Τι περιλαμβάνει το νέο αμυντικό deal Τουρκίας – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων

Όπως αποκαλύπτει το Nordic Monitor, η συμφωνία με τίτλο «Agreement on Mutual Protection of Classified Information in the Field of Defence Industry» υπογράφηκε στις 16 Ιουλίου στην Άγκυρα από τον Τούρκο Υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ και τον Υπουργό Άμυνας των ΗΑΕ Μοχάμεντ μπιν Μουμπάρακ Αλ Μαζρούι, κατά την επίσημη επίσκεψη του Προέδρου των ΗΑΕ, Σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζάγεντ Αλ Ναχιάν στην Τουρκία.

Η συμφωνία δημιουργεί το απαραίτητο νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την ασφαλή ανταλλαγή ευαίσθητων πληροφοριών, καθώς και για την υλοποίηση κοινών αμυντικών έργων υψηλής τεχνολογίας. Ορίζει με σαφήνεια τα επίπεδα ταξινόμησης απορρήτων δεδομένων – από «αυστηρώς απόρρητο» έως «περιορισμένης πρόσβασης» – με αμοιβαία αναγνώριση των εθνικών προτύπων των δύο χωρών.

Αυστηροί κανόνες διαχείρισης και προστασίας

Σύμφωνα με τις διατάξεις του συμφώνου, θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες για την πρόσβαση, αποθήκευση, καταστροφή και μεταφορά των ευαίσθητων εγγράφων και υλικών. Οι πληροφορίες αυτές θα διακινούνται μέσω επίσημων διπλωματικών καναλιών ή μέσω στρατιωτικών ακολούθων, ενώ για επείγουσες περιπτώσεις προβλέπεται η δυνατότητα χειρόγραφης μεταφοράς από εξουσιοδοτημένα πρόσωπα.

Επιπλέον, για να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες θα πρέπει να υποβληθεί σε αυστηρό εθνικό έλεγχο και να λάβει έγκριση από την αρμόδια αρχή ασφαλείας. Εταιρείες και υπεργολάβοι που εμπλέκονται σε τέτοια πρότζεκτ πρέπει να πληρούν προκαθορισμένα κριτήρια ασφάλειας. Οι όροι της συμφωνίας καλύπτουν ακόμη και το καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας, με πρόνοιες για την προστασία πατεντών και δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο διακρατικής συνεργασίας.

Πίσω από τη νομική συμφωνία, μια νέα στρατηγική προσέγγιση

Η νέα συμφωνία δεν ήρθε σε πολιτικό κενό. Όπως υπογραμμίζει το Nordic Monitor, η υπογραφή της αποτελεί επιστέγασμα της ταχείας βελτίωσης των σχέσεων Άγκυρας και Αμπού Ντάμπι, έπειτα από σχεδόν μία δεκαετία έντασης λόγω αντικρουόμενων γεωπολιτικών συμφερόντων σε περιφερειακές κρίσεις όπως αυτές της Λιβύης και της Αιγύπτου.

Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έφτασαν στο ναδίρ μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία το 2016, όταν η Άγκυρα κατηγόρησε τα ΗΑΕ για στήριξη σε αντικυβερνητικούς κύκλους. Ωστόσο, από τα τέλη του 2021 οι σχέσεις άρχισαν να αποκαθίστανται σταδιακά, με συνεχείς επισκέψεις υψηλού επιπέδου και αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική συνεργασία.

Σημαντικό ρόλο στην επαναπροσέγγιση φέρεται να διαδραμάτισε η διεθνής απομόνωση της Τουρκίας στο μουσουλμανικό κόσμο και η επιτακτική ανάγκη προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων, λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Το 2022, τα ΗΑΕ δεσμεύτηκαν για επενδύσεις ύψους 10 δισ. δολαρίων στην τουρκική οικονομία, με έμφαση στους τομείς της άμυνας, της αεροδιαστημικής και της τεχνολογίας.

Εμπλοκή μεγάλων εταιρειών και προσδοκίες για κοινά πρότζεκτ

Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για στενότερη συνεργασία μεταξύ μεγάλων αμυντικών παικτών των δύο χωρών. Εταιρείες όπως η τουρκική Baykar (κατασκευάστρια των drones Bayraktar), η κρατική Aselsan και η Turkish Aerospace Industries (TAI) έχουν ήδη τραβήξει το ενδιαφέρον κρατών του Κόλπου, καθώς επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από δυτικούς προμηθευτές.

Ήδη το 2024, η μεγαλύτερη αμυντική εταιρεία των ΗΑΕ υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με την Baykar, ενώ νωρίτερα είχαν υπογραφεί δύο Μνημόνια Κατανόησης ανάμεσα στην Προεδρία της Τουρκικής Αμυντικής Βιομηχανίας και την αντίστοιχη αρχή προμηθειών των ΗΑΕ, Tawazun.

Η νέα νομική δομή διευκολύνει τη δημιουργία κοινών πρότζεκτ, την ανταλλαγή τεχνικών προδιαγραφών, και την ενίσχυση των δεσμών σε κρίσιμους τομείς, όπως τα αεράμυνα, τα ναυτικά συστήματα και ο κυβερνοπόλεμος. Παρότι δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα οπλικά συστήματα, η συμφωνία θεωρείται θεμέλιο για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας σε ευαίσθητες και στρατηγικές τεχνολογίες.