Τουρκικά ΜΜΕ: Σοκ στην Άγκυρα για τα F-35 – Τί λένε για την Chevron

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Αμερικανός βουλευτής Gregory Meeks, επικεφαλής της μειοψηφίας των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, απέρριψε κατηγορηματικά την πιθανότητα επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Μιλώντας σε εκδήλωση της ελληνικής διασποράς στη Νέα Υόρκη, ο Meeks τόνισε τη στρατηγική σύμπλευση ΗΠΑ-Ελλάδας και ξεκαθάρισε πως δεν τίθεται θέμα παράδοσης F-35 στην Τουρκία. «Τα F-35 δεν πρόκειται να πάνε στην Τουρκία. Θα διαφυλάξουμε τη στρατηγική υπεροχή της Ελλάδας», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι «η ελευθερία, η ισότητα και η δημοκρατία» αποτελούν τις κοινές αξίες που συνδέουν τις δύο χώρες.

Υπενθυμίζεται ότι το 2019 η Τουρκία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα των F-35 μετά την απόκτηση του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400. Η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο του αμερικανικού νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act), βάσει του οποίου επιβλήθηκαν κυρώσεις στην Τουρκική Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας και σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους. Η Άγκυρα χαρακτηρίζει τις κυρώσεις «άδικες» και αξιώνει, είτε την επανένταξή της στο πρόγραμμα, είτε την οικονομική αποζημίωση για την προκαταβολή που είχε καταβάλει για τα αεροσκάφη.

Παρά την αρνητική στάση των ΗΠΑ, η Τουρκία συνεχίζει να επιδιώκει την αποκατάσταση της αμυντικής συνεργασίας. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι εντός της επόμενης εβδομάδας τουρκική αντιπροσωπεία θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον για συνομιλίες σε τεχνικό επίπεδο. Στις διαβουλεύσεις θα εξεταστούν:

• Η δυνατότητα απαλλαγής της Τουρκίας από τις κυρώσεις CAATSA.
• Η ανάπτυξη νέων μορφών συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.

Ο εκπρόσωπος του tουρκικού Υπουργείου Άμυνας, Zeki Aktürk, υπογράμμισε πως η Άγκυρα θεωρεί τις κυρώσεις παράνομες και τόνισε ότι η επιβολή περιορισμών από ένα μέλος του ΝΑΤΟ σε άλλο είναι αντίθετη με τη συμμαχική λογική. «Αν οι κυρώσεις αρθούν, τότε θα εξετάσουμε σοβαρά την επανέναρξη της διαδικασίας προμήθειας των F-35», δήλωσε ο Aktürk.

Η στάση του Τραμπ για τα F-35

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Türkiye, ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε συνέντευξή του στο Fox News στις 21 Μαρτίου, εξέφρασε την πρόθεσή του να στηρίξει την Τουρκία στην απόκτηση νέων μαχητικών F-16, ενώ εμφανίστηκε ανοιχτός στο ενδεχόμενο πώλησης F-35, υπό τον όρο ότι η Τουρκία θα θέσει εκτός λειτουργίας τα ρωσικά S-400.

Διαρροές αναφέρουν ότι εφόσον υπάρξει συμφωνία, μια πιθανή λύση θα μπορούσε να είναι η μερική απενεργοποίηση των S-400, ή η μεταφορά τους σε βάση υπό αμερικανικό έλεγχο. Παράλληλα, η Τουρκία έχει ήδη εξασφαλίσει την έγκριση του Κογκρέσου για την αγορά 40 F-16 και τον εκσυγχρονισμό άλλων 79 αεροσκαφών. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις με τη Lockheed Martin βρίσκονται σε εξέλιξη.

Η κυβέρνηση Tραμπ έχει ζητήσει την εκπόνηση νομικών και τεχνικών αναλύσεων ώστε να διασφαλιστεί πως οποιαδήποτε κίνηση δεν θα παραβιάζει τις κυρώσεις CAATSA. Τέλος, σύμφωνα με το δημοσίευμα, η εξαίρεση που επιτρέπει στην Τουρκία να προμηθεύεται ρωσικό φυσικό αέριο παρατάθηκε μέχρι τον Μάιο, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει τις συνομιλίες.

H εφημερίδα Aydınlık για την Ανατολική Μεσόγειο

Η επικαιρότητα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι έντονη και συνεχώς εξελισσόμενη, γράφει η εφημερίδα: «Στις 28 Μαρτίου 2025, ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν πραγματοποίησε συνάντηση με τους ηγέτες της Ελλάδας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Λιβάνου, με βασικό θέμα τη γεωπολιτική και ενεργειακή κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο», ενώ αναφέρεται και στην επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στο Ισραήλ.

Γράφει ότι η συνάντηση στο Παρίσι επικεντρώθηκε στην ενίσχυση των ενεργειακών συνεργασιών και των γεωπολιτικών ισορροπιών στην περιοχή, με τη συμμετοχή του Μητσοτάκη, του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Προέδρου του Λιβάνου, Michel Aoun. Ο ελληνικός Τύπος ερμήνευσε τη συνάντηση ως μια στρατηγική κίνηση της Αθήνας για την ενίσχυση της θέσης της στην περιοχή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για σταθερή εξωτερική πολιτική προκειμένου να εξασφαλιστεί η ειρήνη και η ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρει η Aydınlık.

Ανακοινώθηκε, επίσης, ότι η αμερικανική ενεργειακή εταιρεία Chevron ξεκίνησε νέες δραστηριότητες στην περιοχή, εστιάζοντας σε νέα κοιτάσματα νότια της Κρήτης. Αυτή η εξέλιξη, μαζί με την παρουσία της ExxonMobil στην περιοχή, εντείνει τον ενεργειακό ανταγωνισμό και ενδυναμώνει την ελληνική διαπραγματευτική θέση, ιδιαίτερα έναντι της (παράνομης) συμφωνίας θαλάσσιας δικαιοδοσίας που έχει υπογραφεί μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, σύμφωνα με την εφημερίδα.

Η Chevron ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να υποβάλει αίτηση για εκμετάλλευση τριών περιοχών στην Κρήτη και την Πελοπόννησο, με στόχο «να ενισχύσει τη στρατηγική θέση της Ελλάδας στην περιοχή», επισημαίνοντας ότι η ταυτόχρονη παρουσία Chevron και ExxonMobil στην περιοχή δημιουργεί προϋποθέσεις για αυξημένο ανταγωνισμό και αναδιαμόρφωση των ενεργειακών ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο 6ο Φόρουμ για την Ενέργεια και το Φυσικό Αέριο, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, Αριστοφάνης Στεφάτος, επισήμανε τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου ως στρατηγική περιοχή για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. Η συμμετοχή της Chevron και άλλων διεθνών ενεργειακών εταιρειών στην περιοχή επιβεβαιώνει το δυναμικό των υδρογονανθράκων και της παραγωγής φυσικού αερίου.

Το δημοσίευμα της Aydınlık αναφέρεται και στις πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο: «Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, επανέλαβε την ανάγκη για έναν αυξημένο διάλογο με την Τουρκία για την επίλυση των διαφορών στην περιοχή. Στη συνάντησή του με τον Τούρκο Αντιπρόεδρο Cevdet Yılmaz και τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Χριστοδουλίδης τόνισε τη σημασία της διπλωματίας και της επανέναρξης των απευθείας επαφών με την Τουρκία, προκειμένου να επιτευχθεί μια βιώσιμη λύση για τις προκλήσεις της περιοχής», γράφει.

Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν πως η Ανατολική Μεσόγειος παραμένει ένα κρίσιμο πεδίο γεωπολιτικής έντασης, όπου οι ενεργειακές συμφωνίες και οι διεθνείς συμμαχίες θα καθορίσουν τις μελλοντικές ισορροπίες στην περιοχή, καταλήγει το δημοσίευμα.