Αναβαθμίζουν την ελληνική αποτροπή οι Belharra με πυραύλους SCALP Naval

Ο Νίκος Δένδιας περιέγραψε τους πυραύλους SCALP Naval ως ίσως τον πιο προηγμένο πύραυλο cruise και όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «μπορεί να πλήττει στόχους στρατηγικής σημασίας σε μεγάλες αποστάσεις (άνω των 1.000 χιλιομέτρων) και με μεγάλη ακρίβεια». Η προσθήκη των πυραύλων εντάχθηκε στο 12ετές Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών, ανακοίνωσε επίσης ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Έχει υποστηριχθεί και δικαίως ότι η προμήθεια από την Γαλλία των υπερσύγχρονων πολεμικών πλοίων επιφανείας FDI Belh@rra έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα για την ελληνική άμυνα. Όμως, μια πλατφόρμα χωρίς τα όπλα που μπορεί να φέρει ως ολοκληρωμένο οπλικό σύστημα, δεν επιφέρει αποτρεπτικό αποτέλεσμα, όσο σύγχρονη και να είναι. Έχουμε αναφερθεί σε αυτό στο πρόσφατο παρελθόν, δεν είναι κάτι που ανακαλύψαμε τώρα. Επομένως, η προσθήκη στις φρεγάτες αυτές των SCALP Naval είναι στην σωστή κατεύθυνση, αν πάντα βεβαίως τελικώς πραγματοποιηθεί.

Αυτό που έχει όμως μεγάλη σημασία και πρέπει να επισημανθεί, είναι και ο ρόλος της πολιτικής ηγεσίας στην αποτρεπτική ρητορική. Μία υποτίμηση της ειδικής σημασίας όπλων όπως οι SCALP Naval στην ελληνική αποτροπή, άρα και της ορθής αξιοποίησής τους, θα οδηγούσε σε συνολική απαξίωση της επένδυσης. Το δε γνωστό “φοβικό σύνδρομο”, όπως έχει πολλάκις αποδειχθεί, δυστυχώς πάντα εκθρέφει τον αναθεωρητισμό του αντιπάλου. Δεν τον χαλιναγωγεί. Και φυσικά απαξιώνει την όποια επένδυση στα εξοπλιστικά, η οποία έχει καταστεί εφικτή από το υστέρημα του φορολογούμενου Έλληνα…

Τα επιχειρήματα, λοιπόν, που θα παρατεθούν έχουν στόχο:

• Πρώτον, να καταδείξουν ότι η ανάλυση στο συγκεκριμένο θέμα δεν μπορεί να είναι γραμμική και να εξαντλείται στη δυνατότητα εξουδετέρωσης στόχων βαθιά στην ενδοχώρα του αντιπάλου – βεληνεκές μέχρι 1.000 χιλιόμετρα.
• Δεύτερον, να “πυροδοτήσει” μια πιο περιεκτική συζήτηση, προσθέτοντας παραμέτρους, είτε αυτή διεξάγεται στο επίπεδο των επιτελείων, είτε της κυβέρνησης, είτε τέλος, στο τμήμα της κοινωνίας που ενδιαφέρεται ζωηρά για τα θέματα άμυνας. Στο ζήτημα θα επανέλθουμε σύντομα. Προς το παρόν αξίζει να υπενθυμιστεί άρθρο που είχε δημοσιευτεί στις 2-10-2021.

Η αποτρεπτική αξία των SCALP Naval

Το πρώτο στρατιωτικής φύσεως επιχείρημα, είναι αντιστροφή αυτού που χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές της ενσωμάτωσης των SCALP Naval στο οπλοστάσιο των Belh@rra. Οι πιθανότητες γενικευμένης σύγκρουσης με την Τουρκία, που θα έθετε θέμα χρήσης αυτών των πυραύλων για ένα εντυπωσιακό πλήγμα υψηλού συμβολισμού, είναι πολύ λιγότερες από την προοπτική αψιμαχιών μεταξύ των δύο στόλων. Εξάλλου, είναι πασιφανής ότι η μέριμνα της ελληνικής πλευράς είναι να αποφύγει κινήσεις που θα οδηγούσαν σε κλιμάκωση.

Ακόμα και στο σενάριο εκτράχυνσης της κατάστασης, το επιχείρημα είναι ότι ένα πετυχημένο πλήγμα σε τουρκική μονάδα επιφανείας θα έχει μεγαλύτερη επί της ουσίας σημασία από ένα πλήγμα π.χ. στο υπό κατασκευή “τουρκικό Πεντάγωνο”. Άρα έχει μεγαλύτερη σημασία περισσότερα “συμβατικά” όπλα στις Belh@rra. Θεαματικά πλήγματα στην “καρδιά” του αντιπάλου, από την πλευρά της Ελλάδας ή της Τουρκίας, θα έχουν υψηλό διεθνές κόστος και για τις δυο πλευρές. Η ελληνική πλευρά είναι πιο ευαίσθητη. Θα επιφυλάσσει τέτοιο πλήγμα στον αντίπαλο μόνο στο πλαίσιο ανταπόδοσης. Άρα, βασικός στόχος των SCALP Naval είναι η αποτρεπτική αξία τους.

Το ενδεχόμενο η Τουρκία, που διαθέτει ευμεγέθες βαλλιστικό οπλοστάσιο, να επιχειρήσει ένα τέτοιο πλήγμα, είναι υπαρκτό. Στόχος θα ήταν να πλήξει το ηθικό της ελληνικής κοινωνίας και να δημιουργήσει πανικό. Πώς θα απαντήσει τότε η Ελλάδα χωρίς να διαθέτει SCALP Naval; Η απάντηση που συνιστά ταυτόχρονα το δεύτερο επιχείρημα είναι ότι εάν απαιτηθεί τέτοιο πλήγμα μπορεί να το αναλάβει η Πολεμική Αεροπορία που διαθέτει τους αεροεκτοξευόμενους SCALP. Για ευνόητους λόγους δεν θα αναφερθούμε λεπτομερώς εάν και σε ποιο βάθος στην τουρκική ενδοχώρα θα πρέπει να διεισδύσουν τα ελληνικά μαχητικά κρούσης για να  εξαπολύσουν αεροεκτοξευόμενους SCALP.

Υπάρχει και το ζήτημα των διεθνών συνθηκών που επιβάλλουν περιορισμούς στο βεληνεκές των πυραύλων που μπορούν να πωλούνται από τις χώρες που διαθέτουν σχετική τεχνολογία και όπλα. Κι αν είχε δημιουργηθεί θέμα με τους SCALP της Πολεμικής Αεροπορίας, το βεληνεκές των οποίων –σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή– είναι 250 χλμ, το πρόβλημα με τους SCALP Naval θα ήταν μεγαλύτερο.

Αεροπορικά Scalp

Όσον αφορά τη δυνατότητα της τουρκικής αεράμυνας να καταρρίψει πυραύλους cruise, ιδίως σε περίπτωση ενεργοποίησης και αύξησης του αριθμού των πυροβολαρχιών του ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής και αντιβληματικής προστασίας S-400 Triumf, ό,τι ισχύει για τους SCALP Naval ισχύει και για τους SCALP που μπορούν να εκτοξεύσουν μαχητικά αεροσκάφη.

Όλα αυτά, πέραν του ότι η δυνατότητα κατάρριψης τέτοιων από την πλευρά της Τουρκίας είναι θεωρητική, ή τουλάχιστον πολύ δύσκολη για ένα μη διασυνδεδεμένο δίκτυο αεράμυνας εξαιτίας της παρουσίας ανατολικής και δυτικής προέλευσης συστημάτων. Οι εν λόγω πύραυλοι διεισδύουν στην αντίπαλη περιοχή ακολουθώντας το ανάγλυφο του εδάφους. Παράλληλα, είναι αμφίβολο αν η Ρωσία θα αποδεσμεύσει στους Τούρκους την αντιβαλλιστική δυνατότητα του συστήματος S-400.

Το τρίτο στρατιωτικό επιχείρημα εκπορεύεται από το δεύτερο! Εάν υποτεθεί ότι ο αντίπαλος θα στοχοποιήσει την πλατφόρμα εκτόξευσης των αεροπορικών ή των ναυτικών SCALP, η ζημιά που θα προκαλέσει σε περίπτωση επιτυχούς εξουδετέρωσής της είναι πολλαπλάσια στην περίπτωση του πολεμικού πλοίου επιφανείας. Ασφαλώς, το αντεπιχείρημα ότι οι πλατφόρμες αυτές θα στοχοποιηθούν έτσι κι αλλιώς, είναι απόλυτα έγκυρο…

Πολιτικό/στρατηγικό επιχείρημα

Έχοντας ολοκληρώσει τα στρατιωτικά αντεπιχειρήματα στην ένταξη των SCALP Naval στις φρεγάτες Belh@rra, περνάμε στο πολιτικό/ στρατηγικό επιχείρημα-ερώτημα. Διότι αυτό είναι το πραγματικό δίλημμα για την ελληνική πλευρά, με βάση το “ιστορικό” της αποτρεπτικής συμπεριφοράς της. Το ερώτημα μπορεί να συνοψισθεί ως εξής: Μπορεί επιτέλους το ελληνικό πολιτικό σύστημα, δηλαδή οι κυβερνήσεις του τόπου, να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να χαραχτούν ξεκάθαρες “κόκκινες γραμμές”, πέραν των οποίων η ενεργοποίηση υποστρατηγικών όπλων θα πρέπει να θεωρηθεί αναπόφευκτη από τον αντίπαλο;

Ας πάμε σε δυο πρακτικά παραδείγματα. Υπάρχει άλλος πιο αποτελεσματικός τρόπος να αποτρέψει η Ελλάδα επιτυχώς ενδεχόμενη απόπειρα της Τουρκίας να καταλάβει το Καστελλόριζο από το να απειλήσει με γενικευμένη ελληνοτουρκική σύρραξη και την αυτόματη εξαπόλυση πληγμάτων για την καταστροφή κρίσιμων υποδομών της γειτονικής χώρας; Το ίδιο πρέπει να ισχύει εάν η Τουρκία πλήξει κρίσιμες ελληνικές υποδομές, καθώς επίσης και εάν επιτεθεί με στόχο την τρομοκράτηση του πληθυσμού και την κάμψη του ηθικού του.

Θα μπορούσε κανείς να επιχειρηματολογήσει ότι, τέτοια όπλα μπορούν να αναβιώσουν αποτελεσματικά, δηλαδή αξιόπιστα, το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας-Κύπρου. Το επιχείρημα-πρόσχημα που απαξίωσε το Δόγμα ήταν το τρομακτικό κόστος για την προμήθεια των κατάλληλων οπλικών συστημάτων. Επί της ουσίας, όμως, συγκάλυπτε την απροθυμία και τη φοβικότητα της ελληνικής πλευράς να αναλάβει ευθύνες.

Το ερώτημα δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρο: Θα αποτολμούσε η Τουρκία στρατιωτική κίνηση στην Κύπρο εάν είχε πειστεί ότι η Ελλάδα εννοεί πως θα αντιδράσει με γενικευμένο ελληνοτουρκικό πόλεμο σε χώρους που η ίδια θα επιλέξει; Διότι επιχειρησιακά το πρόβλημα της απόστασης όντως δίνει το τοπικό πλεονέκτημα στην Τουρκία.

Πλέον, η προμήθεια φρεγατών με δυνατότητες αεράμυνας περιοχής, η προσθήκη των SCALP Naval μαζί με μαχητικά πολύ μεγαλύτερης επιχειρησιακής εμβέλειας, συν το αμυντικό σύμφωνο με τη Γαλλία (η προέκταση του οποίου και στην Κύπρο θα πρέπει επιτελούς να τεθεί επί τάπητος) δίνει άλλες δυνατότητες. Οπότε το μοναδικό που παραμένει αμφίβολο είναι η κατανόηση του στρατηγικού περιβάλλοντος και η βούληση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας…

 

---

 

Σε συνεργασία με το defencepoint