H ρωσική σκιά στο επεισόδιο στην κυπριακή ΑΟΖ

του Ζαχαρία Μίχα*  – 

Μπορεί στο στρατηγικό επίπεδο πολλές από τις αιτίες ανάμιξης της Ρωσίας στον εμφύλιο της Συρίας να είναι καλά τεκμηριωμένες. Υπογραμμίζουν τη μοναδική στη Μεσόγειο ρωσική βάση Ταρτούς και την εξασφάλιση ηγετικού ρόλου σε μια περιοχή που συχνά έπαιζε ρόλο ανάσχεσης για τη Μόσχα των διαθέσεων αντιπάλων της, της Δύσης και του Ιράν, για προσέγγιση στο μαλακό της υπογάστριο (soft underbelly), δεν είναι όμως το μόνο.

Υπάρχει άλλος ένα παράγοντας που δεν προκύπτει αόριστα και θεωρητικά, αλλά τεκμηριώνεται με νούμερα, τα οποία τον αναβιβάζουν ενδεχομένως και στον σημαντικότερο που προσδιορίζει τα ρωσικά συμφέροντα, οπότε οι ενέργειες της Μόσχας θα πρέπει να αναλυθούν και από αυτή τη σκοπιά.

Ακόμα πιο σοβαρό είναι όμως το θέμα, ότι αυτός ο παράγοντας εμπλέκει ευθέως και ανταγωνιστικά τα ελληνικά (ελλαδικά και κυπριακά) εθνικά συμφέροντα με αυτά των Ρώσων και απειλούν την ελληνική εθνική ασφάλεια, ενώ μετατρέπουν την Τουρκία σε όργανο υλοποίησης των γεωστρατηγικών σχεδιασμών του Κρεμλίνου, διότι παρουσιάζεται κοινότητα συμφερόντων των δυο δυνάμεων, σε τακτικό τουλάχιστον επίπεδο, με υποψίες πλέον και για το στρατηγικό, αν και αυτό είναι το αντικείμενο προσπάθειας αποτροπής από την πλευρά της Δύσης.

Δεν αποτέλεσε ποτέ μυστικό για τη Δύση, ότι στόχος ήταν να απεξαρτήσει τον ευρωπαϊκό χώρο από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Δεν είναι μυστικό ούτε το ότι η Μόσχα αγωνίζεται να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη. Αυτό γίνεται για δυο εξίσου σημαντικούς λόγους.

Ο ένας είναι γεωστρατηγικός, καθώς η Ρωσία παραδοσιακά χρησιμοποιούσε τους υδρογονάνθρακες και την εξάρτηση δυτικών χωρών από αυτούς, ώστε να διαθέτει ισχυρή επιρροή και «πειθώ» (βλ. δυνατότητα πειθαναγκασμού) επί των αποφάσεων που λαμβάνονται σε εθνικό και υπερεθνικό (βλ. ΕΕ) επίπεδο και αφορούν τα εθνικά της συμφέροντα.

Ο άλλος λόγος είναι οικονομικός. Όπως έχει κατ’ επανάληψη γραφτεί και τεκμηριωθεί, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, η ρωσική οικονομία είναι σχεδόν μονοσήμαντα εξαρτημένη από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων και παρότι έχει επισημανθεί ακόμα και από τον Βλαντιμίρ Πούτιν ως ένα αδύνατο σημείο της χώρας, οι απόπειρες «θεραπείας» του προβλήματος δεν έχουν ευοδωθεί, για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν.

Είναι πολλά τα λεφτά

Στο πλαίσιο αυτό, τα έσοδα που λαμβάνει ο ρωσικός προϋπολογισμός από το εμπόριο υδρογονανθράκων, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της Ρωσίας τις καλές εποχές και αυτή καθαυτή την επιβίωση της χώρας στις δύσκολες. Ας πάμε όμως και στην ποσοτική τεκμηρίωση του ισχυρισμού.

Η Ρωσία εξάγει στην ΕΕ 4,2 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (περίπου 120 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα) φυσικού αερίου σε ετήσια βάση, με τιμή 11 δολάρια ΗΠΑ ανά 1.000 κυβικά πόδια. Εάν κανείς κάνει τις πράξεις, από τα έσοδα της Ρωσίας από την πώληση υδρογονανθράκων, προκύπτει ένα ποσό που προσεγγίζει το μισό τρισεκατομμύριο (450-500 δισεκατομμύρια) δολάρια σε ετήσια βάση… κάνει όποιος θέλει τη μετατροπή σε ευρώ.

Διαβάστε τη συνέχεια στο defence-point.gr

---

**Ο Ζαχαρίας Μίχας είναι Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας (ISDA/ΙΑΑΑ)