Γιατί ο ισχυρισμός για φόνο Σύρου από ελληνικά πυρά δεν πείθει

Γράφει η Βασιλική Σιούτη – 

Σε περιόδους κρίσεων δεχόμαστε συνήθως μεγάλες δόσεις παραπληροφόρησης, ενώ όταν εκδηλώνονται επιθετικές ενέργειες ενός κράτους εναντίον κάποιου άλλου, σπάνια αυτές δεν συνοδεύονται από ένα όργιο προπαγάνδας και κατασκευασμένες ειδήσεις. Στην ιστορία της ενημέρωσης υπάρχουν πολλές γκρίζες σελίδες. Το 1991 το CNN είχε παρουσιάσει έναν κορμοράνο βουτηγμένο στο πετρέλαιο, υποτίθεται από τα “μολυσμένα νερά του Περσικού Κόλπου” για τα οποία εμφάνιζε ως υπαίτιο τον Σαντάμ Χουσεΐν, προκειμένου να δημιουργήσει αρνητικό κλίμα και να διευκολυνθεί η αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ.

Αργότερα, όταν ο στόχος της προπαγάνδας είχε επιτευχθεί, αποκαλύφθηκε ότι ο κορμοράνος ανήκε σε έναν ζωολογικό κήπο και τον είχαν περιλούσει με πετρέλαιο για να σκηνοθετηθεί-κατασκευαστεί η είδηση. Πριν από λίγες μέρες, με την έναρξη της κρίσης στα ελληνοτουρκικά σύνορα, ο Ταγίπ Ερντογάν, άρχισε να κατηγορεί την Ελλάδα ότι πυροβολεί και σκοτώνει τους πρόσφυγες που επιχειρούν να περάσουν από τα σύνορά της. Παρότι ο πρόεδρος της Τουρκίας αρχικά αναφέρθηκε σε μία περίπτωση, μετά σε δύο και αργότερα σε τρεις, μόνο για μία δόθηκαν φωτογραφίες, βίντεο και όνομα – αν και αυτό είναι «Μωάμεθ ο Άραβας» και κανείς δεν ξέρει αν είναι το αληθινό.

Η κυβέρνηση το διέψευσε κατηγορηματικά, τα περισσότερα ΜΜΕ δεν το υιοθέτησαν, αλλά στο διαδίκτυο διαδόθηκε αρκετά και κάποιοι πιστεύουν ότι συνέβη στα αλήθεια. Τι αποδείξεις παρουσιάστηκαν για αυτό; Καμία που να τεκμηριώνει ότι οι ελληνικές αρχές πυροβόλησαν και σκότωσαν πρόσφυγα.

Η είδηση δεν βγήκε από κάποιο γνωστό μέσο, αλλά κυκλοφόρησε μέσω δύο λογαριασμών στο Twitter, που φέρεται να ανήκουν σε δύο δημοσιογράφους, τον Mughira Al Sharif και την Jenan Moussa. Αυτοί οι δύο ανάρτησαν ένα αγνώστου προέλευσης βίντεο στο οποίο φαινόταν ένας νεαρός άνδρας τραυματισμένος. Ο νεαρός αυτός, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους στο Twitter, εξέπνευσε αργότερα σε νοσοκομείο της Τουρκίας.

Ο Στέλιος Πέτσας, απάντησε ότι: «Δεν υπήρξαν πυρά από τις ελληνικές συνοριακές δυνάμεις ενάντια σε άτομα που επιχειρούν να εισέλθουν παράνομα στην Ελλάδα. Ο αντίθετος ισχυρισμός δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από σκόπιμη παραπληροφόρηση: Fake News της τουρκικής προπαγάνδας». Ο Ερντογάν όμως, παρά τη διάψευση, επέμεινε ότι οι Έλληνες πυροβολούν και σκοτώνουν πρόσφυγες.

Στους ισχυρισμούς τους ότι οι ελληνικές αρχές σκότωσαν τον νεαρό από την Συρία επέμειναν και οι δύο δημοσιογράφοι. Πρώτος ανάρτησε το σχετικό βίντεο ο Mughira Al Sharif, ο οποίος μέχρι την 1η Μαρτίου, όπως μπορεί να δει κανείς στον λογαριασμό του στο Twitter, μετέδιδε κλίμα από την πολιορκημένη συριακή πόλη του Ιντλίμπ, όπου οι απελπισμένοι κάτοικοί της (προσκείμενοι στους τζιχαντιστές) προσπαθούσαν να φύγουν για να γλιτώσουν.

Το δεύτερο βίντεο

Μετά την 1η Μαρτίου, ο Mughira Al Sharif σταματά να μεταδίδει πληροφορίες για την Ιντλίμπ και γράφει για την κατάσταση στα ελληνικά σύνορα, χωρίς όμως να λέει εάν τα επισκέφτηκε ή όχι. Στο πρώτο τουίτ για την Ελλάδα αναφέρει ότι έσβησε μια φωτογραφία που είχε αναρτήσει πριν, καθώς αυτή δεν ήταν της ελληνικής αστυνομίας, όπως προφανώς είχε αναφέρει. «Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες αστυνομικοί δεν χτυπάνε τους μετανάστες» γράφει, αφήνοντας να καταλάβουμε ότι η φωτογραφία έδειχνε χτυπημένους πρόσφυγες.

Ήταν τη μέρα που πολλά τουρκικά accounts δημοσίευσαν μια χαρακτηριστική φωτογραφία από το 2015, ενός χτυπημένου πατέρα που κρατούσε το παιδί του αγκαλιά, στα σύνορα της Ουγγαρίας, και την παρουσίαζαν σαν να ήταν από τα ελληνικά σύνορα, τώρα. Το επόμενο τουίτ του είναι στις 2 Μαρτίου και είναι το βίντεο που, σύμφωνα με τον ισχυρισμό του, δείχνει τον νεκρό πρόσφυγα από τη Συρία.

Το βράδυ της ίδιας μέρας, αναρτά δεύτερο βίντεο, για το οποίο υποστηρίζει ότι δείχνει άλλους πρόσφυγες από τη Συρία να κουβαλάνε το άψυχο σώμα του νέου άνδρα. Ισχυρίζεται επίσης πως αυτόπτες μάρτυρες –τους οποίους δεν αναφέρει– του είπαν ότι «οι Έλληνες στρατιώτες που τον πυροβόλησαν ήταν σε απόσταση 40 μέτρων». Με άλλο ένα τουίτ το ίδιο βράδυ, δίνει την τοποθεσία στην οποία ισχυρίζεται ότι πυροβολήθηκε ο πρόσφυγας, τον οποίο οι δύο δημοσιογράφοι αναφέρουν ως «Mohammad Al Arab» και nickname το Ahmed Abu Emad, όπως γράφουν.

Ο λογαριασμός του Mughira Al Sharif αναφέρει ότι πυροβολήθηκε στην ελληνική πλευρά και μετά, όπως του είπαν αυτόπτες μάρτυρες, τον μετέφεραν στην τουρκική. Στις 3 Μαρτίου γράφει ότι η κηδεία του Ahmed Abu Emad θα γίνει στην Κωνσταντινούπολη την επόμενη μέρα. Ένας Αυστριακός δημοσιογράφος όμως, ο Florian Klenk, τον ρωτά κάτω από την ανάρτηση αυτή στο Twitter, για ποιον λόγο δεν υπάρχει έρευνα για το θέμα αυτό και κοινοποιεί την ερώτηση του και στην Επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς.

Άλλος χρήστης στο Twitter του ζητάει να αναφέρει το γεγονός αυτό (ότι οι Έλληνες πυροβόλησαν και σκότωσαν πρόσφυγα) στο BBC, που λέει ότι δουλεύει, καθώς πολλοί αμφιβάλλουν για την αυθεντικότητα της είδησης, αφού δεν την γράφει στο μέσο που λέει ότι εργάζεται. Το BBC πάντως, όχι μόνο δεν φιλοξένησε κάποιο κείμενό του για το θέμα, αλλά δεν υιοθέτησε καν την εκδοχή αυτή και δημοσίευσε την είδηση 3 μέρες μετά, ως ισχυρισμό της Τουρκίας και όχι ως γεγονός.

Η άλλη δημοσιογράφος που έδωσε την είδηση για τον «νεκρό πρόσφυγα από ελληνικά πυρά», η Jenan Moussa, έγραψε –κι αυτή στο Twitter– ότι ήρθε σε επαφή με την οικογένειά του και έμαθε πως είχε φύγει από το Χαλέπι της Συρίας για να πάει στην Τουρκία, όπου για 5 χρόνια εργαζόταν σε εργοστάσιο υποδημάτων, αλλά ήθελε να πάει στην Ευρώπη. Έγραψε επίσης ότι οι σφαίρες που δέχθηκε ήταν από καουτσούκ.

Η Jenan Moussa παρακολουθεί την επιχείρηση μετακίνησης πληθυσμού στα ελληνοτουρκικά σύνορα από στις 28 Φεβρουαρίου και τη σχολιάζει στο Twitter. Στις 2 Μαρτίου ανακοινώνει κι αυτή, πάντα στο Twitter, τον «θάνατο του πρόσφυγα». Ανεβάζει το βίντεο και γράφει ότι αυτός είναι ο «πρώτος θάνατος μεταξύ των μεταναστών» που προσπάθησαν να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα.

Όταν κάποιοι στο Twitter την αμφισβήτησαν και της είπαν ότι δεν πρόκειται για κάποιο επιβεβαιωμένο γεγονός, εκείνη ισχυρίστηκε ότι της το είπαν αυτόπτες μάρτυρες. Την ίδια μέρα ανεβάζει άλλο ένα βίντεο που δείχνει δυο μικρά παιδιά, σχεδόν μωρά, ερμηνεύοντας όμως την κατάσταση πολύ διαφορετικά από τα ελληνικά μίντια, τα οποία το αναπαρήγαγαν. Η Moussa είδε δυο παιδιά που ασφυκτιούν από τα δακρυγόνα που ρίχνουν οι Έλληνες φρουροί στους μετανάστες.

Με 250.000 ακολούθους

Οι Έλληνες δημοσιογράφοι είδαν έναν πατέρα να βάζει το παιδί του πάνω από τη φωτιά προκειμένου να νιώσει δυσφορία, να το χτυπάει, να το παρακινεί να κλάψει και στη συνέχεια να το παίρνει και να πηγαίνουν τρέχοντας στην «πρώτη γραμμή», όπου βρίσκονται οι κάμερες, για να δείξει το μωρό να κλαίει. Στις 2 Μαρτίου το μεσημέρι, η Moussa ανεβάζει φωτογραφία του 22χρονου, όπως λέει, Mohammad al Arab, από το Χαλέπι. Ισχυρίζεται ότι τη φωτογραφία της την έδωσε η οικογένειά του και γράφει ότι η οικογένεια του είναι στην Κωνσταντινούπολη και περιμένει τη σορό του.

Πολλοί την κατηγορούν ξανά ότι το ρεπορτάζ της δεν είναι τεκμηριωμένο και επισημαίνουν ότι κανένα ευρωπαϊκό ΜΜΕ δεν αναπαράγει την είδηση. Ο Αυστριακός δημοσιογράφος Florian Klenk σχολιάζει και πάλι στο Twitter ότι λείπουν πολλά στοιχεία από το ρεπορτάζ: πηγές, φωτογραφίες από το ασθενοφόρο, συνεντεύξεις μαρτύρων κ.λπ. Επισημαίνει επίσης ότι το BBC δεν ανέφερε τίποτα ως εκείνη την ώρα και συνιστά προσοχή, αντί της διάδοσης fake news.

Συνομιλητής του στο Twitter σχολιάζει ότι είδε πως έγραψε στους 250.000 ακολούθους του στο Twitter ότι ο Mughira Al Sharif έχει εντυπωσιακά λίγους ακόλουθους και μη επαληθευμένο λογαριασμό στο Twitter, γεγονός που τον καθιστά μη αξιόπιστο. Ο Αυστριακός δημοσιογράφος του απαντά ότι βρήκε πολύ περίεργο που το BBC, στο οποίο ο Mughira Al Sharif ισχυρίζεται ότι εργάζεται, δεν μετέδωσε την είδηση, καθώς και το γεγονός ότι δεν αναφέρονται πηγές. «Όλα αυτά με προειδοποιούν να είμαι προσεκτικός» λέει.

Στη συνέχεια ο Klenk επισημαίνει ξανά ότι ο Mughira Al Sharif έχει εντυπωσιακά λίγους ακόλουθους για δημοσιογράφος του BBC, ότι δεν του έδωσε καμία απάντηση όταν του απηύθυνε σχετικό ερώτημα και πως δεν βρήκε κανένα άλλο ρεπορτάζ του στο BBC, πλην ενός. «Όλα αυτά με κάνουν προσεκτικό» γράφει, αμφισβητώντας σαφώς εάν εργάζεται πραγματικά στο BBC, αλλά με τον Sharif να μην ενδιαφέρεται να του απαντήσει.

Ο Klenk επανέρχεται με τις αμφιβολίες του και αναφέρει ως ασυνήθιστο ότι υπάρχει μικρή κάλυψη από τα ΜΜΕ, λέγοντας ότι μόνο η Moussa έφερε ένα νέο βίντεο, αλλά πάλι δεν είναι σαφές ποιος πυροβόλησε, ενώ οι πληροφορίες είναι μόνο από «φίλους του θύματος». Εκείνη του απαντά ότι πηγές της είναι η οικογένεια και οι φίλοι του θύματος και ότι δεν υπάρχει καμία θεωρία συνωμοσίας. «Δεν φταίω εγώ που οι άλλοι δημοσιογράφοι είναι αργοί και δεν μιλάνε τη γλώσσα» του λέει. Ο Klenk την ευχαριστεί για τη δουλειά της, αναφέροντας ότι τον εκπλήσσει που δεν υπάρχει κάλυψη στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ.

Ποιός πυροβόλησε τον Μοχάμεντ αλ Αραμπ;

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην τουρκική πλευρά των συνόρων δεν επιτρέπεται σε κανέναν ανεξάρτητο δημοσιογράφο να μπει και να κάνει ρεπορτάζ. Η περιοχή αυτή και όλα όσα συμβαίνουν σε αυτήν, είναι υπό τον πλήρη έλεγχο του καθεστώτος Ερντογάν, για τον οποίο υπάρχουν καταγγελίες ότι έχει αυξήσει τα επίπεδα λογοκρισίας στα τουρκικά ΜΜΕ αυτές τις μέρες. Παρότι υπάρχουν και δυτικά ΜΜΕ που υιοθετούν τις τουρκικές καταγγελίες περί πυροβολισμών σε μετανάστες και πρόσφυγες από τις ελληνικές αρχές, ούτε ένας δημοσιογράφος από τους δεκάδες που βρίσκονται στον Έβρο, στην ελληνική πλευρά, δεν έχει ως τώρα δημοσιεύσει κάποιο ντοκουμέντο που να τις τεκμηριώνει….Διαβάστε τη συνέχεια στη Lifo.gr