Γιάννης Μαντζουράνης: Υποχρέωση κάθε κοινωνίας η προστασία των αδυνάμων
02/05/2019
Τα κοινωνικά μέτρα υπέρ των αδυνάμων «είναι υποχρέωση κάθε δημοκρατικής κοινωνίας», υπογραμμίζει ο Γιάννης Μαντζουράνης, δικηγόρος και μέλος της Εκλογικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, μιλώντας στη «Νέα Σελίδα», ενώ σχολιάζοντας τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis τονίζει ότι «δεν μπορεί οι ίδιοι εισαγγελείς να είναι ταυτόχρονα και αμερόληπτοι και σκευωροί».
Συνέντευξη στον Χρόνη Διαμαντόπουλο
«Στην υπόθεση Novartis δεν μπορεί οι ίδιοι εισαγγελείς να είναι ταυτόχρονα και αμερόληπτοι και σκευωροί» Ως νομικός, ο κ. Μαντζουράνης επισημαίνει ότι η ανάγκη τροποποίησης του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα «είναι σχεδόν πανθομολογούμενη και αποδεκτή από τη συντριπτική πλειονότητα του νομικού κόσμου». Και ως συμμετέχων, από την άλλη, στο εγχείρημα της Προοδευτικής Συμμαχίας, σημειώνει ότι θα κριθεί στην πράξη, αναφέροντας ότι «η συμπόρευση ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ φαίνεται δύσκολη στο άμεσο μέλλον, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί εν ευθέτω χρόνω».
Έχετε πει ότι ο νέος Ποινικός Κώδικας διακρίνεται από τον εξορθολογισμό και την ειλικρίνεια των ποινών. Γιατί βρίσκει τόσο μεγάλη αντίδραση από την αντιπολίτευση;
Εβδομήντα χρόνια μετά την ψήφιση του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα συνετάγη Σχέδιο Ποινικού Κώδικα από Επιτροπή που αποτελείται από καθηγητές πανεπιστημίου, δικηγόρους, δικαστές και εισαγγελείς με εμπειρία και εξειδίκευση στο ποινικό δίκαιο, καθώς και με γενική αναγνώριση και εγνωσμένο κύρος. Κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης, πολλές προτάσεις πολιτών αλλά και επιστημονικών και κοινωνικών φορέων ενσωματώθηκαν από τη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή και τον υπουργό Δικαιοσύνης στο υπό διαμόρφωση τελικό νομοσχέδιο, που θα τεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.
Η αποδοχή πολλών εκ των διατυπωθεισών στη δημόσια διαβούλευση προτάσεων αφαιρεί επιχειρήματα απ’ όσους αντιδρούν στο προτεινόμενο Σχέδιο Ποινικού Κώδικα. Όσοι αντιτίθενται στην ψήφιση από τη Βουλή του προτεινόμενου Σχεδίου Ποινικού Κώδικα κινούνται κυρίως -αν όχι αποκλειστικά- από αντιπολιτευτική διάθεση. Σημειωτέον ότι ουδείς εκ των μελών της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής μπορεί να θεωρηθεί μέλος ή στρατευμένος στο κυβερνών κόμμα. Η ανάγκη τροποποίησης του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα στην κατεύθυνση του προαναφερόμενου Σχεδίου Ποινικού Κώδικα είναι σχεδόν πανθομολογούμενη και αποδεκτή από τη συντριπτική πλειονότητα του νομικού κόσμου.
Κι αυτό γιατί με τις προτεινόμενες αλλαγές προσαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις στη σύγχρονη μορφολογία και τυπολογία των εγκλημάτων, εναρμονίζονται με τα ισχύοντα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εξορθολογίζονται οι ποινές με σεβασμό στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας -αφού δεν είναι πρωτόγονα αυστηρές, αλλά ισορροπημένες και ειλικρινείς, γιατί εκτίονται πραγματικά και δεν είναι ονομαστικές, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα- και, τέλος, ενσωματώνονται στο σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης τα πορίσματα της νομολογίας των διεθνών και ευρωπαϊκών δικαστηρίων.
«Η συμπόρευση ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ φαίνεται δύσκολη στο άμεσο μέλλον, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί εν ευθέτω χρόνω»
Σκάνδαλο ή σκευωρία η Novartis; Υπάρχουν ξεχωριστές δικογραφίες για κάθε πρόσωπο. Μήπως έπρεπε να είναι όλα σε μία δικογραφία; Και τι έπεται;
Η ερευνώμενη από την ελληνική Δικαιοσύνη υπόθεση Novartis αφορά στις παράνομες πρακτικές της Novartis στην Ελλάδα, που είχαν αποτέλεσμα την κατασπατάληση δημόσιου χρήματος. Η ανάλογη δραστηριότητα της Novartis αποτελεί αντικείμενο έρευνας στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλα κράτη. Συνεπώς, η έρευνα των ελληνικών εισαγγελικών Αρχών δεν αποτελεί πρωτοτυπία.
Στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα κράτη έχουν υπάρξει πολιτικές, δικαστικές και πολιτικο-δικαστικές σκευωρίες. Στην περίπτωση της Novartis, για να υπάρξει σκευωρία, όπως ισχυρίζονται η Νέα Δημοκρατία και το Κίνημα Αλλαγής, απαιτείται συνεργασία πολιτικών προσώπων αλλά και των εισαγγελικών λειτουργών που χειρίζονται τη συγκεκριμένη υπόθεση στην Ελλάδα, δηλαδή της κυρίας Ελένης Τουλουπάκη και των λοιπών συνεργαζόμενων με αυτή εισαγγελικών λειτουργών. Διαφορετικά είναι αδύνατη η εξύφανση και υλοποίηση αυτής της σκευωρίας.
Αποτελεί όμως αντίφαση να θεωρούνται οι εν λόγω εισαγγελείς αφενός μεν αμερόληπτοι και αντικειμενικοί για το σκέλος της αρχειοθέτησης των καταγγελιών σε βάρος τεσσάρων πολιτικών προσώπων, αφετέρου δε μεροληπτικοί και σκευωροί σε ό,τι αφορά στη συνεχιζόμενη έρευνα για άλλα πέντε πολιτικά πρόσωπα και την κλήση για ανωμοτί εξέταση ενός πρώην υπουργού έπειτα από σχετική άδεια της Βουλής. Κι αυτό γιατί δεν μπορεί οι ίδιοι εισαγγελείς να είναι ταυτόχρονα και αμερόληπτοι και σκευωροί, ει μη μόνον εάν είναι διφυείς και δισυπόστατοι. Κι αυτό αντιβαίνει στην κοινή λογική.
Ως προς τη δικογραφία, είναι μία και ενιαία, αλλά η έρευνα δεν είναι απαραίτητο ούτε εφικτό συχνά να προχωρεί με τους ίδιους ρυθμούς για όλα τα ερευνώμενα πρόσωπα. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και ουδείς μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να γίνεται σεβαστό το τεκμήριο αθωότητας όλων των ερευνώμενων προσώπων μέχρι να υπάρξει αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή βούλευμα.
Novartis και Siemens. Είναι συγκρίσιμα μεγέθη;
Στις υποθέσεις Novartis και Siemens οι δικαστικές και εισαγγελικές Αρχές ερευνούν πράξεις και παραλείψεις δημόσιων λειτουργών και ιδιωτών που απείλησαν ή και προκάλεσαν περιουσιακή ζημία στο Δημόσιο. Πρόκειται για δύο υποθέσεις με ομοιότητες αλλά και διάφορες ως προς τον τρόπο ενέργειας, το modus operandi των εμπλεκόμενων προσώπων και γι’ αυτό δεν είναι συγκρίσιμα μεγέθη.
Μπορεί η Προοδευτική Συμμαχία να αποτελέσει έναν μεγάλο, μαζικό χώρο συνάντησης των μελών του ΣΥΡΙΖΑ με όλους τους προοδευτικούς πολίτες; Υπάρχει επόμενη μέρα συμπόρευσης ΣΥΡΙΖΑ – ΚΙΝΑΛ; Το άνοιγμα προς το Κέντρο μήπως κόβει τις γέφυρες με την Αριστερά;
Στην πολιτική όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Αρα και το συγκεκριμένο εγχείρημα, κατόπιν πρωτοβουλίας του Αλέξη Τσίπρα, για τη συγκρότηση της Προοδευτικής Συμμαχίας, όπου συνυπάρχουν κεντρώοι, σοσιαλδημοκράτες, σοσιαλιστές, κομμουνιστές, αριστεροί ριζοσπάστες και οικολόγοι, θα κριθεί στην πράξη· αρχικά στις επικείμενες, πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις αλλά και στη συνέχεια σε όποιο μετερίζι η ψήφος των πολιτών τοποθετήσει την Προοδευτική Συμμαχία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δεν νοούνται αποκλεισμοί ούτε ανατίναξη γέφυρας μεταξύ Κέντρου και Αριστεράς. Κι αυτό γιατί όλοι όσοι συμμετέχουν στην Προοδευτική Συμμαχία αποδέχονται κοινές αρχές και αξίες, όπως είναι το δημοκρατικό κράτος δικαίου, η κοινωνική αλληλεγγύη, η ισότητα των πολιτών -και όχι μόνο έναντι του νόμου-, η δικαιότερη ανακατανομή εισοδήματος και πόρων υπέρ των πολλών, η διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων, η κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η αντιμετώπιση της ανεργίας, η προστασία των αδύναμων, η ενσωμάτωση των περιθωριοποιημένων, ο σεβασμός της διαφορετικότητας, η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και όλα όσα νοηματοδοτούν και ουσιώνουν τις έννοιες της κοινωνικής απελευθέρωσης και της προόδου, συνάμα όμως συστρατεύονται στον αγώνα εναντίον της ελληνικής Δεξιάς με ό,τι κουβαλάει από το παρελθόν και «υπόσχεται» ή, ορθότερα, απειλεί για το μέλλον των πολλών.
Στην παρούσα συγκυρία και με την υπάρχουσα δομή και λειτουργία του κομματικού συστήματος, ως «περιορισμένου πολωμένου πολυκομματισμού» με δύο βασικά κόμματα, περιορισμένο αριθμό μικρότερων κομμάτων και πόλωση Αριστεράς και Δεξιάς, η συμπόρευση ΣΥΡΙΖΑ και Κινήματος Αλλαγής φαίνεται δύσκολη στο άμεσο μέλλον, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί εν ευθέτω χρόνω. Κι αυτό γιατί η οξύτητα της σύγκρουσης σήμερα οφείλεται σε λόγους τόσο αντικειμενικούς, όπως είναι ο ανταγωνισμός σε συγγενή ιδεολογικοπολιτικό στίβο, αφού τα δύο κόμματα κινούνται σε ιδεολογικά όμορους χώρους και απευθύνονται στο ίδιο εκλογικό ακροατήριο, όσο και υποκειμενικούς, που σχετίζονται με τις εν εξελίξει ποινικές διαδικασίες για τη Novartis, το ΚΕΕΛΠΝΟ, τα δάνεια των πολιτικών κομμάτων κ.λπ., όπως και με τον «ισαποστασισμό» του ΚΙΝΑΛ έναντι Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ με ολίγον «κλίνατε επί δεξιά». Αλλωστε, δεν πρέπει να λησμονείται ότι οι εμφύλιες διαμάχες είναι και οι πιο σκληρές.
Παρ’ όλα αυτά όμως, μετά το πέρας των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων το 2019 και τη λογικά αναμενόμενη αποκλιμάκωση της έντασης, η σχετικά ευχερέστερη σύμπλευση ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ σε επίπεδο μελών και ψηφοφόρων θα συμβάλει στην εξομάλυνση των σχέσεων και σε επίπεδο ηγεσίας. Κι αυτό γιατί, όποιο και να είναι το εκλογικό αποτέλεσμα, η πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ στον προοδευτικό πόλο είναι αναπόδραστη, αφού η διαφορά των εκλογικών ποσοστών ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ δεν θα επιτρέπει οποιαδήποτε αμφισβήτηση της ιδεολογικοπολιτικής ηγεμονίας του ΣΥΡΙΖΑ στον αντιδεξιό πόλο. Αυτό δεν σημαίνει ότι η προσέγγιση τόσο των οπαδών όσο και των ηγετικών στελεχών του ΚΙΝΑΛ μπορεί και πρέπει να γίνει σε συνθήκες αλαζονικής υπεροψίας, όπως κατά το παρελθόν συχνά έπραξε το πάλαι ποτέ κραταιό ΠΑΣΟΚ.
«Η ανάγκη τροποποίησης του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα είναι αποδεκτή από τη συντριπτική πλειονότητα του νομικού κόσμου»
Οι γερμανικές αποζημιώσεις υπερψηφίστηκαν από τη Βουλή. Με δεδομένη όμως την πάγια αρνητική στάση της Γερμανίας ποια πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα της ελληνικής κυβέρνησης;
Το πρόσφατο ψήφισμα της Βουλής των Ελλήνων για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας για τα εγκλήματα, τις λεηλασίες περιουσιών, τις καταστροφές υποδομών κ.λπ. στη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής αλλά και για την εξόφληση του αναγκαστικού δανείου έντοκα αποτελεί θετικό βήμα, που θα βοηθήσει την ελληνική κυβέρνηση να θέσει αυτό το ζήτημα στα διεθνή fora και στην παγκόσμια κοινή γνώμη.
Επειδή όμως συνηθέστατα οι μεγάλες προσδοκίες προκαλούν μεγάλες απογοητεύσεις, οι Έλληνες δεν πρέπει να ελπίζουν σε εύκολη και ταχεία ικανοποίηση των αξιώσεών τους από το γερμανικό κράτος, το οποίο αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση, γιατί εύλογα φοβάται ότι η έναρξη διαπραγματεύσεων και η μερική έστω αποδοχή των ελληνικών απαιτήσεων ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου για ανάλογες διεκδικήσεις άλλων κρατών που υπέστησαν ναζιστικές θηριωδίες και λεηλασίες δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου.
Η ικανοποίηση των ελληνικών διεκδικήσεων απαιτεί μακροχρόνιο αγώνα και σε διπλωματικό και σε δικαστικό πεδίο με αβέβαιο αποτέλεσμα. Ασφαλώς, αυτό δεν σημαίνει παραίτηση, αφού είναι γνωστό ότι ο μόνος αγώνας που είναι εκ των προτέρων χαμένος είναι αυτός που δεν δόθηκε ποτέ.
Όσες περισσότερες παροχές και κοινωνικά μέτρα εξαγγέλλει η κυβέρνηση τόσο ανοίγει η ψαλίδα στις δημοσκοπήσεις. Πιστεύετε ότι αποτυπώνεται η πραγματικότητα στις μετρήσεις;
Τα κοινωνικά μέτρα υπέρ των αδυνάμων, που ο Κυριάκος Μητσοτάκης απαξιώνει ως επιδόματα και παροχές, είναι υποχρέωση κάθε δημοκρατικής κοινωνίας προς ενίσχυση των αδυνάμων και εκδήλωση κοινωνικής αλληλεγγύης. Αποτελούν όρο εκ των ων ουκ άνευ για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και δεν πρέπει να συναρτώνται με ψηφοφορικές επιδιώξεις και δημοσκοπικές σκοπιμότητες. Το αν ανοίγει ή κλείνει η ψαλίδα στις δημοσκοπήσεις δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ενόψει του ότι σε λίγες μέρες έρχονται τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, οπότε ισχύει το γνωστό «Κυριακή κοντή γιορτή». Αλλωστε, «στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό», κατά τη λαϊκή ρήση, που, υποθέτω, δεν αγνοούν στην Κρήτη.
Προέρχεστε -με μακρά πορεία- από την Κεντροαριστερά. Γιατί στηρίζετε τον Αλέξη Τσίπρα, όπως έχετε δηλώσει, και γιατί τώρα;
Από φοιτητής συμμετείχα στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και στη συνέχεια εντάχθηκα στο ΠΑΣΟΚ, όπου και παρέμεινα για πολλά χρόνια, ενώ σήμερα ανταποκρίθηκα στο κάλεσμα του Αλέξη Τσίπρα και συμμετέχω στην Προοδευτική Συμμαχία ως ενεργός πολίτης που ιδεολογικά εκφράζεται από την αριστερή πτέρυγα της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας αλλά και ως μέλος της κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία για τις επερχόμενες ευρωεκλογές.
Ήδη από το 2016 στηρίζω με όσες δυνάμεις διαθέτω τον Αλέξη Τσίπρα, γιατί πιστεύω ότι σήμερα, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι ο μοναδικός έτοιμος και ικανός πολιτικός που μπορεί να ανασυγκροτήσει τη μεγάλη προοδευτική δημοκρατική παράταξη, να αναχαιτίσει τη λαίλαπα της ακροδεξιάς και του νεοφιλελευθερισμού που εκφράζει η ΝΔ υπό τον Κ. Μητσοτάκη, καθώς και να αποτρέψει την παλινόρθωση της ελληνικής Δεξιάς με ό,τι φέρνει από χθες και προχθές.
Δηλαδή, εξάρτηση και υποτέλεια στις διεθνείς σχέσεις, κρατικό αυταρχισμό έναντι των πολιτών, διαίρεση σε πολίτες α΄ και β΄ κατηγορίας, αναιμικό κράτος δικαίου, κοινωνική ανισότητα και αδικία, υποτυπώδες κοινωνικό κράτος, προνόμια για τους λίγους και βάρη για τους πολλούς, υποταγή σε ολιγαρχικά οικονομικά συμφέροντα- αλλά και ό,τι επαγγέλλεται για το μέλλον – δηλαδή, διαρκή λιτότητα για τους πολλούς, κατασπατάληση δημόσιου πλούτου υπέρ της ολιγαρχίας, κατάλυση του κοινωνικού κράτους, μείωση των κοινωνικών δαπανών, απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ξενοφοβία, ρατσισμό και άρνηση της διαφορετικότητας.
Εάν δεν πετύχει ο Αλέξης Τσίπρας, σίγουρα θα ξεπηδήσει κάποιος άλλος πολιτικός από το εύφορο σε ηγετικές προσωπικότητες έδαφος της προοδευτικής παράταξης, αλλά θα χρειαστεί τουλάχιστον δύο τετραετίες για να οδηγήσει τις προοδευτικές δυνάμεις σε νικηφόρα πορεία. Κι αυτό δεν είναι ανεκτό και συμφέρον ούτε για τους πολίτες ούτε για την κοινωνία ούτε για το έθνος.
