Elbit Systems: Οι περίεργες business του νέου “εθνικού προμηθευτή”

Μία ακόμη προμήθεια η οποία με την επίκληση του μανδύα της διακρατικής συμφωνίας, όπως κατά κόρον γίνεται τα τελευταία χρόνια, επιδιώκει να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς περί διαφάνειας. Στην πράξη, πρόκειται για απευθείας ανάθεση μέσω σύμβασης πληρεξουσίου (mandate contract). Δηλαδή το υπουργείο Εθνικής Άμυνας εξουσιοδοτεί το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ να αναθέσει τη σύμβαση στην κατασκευάστρια Elbit Systems και μάλιστα για να διασφαλίσει ότι η σύμβαση θα υπογραφεί για το προεπιλεγμένο σύστημα το προσδιορίζει με νατοϊκό αριθμό ονομαστικού (NSN: NATO Stock Number – NATO Part Number [P/N]).

Φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για αξιολόγηση ή δοκιμές πεδίου ώστε να διαπιστωθούν στην πράξη οι επιδόσεις του συστήματος. Για άλλη μία φορά και παρά τα άπειρα παθήματα του παρελθόντος, το Ελληνικό Δημόσιο προμηθεύεται οπλικό σύστημα, αρκούμενο στους ισχυρισμούς του κατασκευαστή.

Η εξέλιξη αυτή, συμπίπτει με την αποκάλυψη σκανδάλου που συνταράσσει την υπηρεσία προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA), που φέρεται να εμπλέκεται η εταιρία, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της από τη λίστα των προμηθευτών της Συμμαχίας. Να σημειωθεί, ότι η Elbit το διαψεύδει. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, πρόσωπα με άμεση εμπλοκή στις διεθνείς πωλήσεις της εν λόγω – μεγαλύτερης ιδιωτικής – εταιρίας του Ισραήλ που κατασκευάζει οπλικά συστήματα, έχουν τεθεί στο στόχαστρο αρμοδίων αρχών με την υποψία διαφθοράς, ενώ παρουσία τους έχει καταγραφεί και στην Ελλάδα.

Η σχετική είδηση προέκυψε από δημοσίευμα στο ερευνητικό ειδησεογραφικό πρακτορείο με την… εύγλωττη επωνυμία “Follow the Money”. Στην έρευνα που ασχολείται με εξοπλιστικά προγράμματα συμμαχικών χωρών στα οποία εμπλέκεται η Elbit Systems, υπό εξέταση βρίσκονται πρόσωπα συνδεόμενα με την ισραηλινή εταιρία που έχουν παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο. Πρόκειται για εξοπλιστικές συμβάσεις που ανατέθηκαν στην Elbit, αλλά προκύπτουν στοιχεία με “άρωμα” διαφθοράς, δηλαδή στην ελληνική καθομιλουμένη… «ωφέλιμων πληρωμών».

Η Elbit Systems στην Ελλάδα

Η ισραηλινή εταιρία είναι ήδη υπερδραστήρια στην Ελλάδα, διεκδικώντας επιθετικά πλειάδα εξοπλιστικών προγραμμάτων κάθε ύψους, έχοντας καλλιεργήσει μεθοδικά σχέσεις με την πολιτική και τη στρατιωτική ηγεσία. Σύμφωνα δε με γνωστό ευφυολόγημα που ακούγεται ολοένα και πιο συχνά στους διαδρόμους του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, στόχος της εταιρίας είναι να γίνει… “χαλίφης στη θέση του χαλίφη”!

Κι όταν ζητούνται διευκρινίσεις για την κωδικοποιημένη αργκό, περιορίζονται να κάνουν λόγο για «αναδυόμενο νέο εθνικό προμηθευτή»! Ας σημειωθεί, ότι στην εγχώρια αγορά εξοπλισμών (σ.σ. “πιάτσα”), έχει καταγραφεί η δραστηριοποίηση αρκετών συνεργατών της εταιρίας που δεν είναι υπάλληλοί της, αλλά πιθανά είναι συμβεβλημένοι με αυτήν για προγράμματα ενδιαφέροντος της, παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Οι ανωτέρω εξελίξεις δεν δείχνουν να λαμβάνονται υπόψη από τον υπουργό Άμυνας Δένδια και την κυβέρνηση. Φαίνεται πως θεωρούν ότι έχουν “θωρακίσει” τις διαδικασίες προμηθειών, ώστε να μην απειλούνται από τέτοιες καταστάσεις. Υπενθυμίζεται, πως η εμφάνιση στα εξοπλιστικά δρώμενα της Elbit στην Ελλάδα έγινε με την υπόθεση του Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης της Πολεμικής Αεροπορίας στην Καλαμάτα (120 ΠΕΑ).

Η εταιρία κατόρθωσε να αποσπάσει αιφνιδιαστικά, μετά από συγκεκαλυμμένη –«γεωπολιτική δράση»- και πάντα με πολιτική απόφαση πασπαλισμένη με τη γνωστή ελληνική προσέγγιση… «υψηλής πολιτικής», το χρυσοφόρο συμβόλαιο διαρκείας δυο δεκαετιών, από την καναδική CAE που είχε φθάσει ένα βήμα πριν την κατάρτιση της σύμβασης επί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Το σκάνδαλο

Επιστρέφοντας όμως στην υπόθεση της επικαιρότητας, στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκεται 60χρονος Ιταλός πολίτης ονόματι Eliau E. (σ.σ. το όνομα παραπέμπει σε ισραηλινή καταγωγή) που πλέον καταζητείται από τις βελγικές αρχές με διεθνές ένταλμα της Ομοσπονδιακής Εισαγγελίας από τις 30 Σεπτεμβρίου, αντιμετωπίζοντας την κατηγορία εμπλοκής σε δωροδοκία προσωπικού της ΝΑΤΟϊκής NSPA.

Η σύνδεση του καταζητούμενου με την Elbit προκύπτει από μαρτυρίες που τον κατηγοριοποιούν ως “σύμβουλο”. Έρευνες είχαν ξεκινήσει και στις ΗΠΑ οι οποίες τον περασμένο Ιούλιο σταμάτησαν, χωρίς εξηγήσεις, με αποτέλεσμα να εγείρονται υποψίες πολιτικής παρέμβασης.

Η Elbit, απαντώντας στο δημοσίευμα με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαβεβαίωσε ότι υλοποιεί σε εταιρικό επίπεδο πρόγραμμα συμμόρφωσης με τα διεθνή πρότυπα του κλάδου της αμυντικής βιομηχανίας, ότι δεν έχει απομακρυνθεί ή ανασταλεί η συμμετοχή της από οποιοδήποτε πρόγραμμα της Συμμαχίας και δεν έχει σταματήσει η υλοποίηση οποιουδήποτε προγράμματος της NSPA.

Εταιρίες συμβούλων

Το ενδιαφέρον στοιχείο από την έρευνα του “Follow the Money”, είναι ότι μεταξύ διαφόρων εταιριών που ελέγχει ο κ. Eliau E. σε διάφορες χώρες, βρίσκεται και μια εταιρία με την επωνυμία Arelco Europe Management Consultancies, η οποία έχει συσταθεί στην Ελλάδα στις 18 Νοεμβρίου 2024, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι έχει την οποιαδήποτε εμπλοκή στην υπόθεση που ερευνούν οι βελγικές αρχές.

Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη “Δημοσιότητα” του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), πρόκειται περί ανωνύμου εταιρίας (ΑΕ), με μετοχικό κεφάλαιο 100.000 ευρώ (10.000 κοινές ονομαστικές μετοχές) και σύμβουλό διαχειριστή τον ELUASVILI ELIAU (η ομοιότητα του ονόματος με του προσώπου που αναφέρεται στο επίμαχο δημοσίευμα είναι εμφανής).

Στις αποκαλύψεις προστίθεται και η επαφή του Eliau E. με κάποιον Guy M. που είναι ο βασικός ύποπτος στη βελγική έρευνα, ως πρώην στρατιωτικός αξιωματούχος του Βελγίου με θητεία στη ΝΑΤΟϊκή NSPA που πέρασε… στη “συμβουλευτική” μετά την αποχώρησή του το 2021. Η επαφή έγινε από τον 43χρονο Τούρκο πολίτη Ismail Terlemez, επίσης πρώην υπάλληλο της NSPA, ο οποίος σήμερα εμπλέκεται με τουρκική εταιρία που δραστηριοποιείται στο χώρο της άμυνας, με την επωνυμία Arca. 

Συνελήφθη και αυτός τον περασμένο Μάιο στο Βέλγιο, όμως το αίτημα έκδοσής του από τις ΗΠΑ δεν προχώρησε και αφέθηκε ελεύθερος… Οι αρχές θεωρούν ότι χειρίστηκε “ωφέλιμες πληρωμές” (σ.σ. μίζες) ύψους 1,9 εκατ. ευρώ. Ο δικηγόρος του ανέφερε μάλιστα ότι ο Τούρκος πελάτης του αποδέχεται ορισμένα από τα γεγονότα στα οποία τον εμπλέκουν, όχι όμως και το ύψος των κονδυλίων που χειρίστηκε.

Όσον αφορά τον Βέλγο Guy M., στο πλαίσιο της νέας του επαγγελματικής δραστηριοποίησης ως “συμβούλου”, συνελήφθη στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών στις 12 Μαΐου 2025 ως ύποπτος για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος. Έμεινε έξι μήνες υπό κράτηση και αφέθηκε ελεύθερος τον περασμένο μήνα, με συσκευή εντοπισμού των κινήσεών του.

Όλα τα ανωτέρω δεν φαίνεται να αξιολογούνται στην Ελλάδα από τους υπεύθυνους κυβερνητικούς παράγοντες, καθώς ο επίσημος ισχυρισμός είναι ότι οι εξοπλιστικές συμβάσεις αποτελούν μέρος της διακρατικής ελληνοϊσραηλινής στρατηγικής συνεργασίας. Όντως οι συμβάσεις αποτελούν μέρος της διακρατικής ελληνοϊσραηλινής στρατηγικής συνεργασίας, αλλά όπως εξηγήθηκε το συμβατικό αντικείμενο (το προϊόν) και κατ’ επέκταση ο κατασκευαστής του, αποτελεί αποκλειστικά ελληνική επιλογή.

Σε συνεργασία με το defencepoint