Ιταλο-τουρκική αμυντική συνεργασία με φόντο τα κενά στην ευρωπαϊκή ασφάλεια

Υπό τον τίτλο 4η Διακυβερνητική Σύνοδος Τουρκίας-Ιταλίας, η εκδήλωση ακολουθεί επισήμως μια σειρά υψηλού επιπέδου αμυντικών συμφωνιών και συναντήσεων μεταξύ Ιταλών και Τούρκων αξιωματούχων.

Η τουρκική εταιρεία κατασκευής drone Baykar απέκτησε την ιταλική Piaggio Aerospace στα τέλη του περασμένου έτους και, τον Μάρτιο, ανακοίνωσε μια κοινή επιχείρηση για την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs) με τη μεγαλύτερη ιταλική αμυντική εταιρεία, τη Leonardo.

Οι στρατηγικές αυτές συνεργασίες διαμορφώνονται τη στιγμή που η ευρωπαϊκή ασφάλεια αντιμετωπίζει διαρκείς απειλές από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, εν μέσω υψηλής απροβλεψιμότητας στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Και οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν, με τη σειρά τους, ενισχύσει την αξία της Τουρκίας μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, στην προσπάθεια ενίσχυσης της περιφερειακής αμυντικής αρχιτεκτονικής.

Η μετατόπιση αυτή έρχεται πέντε χρόνια μετά την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35, εξαιτίας της αγοράς των ρωσικής κατασκευής πυραύλων S-400. Έρχεται επίσης την στιγμή που η γερμανική κυβέρνηση μπλόκαρε την εξαγωγή μαχητικών Eurofighter στην Άγκυρα, μετά τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Ωστόσο, παρά τις κατά καιρούς τριβές μεταξύ της Άγκυρας και των μελών του ΝΑΤΟ, Ευρωπαίοι αναλυτές και αξιωματούχοι σε διάφορα επίπεδα υποδεικνύουν εδώ και καιρό την Τουρκία, ως έναν κοντινό και ικανό εταίρο για κοινές αμυντικές πρωτοβουλίες.

Η ιταλο-τουρκική συνεργασία

Σε αυτό το πλαίσιο, ιταλικές και τουρκικές εταιρείες επιδιώκουν να συνεργαστούν απευθείας και να ανταποκριθούν στις άμεσες ανάγκες ασφαλείας, παρακάμπτοντας τις πολυπλοκότητες και τις εξουσίες του βέτο, που συχνά επιβραδύνουν τις συμφωνίες στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (κάτι που βέβαια απαιτεί την επιφυλακή της ελληνικής πλευράς για να μην προκύψουν αποφάσεις εις βάρος των εθνικών της συμφερόντων).

«Βλέπουμε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, στο οποίο οι διμερείς συμφωνίες υπερισχύουν των πολυμερών διαδικασιών λήψης αποφάσεων», δήλωσε ο Riccardo Gasco, συντονιστής προγραμμάτων εξωτερικής πολιτικής στο Ινστιτούτο IstanPol και υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. «Γιατί;» συνέχισε. «Επειδή είναι ταχύτερες, πιο αξιόπιστες και επιτρέπουν σε χώρες με κάποια μορφή συγγένειας, όπως η Ιταλία και η Τουρκία, να εμπλακούν απευθείας και να υπερβούν τα προβλήματα που συνδέονται με τη γραφειοκρατία της ΕΕ.»

Εάν οι αρχικές συμφωνίες ολοκληρωθούν, η αμυντική συνεργασία Ιταλίας-Τουρκίας στοχεύει στην ευρωπαϊκή αγορά UAV, η οποία προβλέπεται να φτάσει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030. Να σημειωθεί δε πως στις κοινές δηλώσεις Ερντογάν-Μελόνι, η Ιταλίδα πρωθυπουργός εξήρε τον ρόλο της Τουρκίας στο μεταναστευτικό, λέγοντας πως «ο αριθμός των μεταναστών που προέρχονται από την Τουρκία έχει μειωθεί στο μηδέν».