Πολιτική σπέκουλα με την άμυνα της χώρας…

Επειδή όμως οι δημοσιογράφοι, κατά πλειοψηφία, τα θέματα δεν τα φαντάζονται στον ύπνο τους, πρωταρχικά υπεύθυνη για την εντύπωση που σχηματίζεται έχει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία! Φυσικά όχι με επίσημες ανακοινώσεις αλλά μέσω βολικών διαρροών! Η τουρκική απειλή έχει δημιουργήσει μια κατάσταση, όπου οι περισσότεροι Έλληνες έχουν ειδική ευαισθησία για την άμυνα της χώρας.

Μπορεί και η ελληνική κοινωνία να πάσχει από το ίδιο “μικρόβιο” ευδαιμονισμού και καλοπέρασης, όπως στην πλειοψηφία των χωρών της Δύσης, όμως η φίλη χώρα-γείτονας και φυσικά… σύμμαχος Τουρκία, φροντίζει ώστε πάντα, στη θέα πολεμικών αεροσκαφών, πλοίων και χερσαίων οπλικών συστημάτων, ο Έλληνας να μη μένει αδιάφορος.

Αυτό το γεγονός όμως είναι που αλληλεπιδρά με τη στρατηγική των πολιτικών μας ταγών. Είναι αυτό ακριβώς το ενδιαφέρον του Έλληνα, όπως προκύπτει και από τη μαζική συμμετοχή στις παρελάσεις κατά τις εθνικές επετείους, που καθιστά τον τομέα της εθνικής άμυνας και των εξοπλισμών, “ειδικού ενδιαφέροντος” για τους πολιτικούς, άνδρες και γυναίκες (προς το παρόν γλιτώσαμε και από τη… νομική υποχρέωση να αναφερόμαστε και σε πολυάριθμα άλλα «φύλα»).

Δεν είναι επίσης τυχαίο το ότι η θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας είναι περιζήτητη από κορυφαίους πολιτικούς. Παρόλο που η θέση έχει αποδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες “νεκροταφείο” ηγετικών φιλοδοξιών (π.χ. Αρσένης, Τσοχατζόπουλος, Παπαντωνίου, Μεϊμαράκης) ή προθάλαμος πολιτικής «συνταξιοδότησης» (π.χ. Σπηλιωτόπουλος, Μπεγλίτης), εξακολουθεί να διεκδικείται από κορυφαία στελέχη, όταν το κόμμα τους αναλάβει τα ηνία της χώρας. Κάπως έτσι ερμηνεύονται και οι συνήθως μεγαλόστομες διακηρύξεις για την ελληνική άμυνα και τους εξοπλισμούς της χώρας.

Ρητορικές “καταχρήσεις”

Πίσω από αυτές τις δηλώσεις όμως, συνήθως κρύβεται μια πολύ πιο δυσμενής πραγματικότητα. Μπορεί οι πολιτικοί μας να υποστηρίζουν εύλογα ότι οι δηλώσεις αυτές είναι και επιβεβλημένες στο μέτρο που εντάσσονται στην αποτρεπτική ρητορική της χώρας.

Ξεχνούν όμως -βολικά- να προσθέσουν πως όταν η πράξη εξακολουθεί να παραμένει άκρως προβληματική σε σχέση με τις διακηρύξεις, αυτό πλήττει την αξιοπιστία της αποτροπής. Κατά συνέπεια, το αποτέλεσμα, σταδιακά, είναι το αντίθετο του επιδιωκόμενου. Ακριβώς επειδή οι ρητορικές «καταχρήσεις» λειτουργούς σωρευτικά…

Θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει όμως, ότι τα τελευταία χρόνια το κακό έχει παραγίνει. Στο πλαίσιο κάποιας διδακτορικής διατριβής που θα ερευνούσε π.χ. τις διακηρύξεις και τις πράξεις της τελευταίας πενταετίας, το συμπέρασμα θα αναδείκνυε μια διόλου κολακευτική εικόνα για μια χώρα που ανήκει στο σκληρό πυρήνα του δυτικού κόσμου. Ιδιαίτερα την εποχή Νίκου Δένδια με το περίφημο πλέον πολιτικό αφήγημα της “Ατζέντας 2030”, οι διακηρύξεις για την άμυνα –και φυσικά η πολιτική αξιοποίησή τους– άγγιξαν νέα υψηλά.

Η λειτουργία της αποτροπής στην πράξη

Η πεποίθηση των Τούρκων ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πανομοιότυπα πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά με τον Κώστα Σημίτη, οδηγώντας τους στην απόφαση να επιχειρήσουν να του στήσουν “τα δικά του Ίμια” το καλοκαίρι του 2020, ήταν η απαρχή. Επιδεικνύοντας πολιτικά αντανακλαστικά και πιθανώς έχοντας αντιληφθεί τον πυρήνα των τουρκικών υπολογισμών, έστω με καθυστέρηση, αντέδρασε διαφορετικά. Αιφνιδιάζοντας ενδεχομένως τους Τούρκους.

Ως είθισται, το κρεσέντο του τουρκικού αναθεωρητισμού ακολουθήθηκε από την εξαγγελία ενός μεγάλου προγράμματος επανεξοπλισμού της Ελλάδας. Ο πολιτικός κόσμος, στη συλλογική του έκφραση, δεν έχει καταφέρει να επισημάνει ότι η χώρα με τη συμπεριφορά της τροφοδότησε -και αυτή τη φορά- την τουρκική όρεξη. Άρα, διαχρονικά, έχει κάνει «καλή δουλειά» στο να υπονομεύσει η ίδια την αποτροπή της.

Να περάσει δηλαδή το μήνυμα στον άμεσο περίγυρό της, ότι προτεραιότητα δεν έχει η ορθολογική ανάπτυξη -πειστικών για τον αντίπαλο-αμυντικών δυνατοτήτων. Αν το έκανε, η χώρα δεν θα συζητούσε σοβαρά –χωρίς εισαγγελική παρέμβαση– ότι συστήματα που αποκτήθηκαν πανάκριβα, αφέθηκαν να σαπίσουν, διότι οι πολιτικοί δεν αισθάνονταν την ανάγκη να εγκρίνουν τα κονδύλια για την υποστήριξή του.

Η τραγική λίστα…

Να θυμηθεί κανείς δυο δεκαετίες μετά τα ελικόπτερα NH-90 της Airbus; Ή μήπως τα αεροφερόμενα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) Erieye της Saab επί αεροσκαφών της βραζιλιάνικης Embraer; Να θυμηθεί κανείς ότι οι MEKO 200HN συμπληρώνουν αισίως 30 χρόνια υπηρεσίας και μόνο πρόσφατα αντελήφθησαν το γελοίο της υπόθεσης και έπαψαν να μιλούν για “αναβάθμιση μέσης ζωής” (mid-life upgrade); Ισχυρό αποτρεπτικό μήνυμα απέναντι σε χώρα με ιλιγγιώδες εγχώριο ναυπηγικό πρόγραμμα, το να προκύπτει διά της ατόπου ελληνική πρόθεση διατήρησης σε υπηρεσία για… έξι δεκαετίες!

Να συζητήσουμε μήπως την τύχη των Mirage 2000-5; Για τα 18 αποσυρθέντα Mirage 2000EGM/BGM καλύτερα να μην αναφερθούμε καν. Γιατί θα αναγκαστούμε να επαναφέρουμε στη μνήμη μας ότι για τα 18 μαχητικά, το απόθεμα κινητήρων, τον εξοπλισμό και ανταλλακτικά, η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής ενημερώθηκε στις 4 Ιουλίου 2022 ότι θα επωλούντο έναντι 117 εκατ. ευρώ! Μέχρι σήμερα τα μαχητικά είναι εγκαταλειμμένα σε υπαίθρια αποθήκευση και η αξία τους…

Κι ενώ η χώρα είχε τέτοιες “τρύπες” στην άμυνά της, “επένδυε” σκανδαλωδώς μισό δισ. ευρώ για παμπάλαια αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας P-3B Orion, ενώ εναλλακτικές λύσεις υπήρχαν. Δέκα χρόνια μετά, ακόμα αναμένονται, σε μια μάλιστα περίοδο που οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες. Σε ετήσια τουλάχιστον βάση, αν όχι και συχνότερα…

Άρα, ενδιαφέρον θα είχε να αθροιστούν και τα πεταμένα δισεκατομμύρια από τους φόρους των Ελλήνων, πέρα από τα ποσά των κατά φαντασίαν αμυντικών επενδύσεων, όπως προκύπτουν από τα δημοσιεύματα. Που όπως εξηγήθηκε παραπάνω, οι δημοσιογράφοι δεν τα φαντάζονται. Κάποιοι τα διακινούν.

Νέα αφηγήματα για την άμυνα…

Έτσι όμως η Ελλάδα ποτέ δεν έπεισε για τη σοβαρότητα των προθέσεών της. Άρα, υπονόμευσε τον εαυτό της. Ο αντίπαλος το “διάβασε” σωστά και αποφάσισε να επιδιώξει τον επόμενο γύρο στον αναθεωρητικό του σχεδιασμό. Κι αν δεν διορθωθούμε, το υπόδειγμα (pattern) θα συνεχίσει να μας απασχολεί. Ασχέτως των νέων αφηγημάτων που περιλαμβάνουν θόλους κάθε είδους, υπερσύγχρονα πολεμικά αεροσκάφη και πλοία. Διότι πλέον είναι εύκολα προβλέψιμο…

Την επόμενη φορά που θα αφεθούν τα συστήματα που προμηθευόμαστε χωρίς υποστήριξη, δεν θα μπορούν καν να επιχειρούν με συμβιβασμούς όπως στο παρελθόν. Απλώς θα καθηλώνονται. Αυτή είναι η αρνητική διάσταση της υπερσύγχρονης τεχνολογίας. Έχει αναφερθεί ξανά: Εάν η οροφή μαχητικών αεροσκαφών θα είναι 200 και θα αποτελείται από μαχητικά 4,5 και 5ης γενιάς, έχουμε προβλέψει 1 δις. ευρώ μόνο για την υποστήριξη του στόλου μαχητικών σε ετήσια βάση;

Απλό το ερώτημα. Μην περιμένετε να δώσει πειστική απάντηση ο κάθε Δένδιας. Εδώ ετοιμάζουν διαρκώς νέες προμήθειες -άοπλων- πλατφορμών. Εντυπωσιακό στράτευμα στα χαρτιά. Δεδομένης της ιστορίας και των πεπραγμένων μας, είναι δυνατόν ο αναλυτής να μην τρέμει, διαπιστώνοντας ότι η πρόβλεψη περί… ακινητοποίησης, αεροσκαφών, πλοίων και χερσαίων συστημάτων είναι -ως πιθανότητα- περισσότερο από μια ορατή προοπτική;

Και συνεχίζουμε… Κορβέτες διακήρυξαν ως βασική προτεραιότητα, υποστρατηγικούς πυραύλους κρουζ, φρεγάτες που συν-σχεδιάζουμε δικιά μας έκδοση, ενώ πάει για φούντο η αυθεντική και το κόστος έχει ήδη ξεφύγει! Χιλιάδες τεθωρακισμένα, παρατημένα στην τύχη τους. Οι αναλυτές τα είχαν προβλέψει όλα αυτά και είχαν προειδοποιήσει. Σιγά όμως μην ιδρώσει το αυτάκι των πολιτικών μας!

Στο τέλος πέφτουν θύμα των δικών τους διακηρύξεων, καταλήγοντας να τις πιστεύουν και θεωρώντας ότι κάποια εμπαθείς πολιτικά προσπαθούν να βλάψουν τα μεγαλεπήβολα μεταρρυθμιστικά προγράμματα. Αρκεί να είναι ευχαριστημένοι οι εκάστοτε «εκλεκτοί». Αυτό φαίνεται να λειτουργεί ως σημαντική πηγή ικανοποίησης.

«Το ‘να χέρι νίβει τ’ άλλο και τα δυο το πρόσωπο»; Τα δυο χέρια είπαμε: Πολιτικοί και εκάστοτε “εκλεκτοί”. Το πρόσωπο είναι -τι άλλο!- η εθνική άμυνα και οι επενδύσεις του κοσμάκη στην ασφάλειά του. Και το θέατρο του παραλόγου συνεχίζεται…

Σε συνεργασία με το defencepoint