Μύθος ότι υπάρχει διακρατική συμφωνία για τις φρεγάτες Bergamini

Η συγκεκριμένη αναφορά στο δημοσίευμα του έγκυρου στα θέματα ναυτικής ισχύος “Naval Today“, στο ρεπορτάζ που αφορά την υπογραφή της -καταρχήν- συμφωνίας, εγείρει ερωτήματα για τους ισχυρισμούς ότι η συναλλαγή θα διεκπεραιωθεί μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας, μέσω διακρατικής συμφωνίας.

Η συμφωνία, η οποία υπογράφηκε κατά τη διάρκεια της έκθεσης Seafuture στη Λα Σπέτσια, αναφέρει το ρεπορτάζ, αποτελεί σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στη συνεργασία μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Όπως διευκρινίζεται, η τελική συμφωνία θα περιλαμβάνει επίσης πακέτο υποστήριξης. Υπενθυμίζεται, ότι η συμφωνία υπεγράφη μεταξύ του επικεφαλής της ΓΔΑΕΕ, υποστρατήγου Ιωάννη Μπούρα και του Ιταλού ομόλογού του, αντιναυάρχου Ottaviani Giancinto.

Τη συμφωνία σχολίασε ο Pierroberto Folgiero, Διευθύνων Σύμβουλος και Εκτελεστικός Διευθυντής της κατασκευάστριας, Fincantieri: «Τα υπερσύγχρονα ναυτικά μας σκάφη αντιπροσωπεύουν μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη πλατφόρμα αριστείας και ένα εξαιρετικό όχημα εξαγωγών γεωπολιτικού βεληνεκούς. Αυτή η προκαταρκτική συμφωνία αποτελεί περαιτέρω απόδειξη της διεθνούς σημασίας του ιταλικού συστήματος, τόσο σε στρατιωτικό, όσο και σε βιομηχανικό επίπεδο και επιβεβαιώνει τη σημασία και τη στρατηγική ισχύ της συνεργασίας με το Ιταλικό Ναυτικό».

Ωστόσο, η αναφορά στο Naval Today, υποδηλώνει ότι η συμφωνία μεταβίβασης δεν θα υπογραφεί μεταξύ των δύο χωρών, αλλά ανάμεσα στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και την κατασκευάστρια εταιρία Fincantieri. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι τα πλοία θα μεταβιβασθούν (πωληθούν) από το ιταλικό Ναυτικό στην κατασκευάστρια, η οποία εκτελέσει τις εργασίες που αναγκαιούν πριν τη μεταβίβαση τους και θα εφαρμόσει τις όποιες αλλαγές τυχόν απαιτηθούν από το Πολεμικό Ναυτικό, και στη συνέχεια, θα τις μεταπωλήσει στη χώρα μας.

Στην καλύτερη των περιπτώσεων, αποτυπώνεται άλλη μια κατάχρηση της έννοιας “διακρατική συμφωνία”, καθότι σε αυτή την περίπτωση, ο αντισυμβαλλόμενος θα ήταν το ιταλικό Δημόσιο, που θα υπέχει και την ευθύνη διασφάλισης, ότι θα τηρηθούν τα συμβατικώς προβλεπόμενα. Εφόσον επρόκειτο για κατ’ ουσία διακρατική συμφωνία, το ελληνικό δημόσιο θα εξουσιοδοτούσε το ιταλικό δημόσιο για την ανάθεση σύμβασης πληρεξουσίου (mandate contract) στη Fincantieri για την εκτέλεση των αναγκαίων εργασιών και το ιταλικό δημόσιο θα ήταν ο πωλητής.

Άλλο είναι η επιδιωκόμενη ως “στρατηγική συνεργασία” μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας στο ναυτικό τομέα και άλλο το να παρουσιάζεται η απόκτηση 2+2 φρεγατών τύπου Bergamini από το ιταλικό Ναυτικό, ως “διακρατική συμφωνία”. Έτσι κι αλλιώς, για την πώληση των φρεγατών η σύμφωνη γνώμη της ιταλικής κυβέρνησης, που κατέχει την κυριότητα τους, θα ήταν προαπαιτούμενο, είτε υπήρχε είτε όχι στρατηγική συνεργασία!

Γιατί η συμφωνία περιγράφεται ως “διακρατική”

Εν ολίγοις, το ερώτημα που εγείρεται, αφορά το ποιον σκοπό εξυπηρετεί η εμμονή στην περιγραφή της (έστω προσωρινής) συμφωνίας ως “διακρατικής”. Βέβαια, στην Ελλάδα έχει επικρατήσει μια ακόμα στρέβλωση, ότι οι “διακρατικές συμφωνίες” είναι το μέσο διά του οποίου διασφαλίζεται η διαφάνεια των συναλλαγών! Στην πράξη όμως λειτουργούν ως το μέσο για απευθείας αναθέσεις.

Υπενθυμίζεται, ότι τόσο η αρχική σύμβαση προμήθειας των τριών φρεγατών τύπου FDI-HN όσο και των 18 Rafale αλλά και οι τροποποιήσεις για την προμήθεια της τέταρτης φρεγάτας τύπου FDI-HN και των επιπλέον έξι Rafale, χαρακτηρίζονται από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας ως “διακρατικές” αλλά τα ΦΕΚ (Φύλλα της Εφημερίδας της Κυβέρνησης) όπου δημοσιεύονται οι νόμοι που τις κύρωσαν τον διαψεύδουν μη ηχηρό τρόπο.

Συνεργασία με το defencepoint