Θα εξισορροπήσουν τα τουρκικά Eurofighter τα ελληνικά Rafale;

Μήπως η Τουρκία, με την προμήθεια ευρωπαϊκών αεροσκαφών (Eurofighter) – και “σπρώχνοντας” χρήματα στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες κατασκευής των αεροσκαφών – εξασφαλίσει τελικώς την εύνοιά τους σε άλλα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου; Μήπως αλλάζει η ισορροπία δυνάμεων στον αέρα; Ας δούμε την ιστορία από την αρχή, ξεκινώντας με μία ιστορική αναδρομή.

Η ιδέα σχεδίασης και κατασκευής ενός ευρωπαϊκού αεροσκάφους ξεκίνησε αρχές της δεκαετίας του 80, κυρίως για την αντιμετώπιση της απειλής από τα αεροσκάφη του Συμφώνου της Βαρσοβίας εκείνης της εποχής. Οι χώρες που αρχικά ξεκίνησαν μαζί ήταν: Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία. Η Γαλλία επιθυμούσε το υπό σχεδίαση αεροσκάφος να είναι ικανό και για επιπλέον δυνατότητες, από απλώς να αντιμετωπίζει την απειλή των Σοβιετικών αεροσκαφών.

Για το λόγο αυτό το 1985 αποχώρησε από τη συνεργασία και ανέθεσε στην εταιρεία Dassault την σχεδίαση του Rafale, ενώ οι υπόλοιπες χώρες παρέμειναν στα αρχικά σχέδια και ανέθεσαν στις εταιρείες Airbus, BAE Systems, Leonardo τη σχεδίαση του Eurofighter.

Σύγκριση Eurofighter και Rafale

Το Eurofighter ως αεροπορική πλατφόρμα ήταν έτοιμο πριν το έτος 2000, αλλά λόγω πολλών εμπλεκομένων (εταιρειών και κρατών) καθυστέρησε η πιστοποίηση συστημάτων και όπλων. Επισημαίνεται ότι επειδή είναι εφοδιασμένο και με Αμερικανικά ηλεκτρονικά συστήματα και όπλα, απαιτούνταν και η σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ. Το Rafale, με αποκλειστικά γαλλική σχεδίαση και κατασκευή –καθώς επίσης εξοπλισμό και γαλλικά όπλα – ήταν έτοιμο και πλήρως πιστοποιημένο από το έτος 2004.

Από την σχεδίαση, ανάπτυξη, κατασκευή, πιστοποίηση, τροποποιήσεις, εφοδιαστική υποστήριξη κλπ, αποδείχθηκε ότι το Eurofighter είχε μεν αρχικά προβλήματα, χωρίς να αποκλείεται να έχει και στο μέλλον και άλλα προβλήματα, σχετικά με “εγκρίσεις και πιθανές αντιρρήσεις” από τις πέντε χώρες που προαναφέρθηκαν. Για παράδειγμα, η Τουρκία μπορεί να αντιμετωπίσει μελλοντικά προβλήματα “διαθεσιμότητας” σε ανταλλακτικά ή και όπλα.

Και τα δύο αεροσκάφη είναι δικινητήρια και θεωρούνται 4,5 Γενεάς. Βασικές διαφορές στην κατασκευή τους είναι:

1. Τα υλικά κατασκευής είναι ανθρακονήματα, λίγο τιτάνιο και αεροπορικό αλουμίνιο για το Eurofighter, ενώ το Rafale έχει ανθρακονήματα, πολύ περισσότερο τιτάνιο σε σημεία της ατράκτου και κράμα αλουμινίου-λιθίου. Το γαλλικό υπερέχει από απόψεως υλικών κατασκευής.
2. Το Eurofighter διαθέτει ψηφιακές οθόνες με ξεχωριστούς διακόπτες, ενώ το Rafale διαθέτει ψηφιακές οθόνες αφής, δηλαδή υπερέχει τεχνολογικά στον τομέα αυτό.
3. Το Eurofighter διαθέτει Radar με μηχανική κεραία που μπορεί να υποστηρίζει μία διαμόρφωση, ενώ το Rafale έχει κεραία ψηφιακής σάρωσης με δυνατότητα ταυτόχρονης υποστήριξης δύο ή και περισσοτέρων διαμορφώσεων.
4. Στο Eurofighter απαιτείται εξωτερικό ατρακτίδιο σκόπευσης ειδικών συνθηκών, ενώ το Rafale φέρει ενσωματωμένο σύστημα σκόπευσης, με αποτέλεσμα όλοι οι εξωτερικοί φορείς να είναι διαθέσιμοι για φόρτωση όπλων ή δεξαμενών καυσίμου. Στον τομέα σκόπευσης και εξωτερικής διαμόρφωσης, σαφώς υπερέχει το γαλλικό αεροσκάφος.
5. Το Eurofighter δέχεται εξωτερικό φορτίο 16.500 lbs, ενώ το Rafale 21.000 lbs. Πολύ σημαντική διαφορά υπέρ του γαλλικού αεροσκάφους σε μεγάλη εμβέλεια, αλλά και αποτελεσματικότητα της αποστολής.
6. Το Rafale είναι σχεδιασμένο με μικρότερο Radar Cross Section (RCS), δηλαδή δεν εντοπίζεται εύκολα από τα εχθρικά Radar, με αποτέλεσμα να κάνει “αθέατη προσβολή” και να αυξάνεται η επιβιωσημότητα σε πολεμικές αποστολές.
7. Το Rafale έχει την δυνατότητα να μεταφέρει πυρηνικά όπλα, καθώς επίσης υπάρχει μοντέλο για χρήση του αεροσκάφους σε αεροπλανοφόρο, δυνατότητες που δεν διαθέτει το Eurofighter.
8. Το Eurofighter φέρει “πανσπερμία” όπλων από διάφορους κατασκευαστές (εταιρείες και κράτη) κυρίως αμερικανικά, ενώ όλος ο εξοπλισμός του Rafale είναι γαλλικής κατασκευής, εξασφαλίζοντας το interoperability και electromagnetic interference στη λειτουργία των επιμέρους ηλεκτρονικών και οπλικών συστημάτων.
9.  Το Eurofighter έχει ισχυρότερους κινητήρες, αλλά με μεγαλύτερη κατανάλωση από αυτούς του Rafale, ενώ η συντήρηση του γαλλικού κινητήρα θεωρείται απλούστερη και οικονομικότερη.
10. Και τα δύο αεροσκάφη είναι σχεδιασμένα με πτέρυγες “Delta – Carards”. To Eurofighter είναι ευέλικτο σε υψηλές ταχύτητες, έχοντας τα πτερύγια canards πολύ εμπρός κοντά στο ρύγχος, μακριά από το κέντρο βάρους δημιουργώντας μεγάλη ροπή στρέψης, αλλά μικρότερη ευστάθεια.

Στο Rafale είναι κοντά στην πτέρυγα δημιουργώντας μικρότερη ροπή στρέψης, αλλά μεγαλύτερη ευστάθεια. Επίσης διατηρεί άντωση σε μεγάλες γωνίες προσβολής και μικρές ταχύτητες.

Γενικές παρατηρήσεις

Μέχρι σήμερα έχουν κατασκευαστεί περίπου 600 Eurofighter και περίπου 500 Rafale. Το Κατάρ είναι η μόνη χώρα που διαθέτει και τους δύο τύπους των αεροσκαφών αυτών. Στα πλαίσια των καλών σχέσεων με το εμιράτο, η Τουρκία προσέφυγε σε αυτό για αγορά μεταχειρισμένων Eurofighter. Να σημειωθεί ότι οποιαδήποτε πώληση μεταχειρισμένων Eurofighter από το Κατάρ στην Τουρκία απαιτεί την έγκριση όλων των χωρών-μελών της κοινοπραξίας που ανέπτυξε το Typhoon: Βρετανίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας.

Από την στιγμή που η Τουρκία έχει στους αέρες της τα Eurofighter και συνεχίσει την σημερινή πολεμική-επεκτατική ρητορική της και την υποστήριξη της τρομοκρατίας, είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπίσει προβλήματα παρόμοια με αυτά που αντιμετωπίζει με την προμήθεια νέων ή την ανακαίνιση παλαιότερων F-16.

Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι οι τρεις κατασκευάστριες χώρες, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μαζί με την Κύπρο και την Ελλάδα, καθώς επίσης η Αγγλία διατηρεί βάσεις στην Κύπρο. Εκτιμάται ότι οι αποφάσεις όλων αυτών των εμπλεκομένων χωρών θα επηρεάσoυν την αποδέσμευση υλικών συντήρησης, σε περίπτωση που η Τουρκία ξεφύγει από την “πολιτικά ορθή” στάση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Συνοψίζοντας όλα τα ανωτέρω, το Eurofighter είναι σχεδιασμένο για αεροπορική υπεροχή με αντιπάλους, όπως τα σοβιετικά αεροσκάφη της δεκαετίας του ’80. Το Rafale είναι ένα αεροσκάφος πολλαπλών αποστολών, με εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα και μεγάλη εμβέλεια που προσφέρει “λύσεις” στο χρήστη του.