Έπρεπε να στείλουμε φρεγάτα στην Ερυθρά Θάλασσα;
27/12/2023Η απόφαση της κυβέρνησης για την ένταξη της Ελλάδας στην πολυεθνική δύναμη προστασίας της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα “Prosperity Guardian” (“Φύλακας Ευημερίας”) είναι απολύτως ορθή, παρά τις επιχειρησιακές δυσχέρειες και τους αρκετούς κινδύνους. Μια ηγέτιδα χώρα της διεθνούς ναυτιλίας οφείλει, στο μέτρο του δυνατού, να προστατεύει τα συμφέροντά της, ενισχύοντας τους διπλωματικούς χειρισμούς με όλα τα πρόσφορα μέσα.
Ωστόσο, όπως σε όλα τα σύνθετα ζητήματα εθνικής ασφάλειας, η καταρχήν θετική πολιτική επιλογή απαιτεί συνέχεια και συνέπεια, ώστε να αποδειχθεί συμφέρουσα στην πράξη. Πολλά θα εξαρτηθούν από την πραγματική προσήλωση στους στόχους της επιχείρησης στην Ερυθρά Θάλασσα, τις κατάλληλες ελληνικές αποφάσεις επί των εναλλακτικών προτάσεων που θα συζητούνται μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (και μεταξύ των “27”) και από την αποχή της κυβέρνησης από τη γνωστή ασθένεια της επικοινωνιακής διαχείρισης. Από την άλλη πλευρά, είναι πρόωρη η δίκη προθέσεων και η άσκηση κριτικής από την αντιπολίτευση, ή θεωρητικούς του απομονωτισμού, αφού τίποτα δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί.
Στην παρούσα φάση, το μείζον ζήτημα είναι το εύρος και ο χαρακτήρας της αποστολής. Γιατί, ενώ ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας ήταν, δημοσίως, σαφής ότι «κατόπιν εντολής του πρωθυπουργού» το ΓΕΕΘΑ και το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού προετοιμάζουν την ελληνική συμμετοχή μόνο στην “Prosperity Guardian”, η Ουάσιγκτον φέρεται να προσδοκά, βάσιμα, τη συναίνεση της Αθήνας για την ένταξη της φρεγάτας του Πολεμικού Ναυτικού και σε μία δεύτερη, συμπληρωματική ή και – τελικά – σημαντικότερη επιχείρηση.
Η αμερικανική πρόταση δεν αφορά μόνον την Ελλάδα, αλλά και πρόσθετο αριθμό Ευρωπαίων συμμάχων. Αν ο σχετικός σχεδιασμός προχωρήσει, ίσως θα πρέπει να εκτελεστούν και αμφίβιες αποστολές, αντί μόνον των αντιαεροπορικών και άλλων αμυντικών επιχειρήσεων που σήμερα συζητούνται.
Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει – αργά ή γρήγορα – αν η φρεγάτα θα βρίσκεται υπό αμερικανική διοίκηση (όπως αρχικά είχαν αποδεχθεί οι Βρυξέλλες) ή αν θα δρα υπό διαφοροποιημένη εντολή και νέους κανόνες εμπλοκής της επιχείρησης Atalanta της ΕΕ κατά της πειρατείας, ή ακόμα και αν θα παραμείνει υπό αυστηρά εθνική διοίκηση. Ήδη το υπουργείο Άμυνας της Γαλλίας ανακοίνωσε ότι τα πλοία του “Marine Nationale” θα βρίσκονται υπό εθνική διοίκηση, ενώ η Ρώμη διευκρίνισε ότι η ιταλική φρεγάτα, που βρίσκεται στην Ερυθρά Θάλασσα, δεν αποτελεί τμήμα της “Prosperity Guardian”.
Επίσης, η κυβέρνηση της Ισπανίας περιπλέκει τα πράγματα περισσότερο, τονίζοντας πως θα προσφέρει δυνάμεις υπό την προϋπόθεση διοίκησης από το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ. Βαρύνουσα είναι η παρέμβαση του Βερολίνου (προς το οποίο έχει πάντα στραμμένη την προσοχή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης), καθώς ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς προκρίνει δέσμη πολιτικών και νομικών αποφάσεων για την προστασία των εμπορικών πλοίων, χωρίς – σκόπιμα – ξεκάθαρους όρους δράσης κατά των Χούτι.
Εξωτερική πολιτική και εγχώριες σκοπιμότητες
Ως προς το εσωτερικό πολιτικό πεδίο, θα είναι τραγικό, ενόψει και των Ευρωεκλογών, το Μέγαρο Μαξίμου να μπει στον πειρασμό καπηλείας ή – αναλόγως των ψηφοθηρικών προτεραιοτήτων – υποβάθμισης του έργου των περίπου 200 μελών του πληρώματος της φρεγάτας που θα επιχειρεί, ενδεχομένως, σε απόσταση αναπνοής από τις βάσεις των ισλαμιστών Χούτι.
Δυστυχώς, τα ως τώρα δείγματα σε υποθέσεις που διασταυρώνονται η εξωτερική πολιτική και οι εσωτερικές σκοπιμότητες είναι αποθαρρυντικά. Οι δημόσιοι λεονταρισμοί, από τον περασμένο Μάιο, στην υπόθεση του Φρέντι Μπελέρη δεν αντανακλώνται σε χειροπιαστά αποτελέσματα προάσπισης του προφυλακισμένου, εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας.
Στη δε υπόθεση της αποστολής όπλων στην Ουκρανία, παρατηρείται μία σπάνια αντίφαση. Αφενός η Ελλάδα αλλοιώνει τον αμυντικό σχεδιασμό της, προσφέροντας υλικό μεγάλης αξίας (ίσης με το κόστος ανέγερσης τουλάχιστον δύο νοσοκομείων) και αφετέρου το Κίεβο εκφράζει απογοήτευση για τη μη υλοποίηση υποσχέσεων που έδωσε, στα τέλη Αυγούστου, ο Μητσοτάκης προς τον πρόεδρο Ζελένσκι!