Πως το ΝΑΤΟ προστατεύει τα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών

Δεδομένου ότι το πάχος ανά καλώδιο είναι μικρότερο από ένα κοινό σωλήνα κήπου και ότι δεν είναι σκαμμένα κάτω από την επιφάνεια του πυθμένα αλλά απλά επικάθονται σε αυτόν, η ασφάλεια τους στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον κρίνεται επιεικώς ανεπαρκής. Την ευπάθεια τέτοιων υποδομών με σωληνοειδή μορφή, ευάλωτη στα λεγόμενα choke points, ανέδειξαν σειρά περιστατικών τα τελευταία δύο χρόνια.

Για τη συγκεκριμένη υποδομή όμως τον συναγερμό σήμανε ένα τυχαίο γεγονός. Το Φεβρουάριο του προηγούμενου έτους το φορτηγό πλοίο Rubymar (πρώην Ikaria Island), που έπλεε στη Ερυθρά Θάλασσα χτυπήθηκε από πύραυλο των Χούθι. Το πλοίο εγκαταλείφθηκε εγκαίρως από το πλήρωμα και μεσολάβησαν εβδομάδες μέχρι να βυθιστεί πλήρως. Στη διάρκεια αυτών των εβδομάδων το υπό βύθιση πλοίο έσυρε την άγκυρα του στον πυθμένα του ωκεανού για περίπου 70 χιλιόμετρα, τραυματίζοντας δραστικά τρία υποβρύχια καλώδια στην περιοχή, που μετέφεραν περί το ένα τέταρτο των δεδομένων διαδικτύου ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία.

Επιχείρηση για τα υποβρύχια καλώδια

Η απάντηση του NATO στην στρατηγική αυτή ευπάθεια φέρει το ακρωνύμιο HEIST (Hybrid Space-Submarine Architecture Ensuring Information Security of Telecommunications). Έως σήμερα, τραυματισμένα καλώδια μπορεί να μείνουν ανενεργά για ολόκληρες μέρες μέχρι να αποκατασταθούν από τα εξειδικευμένα πληρώματα των πλοίων που τα περιπολούν. Η ακρίβεια στη διάγνωση προβλημάτων του καλωδίου ιδίως για την ακριβή τοποθεσία της φθοράς κρίνεται ανεπαρκής.

Επίσης, δεν υπάρχει εναλλακτική διαδρομή των δεδομένων χωρίς να επιβαρυνθεί το υπόλοιπο υπάρχον δίκτυο. Μπορεί στην περίπτωση του Rubymar η φθορά να ήταν περιορισμένη και το δίκτυο να ανταποκρίθηκε, όμως αν η υποβρύχια καλωδιακή υποδομή γίνει στόχος προτεραιότητας γεωπολιτικών δρώντων τα πράγματα δεν θα είναι τόσο απλά.

Το πρότζεκτ εστιάζει σε δύο πυλώνες:

• Επαύξηση της δυνατότητας εντοπισμού προβλημάτων στα υποβρύχια καλώδια. Η αναβάθμιση της τεχνολογίας της υποδομής θα επιτρέψει τη μείωση του χρόνου μεταξύ της φθοράς και της αντίληψης της από το αρμόδιο προσωπικό, αλλά κυρίως την σημαντική βελτίωση της ακρίβειας διάγνωσης για τη θέσης της φθοράς, που θα αγγίζει την ακρίβεια μέτρου.
• Δημιουργία εναλλακτικής διαδρομής για την ψηφιακή πληροφορία ώστε να μην επιβαρύνει το υπόλοιπο δίκτυο μέχρις ότου αποκατασταθεί η φθορά στο καλώδιο.

Η εναλλακτική διαδρομή θα διατεθεί μέσω δορυφoρικών σημάτων. Προς το παρόν η δυνατότητα μεταφοράς δεδομένων μέσω δορυφόρων είναι σημαντικά πιο περιορισμένη από αυτή των καλωδίων. Ενδεικτικά, τα καλώδια οπτικών ινών της Google μπορούν να μεταφέρουν 340 terabits ανά δευτερόλεπτο ενώ οι δορυφόροι, των οποίων η πλειοψηφία δουλεύει σε συχνότητες των 12-18 GHz,μεταφέρει μόλις 5 gigabits ανά δευτερόλεπτο.

Συνεπώς, μέρος του έργου αφορά την αναβάθμιση των δορυφόρων ώστε μέσω laser και όχι ραδιοσυχνοτήτων να πετύχουν ταχύτητες μετάδοσης της τάξεως των 200 gigabits. Πρόσφατες έρευνες της NASA φέρνουν ενθαρρυντικά συμπεράσματα για την υλοποίηση αυτών των ταχυτήτων ενώ και άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του διαστήματος όπως η Starlink και η Amazon είναι ήδη κοντά στην ανάπτυξη τέτοιων τεχνολογιών. Ωστόσο, μια ακόμη πρόκληση στη χρήση των δορυφόρων αποτελούν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επηρεάζουν σημαντικά την τεχνολογία laser.

Το μεγάλο στοίχημα του ΝΑΤΟ

Στο πρότζεκτ εμπλέκονται πολλοί ακαδημαϊκοί φορείς μεταξύ διαφόρων χωρών όπως το πανεπιστήμιο Bifrost της Ισλανδίας, το πανεπιστήμιο της Ζυρίχης στην Ελβετία, η Σχολή Εθνικής Άμυνας της Σουηδίας καθώς και το πανεπιστήμιο της κομητείας Blekinge που φιλοξενεί τις επιστημονικές δράσεις. Απαιτεί τη συνδρομή μεγάλης γκάμας επιστημονικών πεδίων που δεν περιορίζονται στους τομείς της τεχνολογίας. Οι πολιτικές επιστήμες και η νομική δεν μπορούν να απουσιάζουν από ένα πρότζεκτ το οποίο περνά μέσα από διεθνή ύδατα και διάστημα.

Αν το εγχείρημα υλοποιηθεί και κριθεί επιτυχές, το εν λόγω πρότζεκτ θα αποτελέσει αντικείμενο μελέτης στον τομέα της ασφάλειας των κρίσιμων υποδομών. Εκτιμάται ότι έχει σημαντικές γεωπολιτικές προεκτάσεις (διακρατικό ανταγωνισμό σε Γη και Διάστημα) και ότι η σχετική τεχνολογία που αναπτύσσεται δε θα περιοριστεί στην αναμετάδοση δορυφορικά δεδομένων που κινούνταν κανονικά μέσω καλωδίων, αλλά θα επεκταθεί και στην αύξηση δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών μέσω IMINT (Imagery Intelligence).