόμενες πολιτικές παρεμβάσεις.
Η αναξιοκρατία και η αδικία είναι ένα θέμα που επηρεάζει ηθικά τα στελέχη και δημιουργεί αρνητικά αποτελέσματα στο έργο τους. Αυτό είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα με τάσεις μείωσης, ωστόσο υπάρχει και συνήθως προέρχεται από αγκυλωμένες λογικές και πολιτικές παρεμβάσεις.

Έχουμε ανάγκη από ποιοτικά στελέχη

Δεν έχω καταλάβει γιατί οι σπουδαστές των Σχολών Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) θα έχουν απολαβές 249 ευρώ, ενώ οι σπουδαστές των ΑΣΕΙ θα έχουν απολαβές 609 ευρώ. Εκτιμώ ότι αυτός ο διαχωρισμός όχι μόνο είναι λάθος, αλλά και δημιουργεί σ’ αυτούς τους σπουδαστές αρνητικά συναισθήματα πριν ακόμα εισέλθουν στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων και συναντήσουν νέα προβλήματα. Οι οικονομικές ανάγκες και των δύο κατηγοριών σπουδαστών είναι ίδιες. Αυτή είναι μία εμφανής αγκύλωση της στρατιωτικής ηγεσίας! Δεδομένου ότι αυτό το βοήθημα δεν επηρεάζει την μισθοδοσία αργότερα ως Αξιωματικοί και ως Υπαξιωματικοί.

Σ’ αυτό που θα πρέπει καταρχήν να μας απαντήσει το αρμόδιο υπουργείο είναι να μας πει τι ποιότητα στελεχών επιθυμεί να έχουν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας. Γνωρίζουν; Ή πάμε στα τυφλά και ότι προκύψει… Γιατί αυτό αποδεικνύουν τα εν λόγω μέτρα.
Ας καταλάβουν, ότι το κύρος της οποιασδήποτε σχολής και η εξέλιξή της σε ερευνητικές και επιχειρησιακές υπερβάσεις εξαρτάται από την ποιότητα των μαθητών!

Εκτιμώ ότι αυτά τα μέτρα δεν είναι ικανά να αντιστρέψουν την κατάσταση. Είναι μέτρα κοντόφθαλμα, και αγκυλωμένα σε διαχειριστικές προσωρινές τακτικές. Οι νέοι μας γνωρίζουν τα θέματα που μνημόνευσα. Οι εποχές έχουν αλλάξει, οι απαιτήσεις των νέων σε όλους τους εργασιακούς τομείς έχουν αυξηθεί, διαπνέονται από τελείως διαφορετική νοοτροπία και λογική, που είναι ξένη ως προς την κουλτούρα που επικρατεί στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Αν αυτό γίνει κατανοητό από τους αρμόδιους φορείς της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας και μεταβληθούν συμπεριφορές και πεπερασμένες νοοτροπίες που δημιουργούν αδικίες, τότε θα δούμε μία σημαντική ποιοτική τάση αύξησης στελεχών στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων, που είναι απαραίτητη στην κρίσιμη χρονική περίοδο που διατρέχει η χώρα.

 

---

 

Ο Γιώργος Σπ. Τσιτσιλιάνος είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου των Δημοκρατών.