Fujian: Πού πρωτοπορεί το νέο αεροπλανοφόρο της Κίνας

Το νέο απόκτημα του Ναυτικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLAN) σηματοδοτεί τον ευθύ ανταγωνισμό της Κίνας για κυριαρχία στις θάλασσες της νοτιοανατολικής Ασίας. Η τελετή έναρξης της λειτουργίας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στους ηλεκτρομαγνητικά τροφοδοτούμενους καταπέλτες του πλοίου, με τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να εμφανίζεται να πατάει το κουμπί εκτόξευσης – μέσα στην ενσωματωμένη στο κατάστρωμα πτήσης αίθουσα ελέγχου.

Όλα αυτά έρχονται μετά τη δέσμευση του Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, να υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα που θα υποχρέωνε το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό να επιστρέψει στη χρήση ατμοκίνητων καταπελτών σε μελλοντικά αεροπλανοφόρα. Η τελετή έναρξης λειτουργίας του Fujian πραγματοποιήθηκε στο λιμάνι Sanya στη νήσο Hainan στις 5 Νοεμβρίου, σύμφωνα με δελτίο Τύπου που εξέδωσε το κινεζικό υπουργείο Άμυνας. Μαχητικά J-35 και J-15, τα αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου KJ-600 και το ελικόπτερο Z-20F εκτέθηκαν στο κατάστρωμα πτήσης στην αεροπορική πτέρυγα του αεροπλανοφόρου, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Το συμβατικά κινούμενο πλοίο Fujian καθελκύστηκε το 2022 και έχει πραγματοποιήσει πολλαπλές θαλάσσιες δοκιμές από το 2024, συμπεριλαμβανομένης μιας σημαντικής επίδειξης της ικανότητάς του να εκτοξεύει και να ανακτά αεροσκάφη.

Σε επιχειρησιακή λειτουργία το Fujian

Υπήρχαν ήδη ενδείξεις νωρίτερα ότι το Fujian, το οποίο έλαβε τον αριθμό κύτους 18, είχε τεθεί επίσημα σε επιχειρησιακή υπηρεσία. Το νεότερο αεροπλανοφόρο της Κίνας βρισκόταν στο λιμάνι της Sanya, για περισσότερο από ένα μήνα. Μοιραζόταν επίσης μια προβλήτα με το Shandong, ένα από τα άλλα δύο αεροπλανοφόρα του κινεζικού Ναυτικού. Το Liaoning – το πρώτο αεροπλανοφόρο της Κίνας – και το Shandong, είναι τύπου βραχείας απογείωσης και αναχαίτισης (STOBAR) με “ράμπες σκι”, αντί για καταπέλτες.

Όπως έχει καταστεί σαφές, οι ηλεκτρομαγνητικοί καταπέλτες του Fujian, που αναφέρονται επίσης ως ηλεκτρομαγνητικό σύστημα εκτόξευσης αεροσκαφών (EMALS), αποτελούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του αεροπλανοφόρου. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μόνο ένα άλλο αεροπλανοφόρο σε υπηρεσία παγκοσμίως με EMALS, το USS Gerald R. Ford του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.

Το Πεκίνο έχει παρακάμψει με το Fujian τελείως τα αεροπλανοφόρα με ατμοκίνητους καταπέλτες, μια απόφαση που το κινεζικό υπουργείο Άμυνας έχει ανακοινώσει ότι κατευθύνθηκε από τον ίδιο τον Πρόεδρο Σι. Ο ατμός ήταν η προεπιλογή για την τροφοδοσία των καταπελτών στα αεροπλανοφόρα – που είναι εξοπλισμένα με αυτούς εδώ και δεκαετίες.

Πλεονεκτήματα των ηλεκτρομαγνητικών καταπελτών

Κατ’ αρχήν, ένα EMALS προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι του ατμού, όσον αφορά στους ρυθμούς εξόδων. Η δύναμη που ασκούν οι ηλεκτρομαγνητικοί καταπέλτες στο αεροσκάφος που εκτοξεύουν μπορεί επίσης να ρυθμιστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια, αυξάνοντας το εύρος των τύπων που μπορούν να απογειωθούν, συμβάλλοντας στη μείωση της γενικής φθοράς και παρέχοντας πρόσθετα περιθώρια ασφαλείας.

Η ικανότητα ενός EMALS να εκτοξεύει μικρότερα και πιο εύθραυστα αεροσκάφη θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για μελλοντικές επιχειρήσεις drones με βάση τα αεροπλανοφόρα, κάτι που η Κίνα επιδιώκει πολύ ενεργά – αν και είναι δύσκολο να επιτευχθεί, όπως δείχνει η αμερικανική εμπειρία με την τεχνολογία EMALS στο USS Gerald R. Ford. Οι καταπέλτες του αεροπλανοφόρου, καθώς και το ηλεκτρονικά ελεγχόμενο σύστημα ανάκτησης Advanced Arresting Gear (AAG) έχουν αντιμετωπίσει όλα αυτά τα χρόνια τεχνικά προβλήματα και προβλήματα αξιοπιστίας.

Το USS Gerald R. Ford διαθέτει επίσης ηλεκτρομαγνητικά τροφοδοτούμενους ανελκυστήρες για τη μετακίνηση πυρομαχικών και άλλων υλικών μεταξύ των αποθηκών και του καταστρώματος πτήσης, οι οποίοι αντιμετώπιζαν προβλήματα στο παρελθόν. Το Ναυτικό αναφέρει ότι έχει μετριάσει τα προβλήματα με τους καταπέλτες, τον εξοπλισμό ανάσχεσης και τους ανελκυστήρες της Ford, όμως επίσημες λεπτομέρειες σχετικά με τις επιχειρήσεις υπογράμμιζαν μέχρι πέρυσι τις συνεχιζόμενες δυσκολίες. Άλλα στοιχεία του σχεδιασμού του αεροπλανοφόρου – ειδικά το σύστημα ραντάρ δύο συχνοτήτων Dual Band Radar (DBR) – έχουν επίσης αντιμετωπίσει προκλήσεις. Τα μελλοντικά αεροπλανοφόρα κλάσης Ford θα διαθέτουν, μεταξύ άλλων, μια εντελώς νέα διαμόρφωση κύριου ραντάρ.

Τραμπ-Σι: Αντίθετοι στους καταπέλτες

Κατά τη διάρκεια ομιλίας του τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ επέκρινε το Ναυτικό για προβλήματα με τον καταπέλτη και τους ανελκυστήρες του Ford. Υποσχέθηκε να υπογράψει μια εκτελεστική εντολή που θα υποχρεώνει τον κλάδο να επιστρέψει στη χρήση ατμοκίνητων καταπελτών και υδραυλικών ανελκυστήρων – εντολή που μέχρι στιγμής δεν έχει υλοποιηθεί. Πάντως ο Τραμπ έχει πολλές φορές στο παρελθόν μιλήσει ανοιχτά για τα προβλήματα με την κλάση Ford και έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στον ναυτικό σχεδιασμό των ΗΠΑ.

Όλα αυτά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις εξελίξεις στην Κίνα, ειδικά τώρα, που οι αρχές της χώρας να έχουν δηλώσει ότι ο Πρόεδρος Σι ήταν προσωπικά υπεύθυνος για τις δυνατότητες EMALS στο Fujian. Το νέο τεράστιο πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων Type 076 της Κίνας διαθέτει επίσης έναν μόνο καταπέλτη, που θεωρείται ότι είναι τύπου EMALS. Άλλες χώρες εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να εξοπλίσουν μελλοντικά αεροπλανοφόρα και αμφίβια σκάφη μεγάλου καταστρώματος με ηλεκτρομαγνητικούς καταπέλτες.

Δεδομένης της απόφασής τους να μην στραφούν στην πυρηνική ενέργεια εξαρχής, η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια φαινόταν λογική επιλογή. Ο λόγος που ο ατμός λειτουργεί τόσο καλά στα πυρηνικά πλοία είναι ότι είναι λίγο-πολύ δωρεάν. Σε ένα συμβατικό πλοίο πρέπει να κάψεις πολύ καύσιμο για να παράγεις αυτόν τον ατμό, αν και κάποτε είχε νόημα επειδή ολόκληρο το πλοίο κινούνταν με ατμό, με τις παλιές μηχανές. Με τις σύγχρονες συμβατικές μηχανές χρειάζεσαι ξεχωριστό λέβητα μόνο για τον ατμό.

Για την Κίνα, το Fujian – το οποίο βρίσκεται πλέον επίσημα σε επιχειρησιακή υπηρεσία – αποτελεί εδώ και καιρό μια πολύ σημαντική εξέλιξη, πολύ πέρα ​​από τον σχεδιασμό των καταπελτών του. Η αεροπορική πτέρυγα του πρόκειται να προσφέρει μια σειρά από νέες δυνατότητες ναυτικής αεροπορίας, ειδικά με την εισαγωγή του ναυτικού stealth μαχητικού J-35 και του KJ-600. Στα J-35 και KJ-600 δόθηκε μεγάλη έμφαση, κατά τη διάρκεια του πιο πρόσφατου γύρου θαλάσσιων δοκιμών.

Η άνοδος της ναυτικής ισχύος

Και τα τρία αεροπλανοφόρα της Κίνας αποτελούν το κεντρικό στοιχείο μιας μαζικής προσπάθειας ναυτικού εκσυγχρονισμού, που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1990. Εκτός από την προσφορά νέων τρόπων προβολής ισχύος σε περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε μελλοντικής επέμβασης κατά της Ταϊβάν, τα αεροπλανοφόρα επιτρέπουν επιχειρήσεις μεγαλύτερης εμβέλειας στον Ειρηνικό και πέραν αυτού.

Οι δυνατότητες και η χωρητικότητα του κινεζικού Ναυτικού συνεχίζουν επίσης να αυξάνονται – χάρη σε μια συνεχώς αυξανόμενης γκάμας μεγαλύτερων και κατά τα άλλα σύγχρονων πολεμικών επιφανειακών πλοίων και υποβρυχίων – όλα κατασκευασμένα από έναν ναυπηγικό τομέα που επισκιάζει σημαντικά αυτόν των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το Fujian είναι επίσης το πρώτο αεροπλανοφόρο της Κίνας που δεν βασίζεται σε σοβιετικό σχεδιασμό, κάτι που αποτελεί σημείο εθνικής υπερηφάνειας. Το Liaoning αρχικά ναυπηγήθηκε στη Σοβιετική Ένωση ως το προγραμματισμένο αδελφό πλοίο του Ναυάρχου Kuznetsov, που αντιμετώπιζε εδώ και καιρό προβλήματα. Οι εργασίες στο πλοίο σταμάτησαν με την πτώση της ΕΣΣΔ.

Στη συνέχεια η Ουκρανία απέκτησε το ημιτελές αεροπλανοφόρο κλάσης Kuznetsov και τελικά το πούλησε σε Κινέζους αγοραστές. Υπήρχαν εικασίες ότι το πλοίο θα μετατρεπόταν σε πλωτό ξενοδοχείο, ή πάρκο ψυχαγωγίας, κάτι που συνέβη στην Κίνα με άλλα πρώην σοβιετικά αεροπλανοφόρα, πριν καταστεί σαφές ότι το Πεκίνο σκόπευε να το θέσει σε επιχειρησιακή λειτουργία. Το Shandong, το οποίο κατασκευάστηκε εξ’ ολοκλήρου στην Κίνα, προήλθε από το σχέδιο του Liaoning.

Η Κίνα φέρεται ήδη να εργάζεται σε ένα άλλο ακόμη πιο ικανό αεροπλανοφόρο, που συνήθως αναφέρεται τώρα ως Type 004, το οποίο ίσως να είναι πυρηνοκίνητο. Στο παρελθόν έχουν κυκλοφορήσει απεικονίσεις που σχετίζονται με αυτό το project και έχουν δείξει ομοιότητες με την κλάση Ford, καθώς και με το μελλοντικό αεροπλανοφόρο Νέας Γενιάς της Γαλλίας, τα οποία είναι και τα δύο πυρηνοκίνητα.

Συνολικά, η επιχειρησιακή λειτουργία του Fujian είναι ένα ακόμα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη δύναμη αεροπλανοφόρων της Κίνας και τα ευρύτερα σχέδια ναυτικού εκσυγχρονισμού της. Η έντονη εστίαση στους καταπέλτες EMAL θα μπορούσε να έχει πρόσθετες επιπτώσεις για τις παγκόσμιες εξελίξεις αεροπλανοφόρων, των ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων.