Οσμή σκανδάλου στις συμβάσεις της ισραηλινής Elbit με την Αλβανία

Επικαλούμενη τον εμπιστευτικό χαρακτήρα στις λεπτομέρειες των σχετικών συμφωνιών, η κυβέρνηση και το υπουργείο Αμύνης της Αλβανίας δεν παρείχαν λεπτομέρειες επί του περιεχομένου της. Μάλιστα, η διοχέτευση της είδησης συνοδεύονταν από την επισήμανση ότι η Αλβανία κατέστη το 64ο κράτος που προστέθηκε στην “Ομάδα των Συμμάχων” του Ισραήλ.

Ωστόσο οι έρευνες των αλβανικών ΜΜΕ – ειδικά αφού έγινε γνωστό το πρόβλημα της εταιρείας με το ΝΑΤΟ, λόγω της φερόμενης εμπλοκής της σε σκάνδαλο διαφθοράς – αναδεικνύουν ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μία τυπική διακρατική συμφωνία, αλλά με μία καθαρή επιχειρηματική συναλλαγή! Τα ποσά αυτής εκτιμούνται από ισραηλινά ΜΜΕ σε 400-600 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τα αλβανικά δημοσιεύματα ανεβάζουν το ποσό σε πλέον του ενός δισεκατομμυρίου. Να σημειωθεί ότι η συμφωνία των δύο υπουργείων Αμύνης επικυρώθηκε με σχετική νομοθετική πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου και μάλιστα με διαδικασίες εξπρές.

Προκαλεί δε ιδιαίτερη αίσθηση (και αναδύει οσμή σκανδάλου) το γεγονός ότι η αλβανική κυβέρνηση καθίσταται εγγυήτρια έναντι των δανειοληπτικών διαδικασιών της Elbit Systems σε διεθνή τραπεζικά ιδρύματα και χρηματοδοτήσεις. Κάνουν λόγο ότι πρόκειται για μία ακόμη αδιαφανή σύμβαση ανάθεσης, όπου το κόστος μετα-κυλιέται στους Αλβανούς πολίτες, που καλούνται να αποπληρώσουν τους τόκους των δανειακών υποχρεώσεων και τις ενδεχόμενες ζημιές που τυχόν προκύψουν.

Παρόμοια δε σύμβαση έχει συναφθεί από πλευράς της αλβανικής κυβέρνησης με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την υλοποίηση του προγράμματος “Smart City”, που σχετίζεται με την εγκατάσταση καμερών παρακολούθησης στις οδικές αρτηρίες και τις πόλεις. Εκεί τα δημοσιεύματα κάνουν λόγο και για την ασφάλεια των δεδομένων που θα συλλέγονται – υπονοώντας ότι ξένα κέντρα θα διαχειρίζονται ευαίσθητα στοιχεία των πολιτών, χωρίς τις απαιτούμενες εγγυήσεις.

Ο κουμπάρος των συναλλαγών της Elbit

Ο Ισραηλινός επιχειρηματίας Ron Yeffet, που έχει φροντίσει μαζί με την στενή φιλία που τον συνδέει με τον Αλβανό πρωθυπουργό Ράμα να αποκτήσει και την αλβανική υπηκοότητα, φέρεται να είναι πίσω από την προαναφερθείσα, μακροχρόνια και πολλών εκατομμυρίων σύμβαση. Η εταιρία “Timak Defence” (ιδιοκτησίας του) έχει ήδη εξασφαλίσει σύμβαση με τις αλβανικές Ένοπλες Δυνάμεις για την προμήθεια στρατιωτικών οχημάτων, σύμφωνα με το “kapital.al”.

Μια άλλη εταιρία οπλικών συστημάτων υπό τον έλεγχο του Αλβανό-ισραηλινού επιχειρηματία, είναι η “Advanced Arm Technology”. Η (υπό επίσης ιδιοκτησία του) “Uno 18” κατέχει το 80% των μετοχών της Advanced και το υπόλοιπο 20% η κρατική-αλβανική “KAYO”. Αντικείμενο της είναι η παραγωγή-συναρμολόγηση και εμπορία οπλισμού μεσαίου διαμετρήματος, καθώς επίσης και πολεμικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones). Οι παραγωγές τους θα διατίθενται δεσμευτικά στις αλβανικές Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και τρίτους στο εξωτερικό.

Πέραν από εξοπλισμούς πυροβολικού, έτερη ειδική σύμβαση της ισραηλινής Elbit Systems με την αλβανική KAYO αφορά στην επανασύσταση της σχολής εκπαίδευσης στελεχών της αεροπορίας στην Αυλώνα για πιλότους, αλλά και εκπαίδευσης ειδικών στον έλεγχο του εναέριου χώρου για μη επανδρωμένα. Μάλιστα, η αλβανική κυβέρνηση φέρεται να κατέβαλε στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου  και το πρώτο ποσό των 10,5 εκατομμυρίων δολαρίων για υποχρεώσεις σε θυγατρικές του συμβεβλημένου εταίρου της.

Η ισραηλινή Haaretz σε σχετικό ρεπορτάζ αναφέρει ότι η Elbit Systems θα προμηθεύσει άμεσα τον αλβανικό στρατό με οπλικά συστήματα και θα συνδράμει την εγχώρια βιομηχανία στην απόκτηση δικών της υποδομών παραγωγής – προς τούτο αναφέρει ότι υφίσταται συμβατική υποχρέωση παραχώρησης υφιστάμενων εγκαταστάσεων μεγάλης έκτασης (πλέον των πέντε στρεμμάτων). Ειδικότερα, αναφέρει ότι η συνεργασία προβλέπει τα πυροβόλα τύπου ATMOS 155mm, καθώς και μεταφερόμενα συστήματα SPEAR 120mm, στηριζόμενα στο ολμοβόλο τύπου CARDOM. Σε ό,τι αφορά στα drones η σύμβαση προβλέπει συνεργασία σε τακτικούς τύπους μικρού βεληνεκούς Magni-X και Thor.