Η απειλή της Μόσχας και η αναστάτωση της Λευκωσίας
07/12/2018
Γράφει ο Κώστας Ράπτης –
Οι “άξονες” προκαλούν αντισυσπειρώσεις – ιδίως σε συμφραζόμενα νέου Ψυχρού Πολέμου. Και η ενθαρρυνόμενη από τις ΗΠΑ συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου αρχίζει και συγκεντρώνει όλο και περισσότερο το αρνητικό ενδιαφέρον του ρωσικού παράγοντα.
Η ενόχληση της Μόσχας εκδηλώθηκε με τρόπο άκομψο και σε χρόνο διόλου τυχαίο – παραμονή της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα. Επικεντρώνεται δε στην Κύπρο, “αδύναμο κρίκο” της ανατολικής Μεσογείου και παραδοσιακό φίλο, όπως γνωρίζαμε, της Ρωσίας. Στο μπρίφινγκ του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών την Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου, η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας απηύθυνε (κατά τις προετοιμασμένες δηλώσεις της, προτού αρχίσει να δέχεται τα ερωτήματα των δημοσιογράφων) μιαν ανοίκεια προειδοποίηση.
Η Ρωσία θα αναγκαστεί να λάβει αντίμετρα σε περίπτωση αύξησης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο, δήλωσε η Ζαχάροβα, προσθέτοντας ότι από διάφορες πηγές προκύπτουν πληροφορίες σχετικά με την ενεργό προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία της στο νησί, ώστε να αντιταχθεί στην αυξανόμενη ρωσική επιρροή στην περιοχή υπό το φως της επιτυχημένης πορείας των επιχειρήσεων του ρωσικού στρατού στη Συρία.
“Η περαιτέρω στρατιωτικοποίηση του νησιού, η συμμετοχή του στην εφαρμογή των αμερικανικών και ΝΑΤΟ σχεδίων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε επικίνδυνες και αποσταθεροποιητικές συνέπειες για την ίδια την Κύπρο. Η Μόσχα δεν μπορεί να παραλείψει να λάβει υπόψη το αντιρωσικό υπόβαθρο αυτών των σχεδίων”, κατέληξε η Ζαχάροβα.
Σε προηγούμενες δηλώσεις της η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών είχε δημοσιεύσει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων και όπλων των ΗΠΑ στην επικράτεια της Ε.Ε, ενώ είχε κάνει λόγο και για προωθημένες θέσεις του ΝΑΤΟ στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, την Τσεχική Δημοκρατία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, Ελλάδα, Κύπρος, Νορβηγία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Τουρκία, το Κοσσυφοπέδιο, καθώς και τις εξωνατοϊκές Γεωργία, Μολδαβία και Ουκρανία. Κατά τους υπολογισμούς της, στο τμήμα της Βαλτικής, που συνορεύει με τη Ρωσία, υπάρχουν πάνω από 6 χιλιάδες Αμερικανοί στρατιώτες. Από αυτούς, 1.293 σταθμεύουν στη Λετονία, 1.100 στη Λιθουανία, 987 στην Εσθονία και 3.000 περίπου στην Πολωνία.
Πόθεν προκύπτουν οι πληροφορίες της για την Κύπρο; Σύμφωνα με διευκρινίσεις της ρωσικής πρεσβείας στην Λευκωσία, στηρίζονται σε δημοσίευμα του πρακτορείου TASS το οποίο ενδεχομένως έχει αμερικανικές πηγές.
Οι δηλώσεις της Ζαχάροβα αγνοήθηκαν από το Αθηναϊκό Πρακτορείο, όμως στην Κύπρο προκάλεσαν αίσθηση. Εξ ου και ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης έσπευσε να έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου του, “οι δύο υπουργοί ανασκόπησαν τις διμερείς σχέσεις Κύπρου – Ρωσίας και αντάλλαξαν απόψεις αναφορικά με πιθανούς τρόπους για περαιτέρω ενίσχυσή τους”, ενώ “συζήτησαν επίσης για τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και για θέματα που άπτονται των σχέσεων Ε.Ε.-Ρωσίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, συμφώνησαν όπως συναντηθούν τους αμέσως επόμενους μήνες”.
Οι κυπριακές αντιδράσεις
Γραπτή ανακοίνωση εξέδωσε και ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου στην οποία αναφέρει: “Σε σχέση με σημερινό δημοσίευμα του Πρακτορείου TASS διευκρινίζουμε ότι ουδέποτε ήταν στόχος μας ούτε και τώρα επιδιώκουμε στρατιωτικοποίηση της Κύπρου. Η Κυπριακή Δημοκρατία, αξιοποιώντας τη γεωγραφική θέση της, παρέχει διευκολύνσεις για ανθρωπιστικής φύσεως επιχειρήσεις και αυτό μόνο σε περιπτώσεις που κάποιες χώρες υποβάλουν σχετικό αίτημα ή και έχουν κάποια σχετική με το θέμα αυτό Συμφωνία ή Μνημόνιο (MOU) με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ενδεικτικά και όπως ανέφερε πρόσφατα με δημόσιες δηλώσεις του στη Βουλή ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, το 2017 δόθηκαν από τη Δημοκρατία διευκολύνσεις σε αεροδρόμια της χώρας σε 672 περιπτώσεις και διευκολύνσεις ελλιμενισμού σε άλλες 225 στα λιμάνια μας. Στη διάρκεια του φετινού χρόνου και μέχρι τις 29 Οκτωβρίου, είχαν παραχωρηθεί διευκολύνσεις σε 212 περιπτώσεις στα αεροδρόμια και σε 207 περιπτώσεις στα λιμάνια της Κύπρου“.
Οι αντιδράσεις στη Λευκωσία υπενθυμίζουν τη βαρύτητα που αποδίδεται στις σχέσεις με τη Ρωσία, όχι μόνο για τους γνωστούς οικονομικούς λόγους, που μεταξύ άλλων έχουν μετατρέψει το νησί σε δεύτερη κατοικία χιλιάδων Ρώσων πολιτών, αλλά κυρίως διότι πρόκειται για μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στο οποίο έχει επανειλημμένα στηριχθεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Χαρακτηριστικά, το πρώτο μεταψυχροπολεμικό βέτο της Ρωσίας στο Συμβούλιο το 2004 αφορούσε το Σχέδιο Ανάν.
Η ρωσική διπλωματία συνηθίζει να “διαμερισματοποιεί” τις σχέσεις της με άλλα κράτη, καλλιεργώντας λ.χ. την οικονομική συνεργασία ακόμη και όταν σε πολιτικό επίπεδο υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες. Με αντίστοιχο τρόπο, η πρόσφατη σύγκλιση Μόσχας-Άγκυρας έχει αφήσει έως τώρα ανεπηρέαστη την παραδοσιακή τοποθέτηση της Ρωσίας στο Κυπριακό. Όμως το ιστορικό βάθος αυτής της τοποθέτησης ανάγεται σε εποχές κατά τις οποίες η Κύπρος αποτελούσε μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων και έμενε σε απόσταση ασφαλείας από τις συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής.
Η συζήτηση περί Νατοϊκών εγγυήσεων ως προς την εκμετάλλευση των κυπριακών υδρογονανθράκων δεν μπορεί να μην έχει επιπτώσεις. Άλλωστε, η Ρωσία παρίσταται αυτοπροσώπως στην περιοχή, μετά την στρατιωτική εμπλοκή της στη Συρία. Μία εμπλοκή με την οποία οι δυτικές δυνάμεις δεν έχουν συμφιλιωθεί, με αποτέλεσμα να απειλείται ανά πάσα στιγμή ευρύτερη ανάφλεξη, όπως υπενθύμισε και το πρόσφατο περιστατικό της κατάρριψης ρωσικού Ιλιούσιν από φίλια πυρά κατά τη διάρκεια ισραηλινού βομβαρδισμού στόχων στη Συρία.
