Δεκαπέντε χρόνια μετά, σε μια άλλη Δαμασκό

Γράφει ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου –

Η πρώτη μου συνάντηση με τον Μπασάρ αλ Ασαντ ήταν τον Δεκέμβριο του 2003, και πάλι στη Δαμασκό, για συνέντευξη στην «Κ». Είχε μόλις τρία χρόνια στην εξουσία, μετά τον θάνατο του πατέρα του, Χαφέζ Ασαντ. Διατηρούσα την ανάμνηση ενός ευγενούς ανθρώπου, που μου έλεγε ότι θεωρεί την Τουρκία φιλική χώρα, ότι δεν βλέπει τις ΗΠΑ ως αντίπαλο και ότι επιθυμεί να υπογράψει εταιρική σχέση με την Ε.Ε.

Από τότε, είναι σαν να έχουν περάσει αιώνες. Ο Ασαντ που είδα τη Δευτέρα, ήταν ο ίδιος χαρακτήρας, που δεν σηκώνει τον τόνο ούτε στην πιο αιχμηρή ερώτηση, αλλά ο κόσμος γύρω του είχε αλλάξει δραματικά. Αυτή τη φορά, περιγράφει τον Ερντογάν ως ηγέτη των Αδελφών Μουσουλμάνων και θεωρεί τις ΗΠΑ και τη Γαλλία δυνάμεις κατοχής.

Στη χαλαρή κουβέντα που είχαμε, προτού αρχίσει η συνέντευξη με τον Αλέξη Παπαχελά, ο Ασαντ μας είπε ότι ο πόλεμος, με όλα τα τραγικά του, έφερε μια βαθιά πολιτιστική αλλαγή στη Συρία. Εχοντας βιώσει τις ακρότητες των τζιχαντιστών, η κοινωνία πήγε «πιο αριστερά», όπως μας είπε, εννοώντας ότι πολλοί στράφηκαν προς τις κοσμικές αξίες, απορρίπτοντας τον θρησκευτικό φανατισμό.

Η αλήθεια είναι ότι η Δαμασκός που είδαμε, έμοιαζε, μαζί με τη Βηρυτό, με την πιο κοσμική πρωτεύουσα αραβικού κράτους. Στο γραφικό καφέ Αλ Νάουφαρα, δίπλα στον τάφο του Σαλαντίν και το μεγαλοπρεπές τζαμί των Ομεϋαδών, κορίτσια χωρίς μαντίλα καπνίζουν ναργιλέ με τα αγόρια ή τις φίλες τους. Στο παραδοσιακό εστιατόριο Ναράνζ, χριστιανοί και μουσουλμάνοι απολαμβάνουν το γεύμα σε μεικτές παρέες, με αλκοόλ ή χωρίς.

Παρά τα πυκνά σημεία ελέγχου του στρατού, η καθημερινότητα αποπνέει αλλόκοτη κανονικότητα. Οι δημόσιες υπηρεσίες, οι συγκοινωνίες και η αγορά λειτουργούν, παρότι η χώρα είναι αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές. Το περίφημο ζαχαροπλαστείο των Αδελφών Νταούντ, που πέρασε δύσκολα χρόνια, έχει ξαναρχίσει τις εξαγωγές και οι 20 υπάλληλοί του δεν προλαβαίνουν να γεμίζουν τους στρογγυλούς δίσκους με τα μπακλαβαδάκια και τα φημισμένα μπισκότα με φιστίκι και σουσάμι.

Αυτά που είδαμε δεν είναι, βέβαια, παρά ψηφίδες της μεγάλης εικόνας. Πιο σκοτεινές πρέπει να είναι οι ψηφίδες από τη Χομς, τη Χάμα ή το ανατολικό Χαλέπι. Μια φορά, στη Δαμασκό, οι άνθρωποι φαίνεται να πιστεύουν ότι τα χειρότερα είναι πίσω τους. Μακάρι να έχουν δίκιο.

Πηγή: Καθημερινή