Ελλάδα και Πολωνία: Μία καταλυτική σύγκριση

Τα όπλα για τα ελικόπτερα είναι 1.844 AGM-114R2 Hellfire, 460 AGM-179A Joint Air-to-Ground Missile (JAGM), που αποτελεί τον αντικαταστάτη των χρησιμοποιούμενων σήμερα κατευθυνόμενων βλημάτων BGM-71 TOW, AGM-114 Hellfire, και AGM-65 Maverick και 508 Stinger 92K Block I! Επίσης, με τη συμφωνία που αγγίζει τα 10 δισ. δολάρια, η πολωνική αμυντική βιομηχανία θα αναλάβει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη και αναβάθμιση των συστημάτων, με τη μορφή αντισταθμιστικών ωφελημάτων (offsets), ενσωματωμένων στην κύρια σύμβαση.

Πριν από τα επιθετικά ελικόπτερα, η Πολωνία έχει αγοράσει πολλά περισσότερα, ενώ –όπως έχει ανακοινωθεί– για το 2024 προγραμματίζεται η υπογραφή 150 εξοπλιστικών συμβάσεων. Πέραν των ελικοπτέρων, θα προμηθευτούν περισσότερα κορεατικά άρματα μάχης K2 Black Panther, κορεατικά αυτοκινούμενα πυροβόλα K9 Thunder, ελαφρά μαχητικά αεροσκάφη FA-50 (συνεργασία των Νοτιοκορεατών με την Lockheed Martin, θεωρούμενο σαν “μικρό F-16”), πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων (ΠΕΠ) HIMARS αμερικανικής προέλευσης, Κ239 Chunmoo νοτιοκορεατικής προέλευσης, και HOMAR-K, που αποτελεί πολωνικό υβρίδιο του εκτοξευτή του Κ239 Chunmoo επί πολωνικής κατασκευής οχήματος (8×8) Jelcz P883.57 με πολωνικής προέλευσης σύστημα ελέγχου πυρός TOPAZ, διάφορους τύπους άλλων ελικοπτέρων, όπλα, πυρομαχικά, μη επανδρωμένα συστήματα, για να αναφέρουμε μόνο κάποιες από τις πλέον επείγουσες προτεραιότητες.

Προμηθευτές και Σουηδία- Βρετανία

Ούτε εκεί όμως τελειώνει η λίστα. Τον Μάρτιο η Πολωνία είχε αγοράσει χιλιάδες αντιαρματικά Carl Gustaf M4 από τη Σουηδία, ενώ τον Ιούνιο είχε παραλάβει το δεύτερο αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου SAAB 340. Επίσης, σκοπεύει να αναβαθμίσει τον στόλο μαχητικών F-16 που διαθέτει, ενώ έχει συμφωνήσει με την Babcock από το Ηνωμένο Βασίλειο για τη ναυπήγηση φρεγατών AH-140 Arrowhead, σε ένα πρόγραμμα που θα εμπλακούν πολλές εταιρίες και από τις δυο χώρες.

Ποια είναι όμως η απειλή για την Πολωνία, που αποτελεί το κίνητρο πίσω από αυτή την εξοπλιστική φρενίτιδα; Μα φυσικά η Ρωσία και –τουλάχιστον για τους στοιχειωδώς γνώστες της ευρωπαϊκής ιστορίας– δεν χρειαζόταν καν η εισβολή της στην Ουκρανία για να συνειδητοποιηθεί ο κίνδυνος. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι πηγές που αναφέρουν την παρουσία Πολωνών “μισθοφόρων” στα στρατεύματα που συμμετέχουν στην ουκρανική διείσδυση στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ. Επίσης, εκτιμήσεις υπηρεσιών πληροφοριών από όλο τον κόσμο, έχουν δώσει ιδιαίτερα υψηλή πιθανότητα να βρεθούν οι Πολωνοί αντιμέτωποι με τους Ρώσους σε μια πολεμική αναμέτρηση.

Οι Πολωνοί θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν μια ζωτική απειλή. Είναι και αυτοί μεγάλη χώρα σε μέγεθος, αλλά η Ρωσία είναι πολύ μεγαλύτερη. Από την άλλη πλευρά έχουμε την Ελλάδα που αντιμετωπίζει μια επίσης ζωτική απειλή εθνικής ασφαλείας από την Τουρκία. Σε όλους τους ποσοτικούς δείκτες η Ελλάδα υστερεί σημαντικά έναντι της Τουρκίας και η στρατηγική αποτροπής της έναντι της απειλής, στηριζόταν κατά κύριο λόγο στον ποιοτικό παράγοντα. Απλά, πάντα μεριμνούσε να διατηρεί μια στοιχειώδη ισορροπία δυνάμεων, ώστε ο αντίπαλος να γνωρίζει ότι σε περίπτωση που επιτεθεί, δεν θα έχει εύκολο έργο, αλλά θα καταβάλλει υψηλό κόστος. Αυτά πολύ γενικά και ενδεχομένως λίγο απλουστευτικά.

Η εφιαλτική για την Ελλάδα διαφορά

Υπάρχει οποιαδήποτε σύγκριση ανάμεσα στη συμπεριφορά των δυο χωρών στον εξοπλιστικό τομέα; Προφανώς όχι, παρότι η Τουρκία είναι πολύ πιο απειλητική για την Ελλάδα από όσο η Ρωσία για την Πολωνία. Υπάρχει, άλλωστε, στην περίπτωσή μας και άμεση γειτνίαση και διακηρυγμένη αμφισβήτηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων από τουρκικής πλευράς, ενώ δεν ισχύει το ίδιο για Πολωνία-Ρωσία. Ουδείς υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αντέξει παρόμοιο όγκο εξοπλισμών όπως η Πολωνία. Η δεύτερη βέβαια, συνδέει αποφασιστικά τους εξοπλισμούς με την εγχώρια βιομηχανία, επιτυγχάνοντας επιστροφή μέρους της επένδυσης στην οικονομία της. Δουλεύοντας η αμυντική βιομηχανία συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας, μειώνοντας το εξοπλιστικό χρέος που αναλαμβάνει η χώρα να εξυπηρετήσει ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.

Η Πολωνία δεν πέρασε Μνημόνια. Δεν είναι σε επιτήρηση. Δεν έχει υποθηκευμένα τα εθνικά περιουσιακά της στοιχεία για πολλές δεκαετίες. Ποτέ, όμως, δεν παράτησε τις ένοπλες δυνάμεις της. Η δε Ελλάδα ουδέποτε ιεράρχησε σωστά την άμυνά της, παρότι η Τουρκία ακολουθούσε την ακριβώς αντίστροφη πορεία. Και οι δυο, Ελλάδα και Πολωνία, έχουν στρατηγική συμμαχία με τους Αμερικανούς και είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Η απειλή για την Ελλάδα, όμως, προέρχεται μέσα από το ΝΑΤΟ. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει ταύτιση συμμαχικής και εθνικής απειλής με ό,τι αυτό συνεπάγεται, έστω και δυνητικά. Παρά ταύτα, στην Ελλάδα περισσεύουν τα παχιά λόγια, τα δε έργα ακόμα και τα ελάχιστα απαραίτητα, συνήθως, τα αφήνουμε στη μέση.

Το πολιτικό σύστημα που έφερε τη χώρα στο σημερινό της κατάντημα, δείχνει πεπεισμένο ότι τίποτα δεν θα μας συμβεί. Η κυβέρνηση της χώρας νομίζει ότι με τη ναυπήγηση τριών γαλλικών φρεγατών FDI HN μετέτρεψε τη χώρα σε “αστακό”, ενώ οι Ένοπλες Δυνάμεις κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μια απέραντη μάντρα με περιορισμένων δυνατοτήτων οπλικά συστήματα, αφού δεν υποστηρίζει και δεν εκσυγχρονίζει ούτε καν αυτά που ήδη διαθέτει.

Κάθε χρόνο στις αρχές Σεπτέμβρη, ο εκάστοτε πρωθυπουργός ανοίγει το πουγκί και μοιράζει χρήμα, σε μια κοινωνία της οποίας το εισόδημα έχει τσακιστεί. Ένας πολιτικός δεν έχει βρεθεί να ζητήσει τον λογαριασμό για το πόσα χρήματα έχουν δοθεί με τη μορφή τέλους (το πληρώνουν οι καταναλωτές) για την περίφημη “ενεργειακή μετάβαση”, πού επενδύθηκαν και ποιο αποτέλεσμα έφεραν. Και στη συνέχεια να υπολογιστεί εάν επαρκούσαν για να έχουμε σήμερα Ναυτικό, ή όχι.

Όταν όμως συμβεί το μοιραίο και διαπιστωθεί στην πράξη πόσο παρατημένη έχουν αφήσει την εθνική άμυνα, παρά τις ανόητες μεγαλοστομίες και τις “ατζέντες”, θα είναι πολύ αργά. Το πιθανότερο βέβαια είναι ότι και τότε δεν πρόκειται να συμβεί τίποτε δραματικό, πέραν ενδεχομένως της κατάρρευσης μιας κυβέρνησης και τη συγκρότηση μιας άλλης, “εθνικής ενότητας”, αφού πιθανότατα, κανένας από τους σημερινούς πρόθυμους δεν θα θέλει να αναλάβει το βάρος της ευθύνης. Η συνταγή είναι απλή και δοκιμασμένη. Θα ξαναρίξουν το βάρος στα υποζύγια και στους –πλήρως υποταγμένους και ενίοτε άβουλους– στρατιωτικούς. Και καλά θα κάνουν όταν κανείς δεν έχει διάθεση να συγκρουστεί…

---

Σε συνεργασία με το Defence-Point