Καλή η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά χωρίς εθνική ασφάλεια…
23/07/2025
Σε μια εποχή τεκτονικών αλλαγών που θα καθορίσουν τη νέα μορφή που θα λάβει το διεθνές σύστημα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη υιοθετεί “λογιστική προσέγγιση” στο θέμα του επανεξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων. Σωστό το επιχείρημα περί συνετής οικονομικής διαχείρισης, αλλά η μη απόδοση κορυφαίας προτεραιότητας στην άμυνα αποδεικνύει ότι η δήθεν γεωπολιτική οπτική του Μαξίμου περιορίζεται στο μοίρασμα της εξοπλιστικής πίτας.
Και μάλιστα μοίρασμα με βάση τη γνωστή στρεβλή θεώρηση ότι διά των εξοπλισμών, η χώρα αγοράζει ασφάλεια. Θεώρηση που βρίθει αυθαιρεσιών και η οποία στο παρελθόν οδήγησε τη χώρα σε περιπέτειες… Είναι νωπές οι εντυπώσεις από την παρουσία του υπουργού Άμυνας στην Επιτροπή της Βουλής, όπου δήλωσε ότι «θέλει αλλά δεν μπορεί», εκτός κι αν το υπουργείο Οικονομικών δημιουργήσει περισσότερο δημοσιονομικό χώρο για τους εξοπλισμούς.
Το ερώτημα είναι εάν με τον πρώτο ενικό που χρησιμοποιεί, εμμέσως επιφυλάσσει για τον εαυτό του αποκλειστικότητα στην επιθυμία υλοποίησης εξοπλιστικών, χωρίς να εξηγεί εάν διαφωνεί ή όχι με τις κυβερνητικές προτεραιότητες… Σε μια εποχή όπου η ειρήνη κρέμεται από μια κλωστή και η απειλή γενικευμένης σύρραξης είναι παρούσα, η κυβέρνηση διστάζει να λάβει αποφάσεις. Αντί να κατανοεί ότι ιδίως σε τέτοιες ιστορικές συγκυρίες δεν υπάρχουν αποφάσεις δίχως κόστος, τρέφει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να ισορροπεί τα πάντα.
Καταφεύγει δε σε μεγαλόστομες διακηρύξεις στα θέματα που άπτονται της τουρκικής απειλής, με τις οποίες επιχειρεί να δημιουργήσει εντυπώσεις σε βάρος της πραγματικότητας. Είτε αυτές αφορούν τα θαλάσσια πάρκα που σε συντριπτικό ποσοστό βρίσκονται εντός των χωρικών υδάτων (6 όχι 12 μιλίων) με την εξαίρεση συμπλεγμάτων βραχονησίδων, είτε αφορούν περιώνυμες “ατζέντες” για την άμυνα της χώρας.
Όσον αφορά τις δεύτερες, περιλαμβάνουν και εξοπλισμούς για τους οποίους η χρηματοδότηση θα διατεθεί το δεύτερο μισό της επόμενης δεκαετίας! Λες και θα είναι οι ίδιοι που θα διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας, ή το κόστος των οπλικών συστημάτων θα είναι αυτό που αναφέρουν στον δήθεν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό! Για να μην αναφέρουμε την παράμετρο της τεχνολογίας που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς, ενώ για το κόστος των οπλικών συστημάτων ισχύει το “κάθε πέρσι και καλύτερα”!
“Η φτήνια τρώει και την ασφάλεια”…
Ας παρακάμψουμε ότι “η φτήνια τρώει τον παρά”. Δεν έχει ληφθεί ακόμα οριστική απόφαση για την απόκτηση τέταρτης γαλλικής φρεγάτας FDI-HN, ώστε να υπολογιστεί ποια είναι η επιπλέον επιβάρυνση από την ολιγωρία μη άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης (option) που είχε προβλεφθεί στη σύμβαση. Η ύπαρξη option σε μια σύμβαση, εκ των πραγμάτων συνεπάγεται επιβάρυνση του κόστους ανά μονάδα, χωρίς να έχει προβλεφθεί η ανάκτησή του σε περίπτωση μη άσκησής της.
Κοινώς, εξακολουθεί να λείπει από τη χώρα η σοβαρότητα. Παρά ταύτα, διατείνονται ότι πρόλαβαν να εντοπίσουν, να αφομοιώσουν και να ενσωματώσουν στο σχεδιασμό τους τα διδάγματα των πολεμικών συρράξεων της εποχής! Ξοδεύουν δε κονδύλια για την εκ νέου ανακάλυψη του τροχού! Για την ανάπτυξη συστημάτων που ήδη υπάρχουν! Με διαδικασίες και δημιουργία νέων θεσμών, ιδιωτικού δικαίου (βλ. ΕΚΛΑΚ) που εξασφαλίζει ελευθερία κινήσεων, πίσω από την οποία νομιμοποιείται κανείς να υποπτευθεί πρόθεση παράκαμψης των διαδικασιών που οι ίδιοι θέσπισαν, εξ ου και η υποψία ότι η “παράκαμψη” φλερτάρει με την ασυδοσία. Με τα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη, όχι της προσωπικής περιουσίας τους.
Επιστρέφοντας στο θέμα των εξοπλισμών και την αυτοεξαίρεση της χώρας από τη χαμηλότοκη δανειοδότηση του προγράμματος SAFE με τη δικαιολογία του δημοσιονομικού χώρου, το διεθνές περιβάλλον αποδεικνύει το πόσο προβληματική είναι η κατανόηση της διεθνούς κατάστασης. Η ΕΕ έχει αλλάξει τη στάση της και είναι έτοιμη να δαπανήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια, ενώ η Τουρκία, βασική απειλή εθνικής ασφαλείας της Ελλάδας, παίζει τα ρέστα της… Επιδιώκει να βρεθεί στην πλευρά των κερδισμένων, όταν οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες θα έχουν διαμορφωθεί, με στόχο να έχει καθιερωθεί ως μια αυτόνομη μεγάλη δύναμη, που θα συναλλάσσεται ως ίσος προς ίσον με τους ισχυρούς διεθνείς δρώντες.
Επικρατεί ξανά η μιζέρια
Στο πλαίσιο αυτό, κινούμενη επιθετικά μέσω εξαγοράς ευρωπαϊκών εταιριών της αμυντικής βιομηχανίας, επιδιώκει να συμμετάσχει στη νομή των κονδυλίων, με βραχίονα την ισχυρή αμυντική βιομηχανία που έχει δημιουργήσει. Όχι φυσικά με λόγια, αλλά με θυσίες, μεγάλες επενδύσεις και προσπάθεια δεκαετιών. Η Ελλάδα, αντιθέτως, αποπνέει τη συνήθη πολιτική μιζέρια, με την ηγεσία της να μηρυκάζει συνεχώς τα περί δημοσιονομικού χώρου και συνετής διαχείρισης. Τα ρεπορτάζ εμφανίζουν τον πρωθυπουργό έτοιμο να εξαγγείλει παροχές ύψους 1,5 δισ. τουλάχιστον στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ενώ δε λείπουν και οι εκτιμήσεις που διαβλέπουν προεκλογική σκοπιμότητα.
Ό,τι και να ισχύει τελικά, δεδομένο είναι ότι η συνείδηση της διεθνούς κατάστασης είναι ελλιπής, με αποτέλεσμα η προτεραιότητα να δίδεται στην πολιτική καμαρίλα, με στόχο το ποιος θα πάρει την “κουτάλα της εξουσίας”. Η ελληνική πολιτική ηγεσία ξεχνά τον δημοφιλή στους εξοπλισμούς “γεωπολιτικό χειρισμό” και αφήνει να πάει χαμένη η ευκαιρία επίδειξης ευελιξίας από την ΕΕ. Να θυμίσουμε ότι στο παρελθόν σχεδόν μας μάλωνε διότι αισθανόμασταν απειλούμενοι από την Τουρκία;
Σήμερα έχουν αλλάξει στάση απέναντι στους εξοπλισμούς, όχι όμως και απέναντι στην Τουρκία! Εξακολουθούν να την βλέπουν ως πάροχο ασφαλείας! Αδιαφορούν για την ιστορική εμπειρία (εξαργύρωση με δισ. δολάρια από τις ΗΠΑ όσων πρόσφερε στο ΝΑΤΟ επί Ψυχρού Πολέμου) αλλά και για τις σημερινές σχέσεις που διατηρεί με τη Ρωσία! Πώς να γίνει αλλιώς όταν οι ίδιες οι Βρυξέλλες αναγνωρίζουν και συναγελάζονται με πρώην σφαγείς της Αλ Κάιντα, όπως Τζολάνι στη Συρία, ο οποίος προέκυψε Αλ-Σάραα, καθότι το πολεμικό του παρατσούκλι παρέπεμπε σ’ αυτές τις σφαγές. Τώρα φόρεσε κοστούμι και περιποιήθηκε την ισλαμική γενειάδα του…
Την ίδια στιγμή, από την Ελλάδα απαιτούν πλήρη ευθυγράμμιση πολιτικής, ενώ όταν ανακύπτει αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ίδιας της ελληνικής κυριαρχίας από την Τουρκία, οι εταίροι αντιδρούν χλιαρά! Μπορεί να φανταστεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ιδιαίτερα ο αρμόδιος υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, τι θα συμβεί αν οι Ευρωπαίοι προχωρήσουν με βάση την ψευδαίσθηση ότι η Τουρκία θα προσφέρει στην Ευρώπη ασφάλεια απέναντι στη ρωσική απειλή;
Η Τουρκία, με ευρωπαϊκά κονδύλια θα χρηματοδοτήσει την περαιτέρω ανάπτυξη οπλικών συστημάτων, τα οποία νομοτελειακά θα στραφούν εναντίον της ελληνικής ασφάλειας! Πόσο καλύτερη (sic) είναι η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας, που υλοποιεί κολοσσιαίο ναυπηγικό πρόγραμμα, ενώ φαίνεται πως θα αγοράσει 40 Eurofighter (Typhoon) με σκοπό να ακυρώσει –ή να συρρικνώσει– το πλεονέκτημα των ελληνικών Rafale; Κι αντί να το κάνει σημαία και να απαιτήσει εξεύρεση κονδυλίων για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο SAFE ώστε να αποκτήσει με ευνοϊκούς όρους και σύντομα όσα θα της επιτρέψουν να αντισταθεί μόνη της στην τουρκική απειλή, ο Νίκος Δένδιας κρύβεται πίσω από τον υπουργό Οικονομικών, αποποιούμενος κάθε ευθύνη!
Το πραγματικό διακύβευμα
Καταληκτικά, η λογιστική αντιμετώπιση της κατάστασης σε μια συγκυρία που απαιτεί γεωπολιτική συναίσθηση θα αποδειχθεί αυτοκαταστροφική. Το πραγματικό διακύβευμα για τη χώρα, είναι η εξεύρεση ισορροπίας ανάμεσα στην ανάγκη ορθολογικού επανεξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, χωρίς να επέλθει δημοσιονομικός εκτροχιασμός. Παρότι σε πολλούς μοιάζει με mission impossible, στην πραγματικότητα δεν είναι. Απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση, βασισμένη στη συνείδηση της ιδιαίτερης γεωπολιτικής συγκυρίας με έμφαση στις τεκτονικές αλλαγές που εξελίσσονται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Η εξέλιξη αυτή είναι καλή για την Ελλάδα, υπό την έννοια ότι τα προβλήματα ασφαλείας έχουν γίνει προτεραιότητα και δεν αντιμετωπίζονται ως εμμονές των Ελλήνων. Η Αθήνα έπρεπε να ασχολείται με το πως θα χειραγωγήσει τη νέα κατάσταση με στόχο την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος και όχι να σπεύδει να αυτοεξαιρεθεί. Παράλληλα, να χρησιμοποιήσει την επιβεβλημένη από τις εξελίξεις επένδυση, μετατρέποντάς την σε ατμομηχανή οικονομικής ανάπτυξης, μέσω της ανάπτυξης εγχώριας παραγωγικής βάσης στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.
Αυτή είναι η αίσθηση που αποπνέουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, ενώ οι προθεσμίες για την υποβολή των σχεδίων κάθε χώρας για ένταξη στον μηχανισμό SAFE τρέχουν, για την ακρίβεια βρισκόμαστε σχεδόν στη φάση της αντίστροφης μέτρησης…
Σε συνεργασία με το defencepoint