F-35 – Οι τουρκικοί εκβιασμοί ανοίγουν νέο μέτωπο για τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή
09/07/2019Γράφει ο Baha al-Awam –
Μτφρ. Βαγγέλης Γεωργίου
Οι Αμερικανοί πέρασαν από τις λεκτικές απειλές στις πράξεις. Τούρκοι πιλότοι απομακρύνθηκαν από τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και η εκπαίδευσή τους μπήκε σε αναστολή. Η Άγκυρα πρέπει να επιλέξει μεταξύ της αγοράς των ρωσικών πυραύλων S-400 και της αγοράς των αμερικανικών F-35. Η Τουρκία δεν μπορεί να έχει και τα δύο.
Ένα ρητό λέει: «Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος πίσω από τους λόφους». Το ίδιο ισχύει και με την απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου να επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα λόγω της συμφωνίας για τους ρωσικούς πυραύλους. Πίσω από αυτή την απόφαση, οι Αμερικανοί στέλνουν ένα σύντομο μήνυμα: «Η εποχή των τουρκικών εκβιασμών έχει τελειώσει και όσοι δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας, ακόμα και αν είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Όποιος παίζει με τις ΗΠΑ μπορεί να το πληρώσει».
Οι Τούρκοι δεν έχουν πλέον την πολυτέλεια να παίζουν και με τα δύο πρώην αντίπαλα στρατόπεδα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Όποτε ήθελαν να πιέσουν τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, οι Τούρκοι φλέρταραν με τον Ρώσο πρόεδρο και αντίστροφα. Είναι καιρός να επιλέξουν μεταξύ των δύο. Δεν υπάρχει ζήτημα να δώσει ο Τραμπ τα χέρια με τους Ρώσους αλλά αυτό δεν θα το κάνει για χάρη της Τουρκίας. Είναι μια επαίσχυντη αδικία, αλλά παρόλα αυτά κατανοητή για δύο λόγους.
Πρώτον, η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας στη Συρία δεν είχε ως στόχο την Άγκυρα αν και για τη Μόσχα η Άγκυρα αποτέλεσε τον τέλειο δούρειο ίππο, μέσω του οποίου θα μπορούσε να διεισδύσει στην Ομάδα των Φίλων της Συρίας και στο ΝΑΤΟ. Η Τουρκία χρησιμοποίησε τις ομάδες της αντιπολίτευσης στη Συρία τη μια μετά την άλλη, ώστε να καταλάβει το Αφρίν και τμήματα της βορειοδυτικής Συρίας ενώ ξεπούλησε την ασφάλεια των νότιων συνόρων του ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα το ρωσικό αμυντικό σύστημα S-400.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο μπορεί η Τουρκία να μπει στη λίστα των πιθανών εχθρών των ΗΠΑ, είναι ότι ο Ερντογάν το παρατράβηξε εκβιάζοντας τη Δύση. Τόσο οι Ευρωπαίοι όσο και οι Αμερικανοί τον βαρέθηκαν. Άλλες φορές τους εκβίαζε για δικούς του ψηφοθηρικούς και προπαγανδιστικούς λόγους ενώ σε άλλες περιπτώσεις τους εκβίαζε για να προωθήσει την ατζέντα του στην εξωτερική πολιτική.
Εκβιασμοί και κυρώσεις
Τώρα που τα ζητήματα αφορούν πιο άμεσα το ΝΑΤΟ και την εθνική ασφάλεια των χωρών μελών του, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι αρκετά τον ανέχτηκαν. Η Τουρκία πήρε μια γεύση από την οργή της Ουάσινγκτον πριν από μερικούς μήνες στην υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Andrew Brunson. Η τουρκική λίρα κατέρρευσε υπό τις αμερικανικές κυρώσεις και ο Ερντογάν έπρεπε να ζητήσει έλεος και συγχώρεση. Οι κυρώσεις για τη συμφωνία των ρωσικών πυραύλων δεν είναι πιθανόν να είναι λιγότερο επώδυνες από τις προηγούμενες και έτσι η τουρκική οικονομία δεν θα αντέξει.
Αναφορικά με την αντίδραση των ΗΠΑ στον εκβιασμό, ο Ερντογάν δεν φοβάται μόνο τις οικονομικές κυρώσεις, αλλά φοβάται επίσης την αμερικανική -και ευρωπαϊκή υποστήριξη- στην τουρκική αντιπολίτευση που πολεμάει εκείνον και το κόμμα του. Ήταν αυτή η υποστήριξη που συνέβαλε στην ήττα του Ερντογάν στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές σε διάφορες τουρκικές πόλεις, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα.
Είναι αλήθεια ότι το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης -το κόμμα του Ερντογάν- έκανε διάφορες παρατυπίες στις εκλογές και γι΄ αυτό το δικαστήριο αποφάσισε την επανάληψη των εκλογών στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, η εχθρότητα του Ερντογάν στην Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες επέφεραν την επανάληψη της ήττας του στην Πόλη, που ήρθε να προστεθεί και στις υπόλοιπες ήττες που γνώρισε στις εκλογές. Αυτή τη φορά, ούτε η ελεγχόμενη δικαστική εξουσία θα μπορούσε να τον σώσει.
Η ανακοίνωση των ΗΠΑ για τα F-35 αποκαλύπτει το άνοιγμα ενός άλλου μετώπου με τον Τραμπ. Μπορεί να αποδειχτεί μη σοφή κίνηση εάν ο Αμερικανός πρόεδρος να κινητοποιήσει τους συμμάχους του για να τον στηρίξουν στο ιρανικό ζήτημα. Ποιος άραγε μπορεί να εγγυηθεί ότι η Άγκυρα δεν θα χρησιμοποιήσει αυτό το ζήτημα για να εκβιάσει ξανά τις ΗΠΑ; Θυμίζουμε ότι όταν η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις στο Ιράν, λόγω του πυρηνικού του προγράμματος, η Τεχεράνη χρησιμοποιούσε την Άγκυρα ως την “πίσω πόρτα” μέσω της οποίας τη σκαπούλαρε.