Η Κίνα παίρνει πίσω τα τρισ. που έριξε στην οικονομία της

Με την παγκόσμια οικονομία να παραπαίει από την κρίση του κορονοϊού, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Κίνας επιδιώκουν να ενθαρρύνουν τον δανεισμό, ούτως ώστε να μπορέσουν οι εταιρείες να παραμείνουν βιώσιμες και να αναπτυχθούν. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας παρέσχε μια ένεση ρευστότητας ύψους 1,4 τρισ. γουάν (198 δισ. δολάρια) στο χρηματοπιστωτικό σύστημα κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020.

Αλλά προσφάτως άρχισε να αντιστρέφει τα μέτρα αυτά με κινήσεις που ώθησαν το κόστος χρηματοδότησης των εταιρειών στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε μηνών. Γιατί το έκανε αυτό η κεντρική τράπεζα; Ίσως προσπαθεί να ελέγξει την ανάπτυξη ενός πολύ δημοφιλούς χρηματοοικονομικού προϊόντος, που είναι γνωστό ως “δομημένες καταθέσεις”. Οι δομημένες καταθέσεις μοιάζουν με τους τραπεζικούς λογαριασμούς ταμιευτηρίου, αλλά διαθέτουν κι ένα έξτρα χαρακτηριστικό.

Πληρώνουν μια σταθερή απόδοση, αλλά προσφέρουν επίσης τη δυνατότητα για πρόσθετα κέρδη ανάλογα με την απόδοση, για παράδειγμα, των τιμών του χρυσού ή ενός δείκτη μετοχών. Πολλές κινεζικές εταιρείες χρησιμοποιούν τις δομημένες καταθέσεις για να επωφεληθούν από ένα είδος αρμπιτράζ: Πρώτα δανείζονται χρήματα με σχετικά χαμηλό επιτόκιο και, στη συνέχεια, τα μεταφέρουν σε μια δομημένη κατάθεση υψηλότερης απόδοσης, βάζοντας στην τσέπη τη διαφορά.

Ένα ποσό-ρεκόρ της τάξης των 12,14 τρισ. γουάν επενδύθηκε σε δομημένες καταθέσεις από τον Απρίλιο, προτού το Πεκίνο επιβάλει περιορισμούς στις πρακτικές αυτές. Αυτή η πρακτική αρμπιτράζ είναι τόσο διαδεδομένη, που ορισμένοι στη Wall Street λένε ότι βοήθησε στη δημιουργία της ψευδαίσθησης ότι υπάρχει μια ταχεία ανάκαμψη της πιστωτικής ανάπτυξης στην Κίνα – μπορεί οι εταιρείες να δανείζονται, αλλά δεν χρησιμοποιούν απαραίτητα τα χρήματα για να επενδύσουν στην πραγματική τους δραστηριότητα.

Αντ’ αυτού, μερικά από αυτά τα χρήματα κατευθύνονται σε άλλα χρηματοοικονομικά μέσα. Αυτό μπορεί να ματαιώσει ορισμένες από τις προσπάθειες τόνωσης της οικονομίας της Τράπεζας της Κίνας, υπονομεύοντας ενδεχομένως την ανάκαμψη της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο.

Συνήθεια που αγαπά η Κίνα

Το χρηματοοικονομικό αρμπιτράζ είναι σύνηθες στην Κίνα λόγω του σύνθετου συστήματος των ρυθμιζόμενων επιτοκίων. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον που κατέστησε τις εταιρείες απρόθυμες για επενδύσεις, δημιούργησε τις τέλειες προϋποθέσεις για την αύξηση των δομημένων καταθέσεων.

Τα προϊόντα αυτά πωλούνται κυρίως από μικρές και μεσαίες τράπεζες, μερικές από τις οποίες αγωνίστηκαν για να βρουν αρκετή χρηματοδότηση για να στηρίξουν τέτοιου είδους προϊόντα. Ωστόσο, οι κινεζικές τράπεζες, ειδικά οι μικρότερες που έχουν μικρή ρευστότητα, μπορεί να καταλήξουν να είναι οι μεγαλύτεροι χαμένοι από την “έκρηξη” των δομημένων καταθέσεων.

Οι τράπεζες προσφέρουν γενναιόδωρες αποδόσεις που μπορεί να μην είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα, ειδικά εάν μια παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων στα δάνεια που προσφέρουν συμπιέσει την κερδοφορία τους. Η πρακτική αυτή ενέχει επίσης κινδύνους για τις εταιρείες, διότι τις ενθαρρύνει να δανείζονται περισσότερο. «Αναμένω αυστηρότερες ρυθμίσεις κόντρα στον κίνδυνο του χρηματοοικονομικού αρμπιτράζ», λέει ο Linan Liu, μακροοικονομικός στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank AG.

Όταν ο πρωθυπουργός Li Keqiang παρουσίασε την ετήσια έκθεση της κυβέρνησης τον Μάιο, είπε ότι οι αξιωματούχοι πρέπει να αυστηροποιήσουν τους κανόνες για να «εμποδίσουν την κυκλοφορία χρημάτων στον χρηματοπιστωτικό τομέα που θα χρησιμεύουν μόνο και μόνο για πρακτικές αρμπιτράζ». Πρόσφατα, σε μια τράπεζα επιβλήθηκε πρόστιμο 500.000 γουάν για παραβίαση των κανονισμών σχετικά με τις υπηρεσίες των δομημένων καταθέσεων.

Η Λερναία Ύδρα του χρηματοπιστωτικού συστήματος

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής φαίνεται να προσπαθούν να πάρουν πίσω μέρος της ρευστότητας από την αγορά, εν μέρει περιορίζοντας τον δανεισμό. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας εξέπληξε τους επενδυτές το δεύτερο τρίμηνο, όταν επέτρεψε σε ορισμένα από τα δάνεια που κατέχει να ωριμάσουν χωρίς να τα αντικαταστήσει, αποσύροντας αποτελεσματικά τη μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Επίσης, προκάλεσε σύγχυση στους αναλυτές τον Ιούνιο, όταν διατήρησε στο ακέραιο το ποσό των ρευστών διαθεσίμων που οι τράπεζες υποχρεούνται να έχουν στα αποθεματικά τους – παρόλο που το υπουργικό συμβούλιο της Κίνας είχε προειδοποιήσει ότι θα υπάρξει μείωση των αποθεματικών. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τράπεζα της Κίνας σχεδιάζει να αυστηροποιήσει τους κανονισμούς στο σύνολό τους.

Εξακολουθεί να αναμένεται ότι θα μειώσει το ποσοστό των ελάχιστων απαιτούμενων ρευστών διαθεσίμων εντός των επόμενων τριών μηνών. Λέγεται, επίσης, ότι θα αρχίσει να αγοράζει δάνεια που δόθηκαν σε μικρές επιχειρήσεις από ορισμένες τοπικές τράπεζες, μια νέα πολιτική που θα συμβάλει στην ενίσχυση της προσφοράς του δανεισμού στην πραγματική οικονομία.

Η Κίνα κάλεσε πρόσφατα τις τράπεζες να σταματήσουν να προσφέρουν δομημένες καταθέσεις με αποδόσεις δυσανάλογες ως προς τους κινδύνους, σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ. Τον Ιούνιο οι Αρχές ζήτησαν από κάποιες τράπεζες μεσαίου μεγέθους να μειώσουν τον ισολογισμό τους στα δύο τρίτα των περυσινών επιπέδων έως τα τέλη του 2020. Τα μέτρα αυτά συνέβαλαν στη μείωση των δομημένων καταθέσεων κατά 2,8%, στα 11,8 τρισ. γουάν, τον Μάιο. Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές προβλέπουν ότι η πρακτική του αρμπιτράζ θα επανεμφανιστεί μόλις η Τράπεζα της Κίνας χαλαρώσει ξανά την πολιτική της.

Ακόμα κι αν τα χρήματα δεν καταλήξουν σε δομημένες καταθέσεις, ενδέχεται να τοποθετηθούν σε νέα είδη συμβάσεων που θα δημιουργήσει ο χρηματοοικονομικός κλάδος της Κίνας, τα οποία ενδεχομένως να είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν. «Το αρμπιτράζ μπορεί να γίνει με πιο αθόρυβους τρόπους σε σχέση με την τρέχουσα, πιο απλή πρακτική της αγοράς των δομημένων καταθέσεων», προειδοποιεί ο Shujin Chen, αναλυτής της Jefferies Group LLC.

*Πηγή: Bloomberg-Capital.gr