Τι επιχειρησιακές επιδόσεις έχει η ρωσική πυρηνοκίνητη τορπίλη Poseidon

«Δεν υπάρχουν τρόποι αναχαίτισης του Poseidon» τόνισε ο Ρώσος πρόεδρος σχετικά με την πυρηνική υπερ-τορπίλη, την οποία Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν περιγράψει ως ένα νέο όπλο, ικανό να προκαλέσει ραδιενεργά κύματα στον ωκεανό, καθιστώντας παράκτιες πόλεις ακατοίκητες. «Η ισχύς του Poseidon υπερβαίνει σημαντικά αυτή του πιο υποσχόμενου διηπειρωτικού μας πυραύλου Sarmat» σημείωσε επιπλέον, συμπληρώνοντας ότι η Ρωσία θα αναπτύξει σύντομα τον Sarmat – ή αλλιώς “Satan II” όπως είναι επίσης γνωστός.

Παράλληλα, σχολιάζοντας τις εξελίξεις στο πολεμικό πεδίο, ο Πούτιν σημείωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν στην Ουκρανία, προσθέτοντας ότι «στο Κουπριάνσκ και στο Ποκρόβσκ, ο εχθρός είναι αποκλεισμένος και περικυκλωμένος».

Για να επιστρέψουμε στον Poseidon, οι πρώτες πληροφορίες για την τορπίλη εμφανίστηκαν στα τέλη του 2015. Μιλούσαν για μια εξαιρετικά ισχυρή πυρηνική τορπίλη, η οποία καταστρέφει τις παράκτιες υποδομές και προκαλεί εγγυημένα τεράστια ζημιά στον αντίπαλο. Το πειραματικό υποβρύχιο Sarov N-90 χρησιμοποιήθηκε για τη δοκιμή του νέου όπλου. Από το 2008, δοκίμαζε μακέτες και πρωτότυπα.

Poseidon: Η πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση 

Στις 10 Νοεμβρίου 2015, μια σελίδα ενός εγγράφου που περιείχε πληροφορίες για ένα μυστικό «ωκεάνιο σύστημα πολλαπλών χρήσεων» ονόματι “Status-6”, αποκαλύφθηκε “κατά λάθος” από το ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι NTV. Η διαρροή είχε συμβεί κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Πούτιν που κατήγγειλε τα αμερικανικά σχέδια για τεχνολογία πυραύλων. Προέκυψαν εικασίες για το εάν επρόκειτο για προειδοποιητικό σήμα, ή παραπληροφόρηση με στόχο την παραπλάνηση των δυτικών υπηρεσιών πληροφοριών. Η CIA είχε ισχυριστεί ότι η διαρροή ήταν σκόπιμη.

Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, η Ρωσία πραγματοποίησε την πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση του Poseidon στις 27 Νοεμβρίου 2016 στον Αρκτικό Ωκεανό. Στις αρχές του 2018, το Πεντάγωνο αναγνώρισε δημόσια την ανάπτυξη της ρωσικής «νέας διηπειρωτικής, πυρηνικής όπλισης, πυρηνικής πρόωσης, υποθαλάσσιας αυτόνομης τορπίλης».

Το 2023, το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, είχε αναφέρει ότι «η πρώτη παρτίδα πυρομαχικών Poseidon έχει κατασκευαστεί» για το υποβρύχιο Belgorod, πώς «θα παραδοθεί σύντομα» και ότι ολοκληρώθηκαν οι δοκιμές εξαρτημάτων της τορπίλης Poseidon, συμπεριλαμβανομένου του πυρηνικού κινητήρα. Να σημειωθεί ότι το TASS σημείωνε τότε ότι δεν είχε επίσημη επιβεβαίωση από το υπουργείο Άμυνας.

Όμως, από το 2023 υπήρχε η βεβαιότητα ότι οι τορπίλες αυτές ήταν «πυρηνικά ικανές», χωρίς να είχε επιβεβαιωθεί τότε ότι ήταν ήδη εξοπλισμένες με πυρηνικές κεφαλές. Πάντως, φαίνονταν πως το χρονοδιάγραμμα τηρούνταν, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στην τωρινή-επιτυχημένη δοκιμή…

Παράκτια πλήγματα και πυρηνικό τσουνάμι

Το Poseidon έχει σχεδιαστεί για να εκτοξεύεται από ειδικά τροποποιημένα υποβρύχια. Το πρώτο, το Belgorod, είναι ήδη σε υπηρεσία, από τον Ιούλιο του 2022 και μια νέα κλάση, το Khabarovsk, κατασκευάζεται ειδικά για να μεταφέρει αυτά τα όπλα. Το Belgorod (γνωστό ως K-329)έχει περιγραφεί από τους Ρώσους ως σκάφος ικανό να διεξάγει «διαφορετικές επιστημονικές αποστολές και επιχειρήσεις διάσωσης στις πιο απομακρυσμένες περιοχές παγκοσμίως».

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το πρώτο νέου τύπου υποβρύχιο, σχεδιασμένο ως “μητρικό σκάφος” που μπορεί να εξαπολύσει μια ποικιλία από drones βαθέων υδάτων, ένα μίνι πυρηνοκίνητο υποβρύχιο βαθιάς κατάδυσης, ένα υποβρύχιο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας για την τροφοδοσία ενός υποθαλάσσιου δικτύου αισθητήρων, αλλά και τορπίλες Poseidon.

Το Belgorod αρχικά σχεδιάστηκε ως υποβρύχιο κατευθυνόμενων πυραύλων κλάσης Oscar II και πλέον έχει την ικανότητα να μεταφέρει έξι τορπίλες Poseidon 2M39 Status-6. Αυτή η τορπίλη εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2019, όταν ο Πούτιν την είχε παρουσιάσει ως ένα από τα έξι “σούπερ όπλα”, στα οποία είχε τότε αναφερθεί εκτενώς. Η Poseidon προορίζεται να χτυπήσει παράκτιες εγκαταστάσεις, με ελάχιστη έως καθόλου προειδοποίηση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει μια ιδιαίτερα “βρώμικη” κεφαλή, η οποία θα εξασφάλιζε όχι μόνο τη συνήθη θερμοπυρηνική καταστροφή, αλλά και την εξάπλωση της ραδιενεργούς μόλυνσης σε ευρεία περιοχή. Υπάρχουν επίσης αναφορές για το πώς θα μπορούσε ενδεχομένως να εκραγεί μακρύτερα από την ακτή για να δημιουργήσει ένα ραδιενεργό τσουνάμι που θα μπορούσε να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή και μόλυνση.

Το πιο ανησυχητικό είναι η προφανής ικανότητά της τορπίλης Poseidon να ταξιδεύει στους ωκεανούς για πολύ μεγάλο διάστημα περιόδους, πριν πλήξει τον στόχο. Η Poseidon όχι μόνο είναι δύσκολο να εντοπιστεί, αλλά και δύσκολο να καταστραφεί πριν πλήξει τον στόχο της. Με τον τρόπο αυτό παρακάμπτεται η όποια αντιπυραυλική άμυνα που στόχευε την αντιμετώπιση μίας από αέρος πυρηνικής προσβολής. Εκτός αυτού, δίνει δυνητικά την ικανότητα “δεύτερου πλήγματος” – πολύ πιο σίγουρου από τους βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από υποβρύχια – εάν οι ΗΠΑ επιχειρήσουν με αιφνιδιαστική επίθεση να παραλύσουν τις ρωσικές στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις.

Δοκιμές στον αρκτικό κύκλο

Σε βίντεο του ρωσικού υπουργείου Άμυνας τον Φεβρουάριο 2019 η Poseidon έχει εμφανή σημάδια για υποβοήθηση μετρήσεων που υποδεικνύουν ότι ήταν δοκιμαστικό μοντέλο. Το καλοκαίρι του 2021, εμφανίστηκαν δορυφορικές εικόνες που έδειχναν άλλη δοκιμαστική Poseidon, ή μια τορπίλη παρόμοιων διαστάσεων επί του σκάφους ειδικού σκοπού Akademik Aleksandrov, στο Severodvinsk στη Λευκή Θάλασσα, υποδηλώνοντας νέο γύρο θαλάσσιων δοκιμών. Τον δε Νοέμβριο 2022, το CNN ανέφερε ότι το ρωσικό Ναυτικό είχε αποπειραθεί ανεπιτυχώς να δοκιμάσει την Poseidon στον Αρκτικό Ωκεανό.

Το 2023 το TASS είχε αναφέρει σειρά δοκιμών εκτόξευσης από το υποβρύχιο Belgorod, προσθέτοντας ότι αφορούσαν δοκιμαστικά μοντέλα της τορπίλης. Ας σημειωθεί ότι οι παραπάνω ανεπίσημες αναφορές είχαν εμφανιστεί μετά την επιστροφή του Belgorod από δοκιμαστικό πλου. Πιθανολογoύνταν τότε ότι σκοπός ήταν δοκιμή εκτόξευσης της τορπίλης Poseidon από ειδικό εκτοξευτήρα και πιθανώς ανάκτησής του με σκάφος ειδικού σκοπού.

Πιθανότατα θα περάσει αρκετός χρόνος για να μπορέσει το ρωσικό Ναυτικό να χρησιμοποιήσει το Belgorod ως πλατφόρμα κρούσης. Θα χρειαστούν ακόμα πολλές δοκιμές καθώς και εκπαίδευση του πληρώματος, λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα της πυρηνικής πρόωσης των τορπιλών και το γεγονός ότι πρόκειται για όπλο, χωρίς οποιοδήποτε προηγούμενο. Το Κρεμλίνο σχεδιάζει να θέσει σε υπηρεσία τρία υποβρύχια Project 09852, εξοπλισμένα με τορπίλες Poseidon, τα οποία θα είναι ικανά για αποστολές ειδικού σκοπού.

Game changer η Poseidon

Υπάρχουν ερωτήματα στη Δύση για την ικανότητα της Ρωσίας να παράγει στρατηγικά όπλα με καθοδήγηση ακριβείας, επειδή –ισχυρίζονται– ότι οι δυτικές κυρώσεις έχουν πλήξει τη ρωσική πολεμική βιομηχανία. Αναφέρεται, μάλιστα, η μεγάλη εξάρτηση της Ρωσίας από ξένα ηλεκτρονικά είδη που απαιτούνται για την κατασκευή προηγμένων οπλικών συστημάτων. Υπέρ της είναι ότι τα προγράμματα στρατηγικών όπλων έχουν προτεραιότητα, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα με το “υπερόπλο” Poseidon και τον πύραυλο Burevestnik. Οι κυρώσεις ουδόλως επηρέασαν την χρηματοδότηση τους…

Πράγματι, φαίνεται ότι οι εργασίες για τα υποβρύχια Project 09852 και τις σχετικές παράκτιες υποδομές είναι πιο συγχρονισμένες από ό,τι συμβαίνει συνήθως στη Ρωσία. Κατά την ανάπτυξη του όπλου δεν είχαν σχεδιαστεί εγκαταστάσεις για να μπορούν να φορτωθούν οι δοκιμαστικές τορπίλες στα υποβρύχια και η φόρτωση γινόταν από πρόχειρα διαμορφωμένες φορτηγίδες.

Μόλις ο συνδυασμός Belgorod και Poseidon θα είναι και επιχειρησιακά έτοιμος, το ρωσικό Ναυτικό θα έχει στη διάθεσή του ένα εξαιρετικά ευέλικτο και φονικό όπλο, που θα επιφέρει ανατροπές στην στρατηγική των πυρηνικών δυνάμεων. Κι αυτό, επειδή εκμηδενίζει την όποια δυνατότητα πρώτου αμερικανικού πυρηνικού πλήγματος εναντίον της Ρωσίας, αφού η Poseidon δεν ανιχνεύεται πριν πλήξει τον στόχο. Όταν η Poseidon καταστεί πλήρως επιχειρησιακή, η Ρωσία θα αποκτήσει πλεονέκτημα έναντι των ΗΠΑ…