Η “Νέα Χερσόνησος” στην Κριμαία

Η επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία το 2014 επανέφερε όχι μόνο εκατομμύρια Ρώσους στην πατρίδα τους, αλλά και διάσημα ιστορικά μνημεία που έχουν υψηλή συμβολική σημασία για τη χώρα μας. Μεταξύ αυτών είναι και οι ανασκαφές της αρχαίας πόλης της Χερσονήσου, που ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. Εδώ πιστεύεται ότι βαφτίστηκε ο πρίγκιπας του Κιέβου Βλαντίμιρ, μέσω του οποίου το κράτος των Ρως υιοθέτησε την Ορθοδοξία. Ο πρίγκιπας Βλαντίμιρ όχι μόνο βαφτίστηκε ο ίδιος και βάφτισε την ομάδα του στη Χερσόνησο, αλλά στη συνέχεια άρχισε πνευματικά να ενώνει και ένωσε τελικά όλες τις σλαβικές φυλές που ζουν σε αυτήν την περιοχή.

Κατά την ουκρανική περίοδο της Κριμαίας, το μνημείο είχε περιπέσει σε λήθη. Ωστόσο, το 2022 ξεκίνησαν εδώ εργασίες μεγάλης κλίμακας – τόσο αποκατάστασης όσο και δημιουργίας ενός πολύ μεγάλου ιστορικού και αρχαιολογικού πάρκου με την ονομασία “Νέα Χερσόνησος”. Στο συντομότερο δυνατό χρόνο -σε μόλις ενάμιση χρόνο- δημιουργήθηκε εδώ ένα πάρκο και ένα σύνολο μουσείων, αποτελούμενο από δεκάδες οικοδομήματα σε μια έκταση 24 στρεμμάτων.

Ο Κυβερνήτης της Σεβαστούπολης Μιχαήλ Ραζβοζάγιεφ χαρακτήρισε τη “Νέα Χερσόνησο” ένα μεγαλειώδες έργο: «Είναι δύσκολο να το περιγράψω με λόγια, πρέπει να έρθετε και να δείτε τι έχει γίνει εδώ. Αυτό είναι ένα συγκρότημα μουσείων και ναών με τεράστιες δυνατότητες. Είναι μοναδικό όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και στον κόσμο. Δημιουργούμε μια μοντέρνα ρωσική μνημειακή αρχιτεκτονική εδώ, ένα νέο στυλ γεννιέται εδώ σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες. Ακόμη και πριν από 50 χρόνια, αυτό δεν θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί ή θα χρειαζόταν πολύς χρόνος», λέει ο αρχιτέκτονας της “Νέας Χερσονήσου” Ντμίτρι Σμιρνόφ.

Τώρα, τους επισκέπτες της αρχαίας πόλης υποδέχονται όχι μόνο αρχαία ερείπια και αρχαιολογικές αποστολές (λειτουργεί ακόμη το αποθεματικό του Μουσείου Χερσονήσου), αλλά και ένα πολυτελές μουσειακό συγκρότημα, καθώς και μια ιστορική ζώνη που έχει ανοικοδομηθεί. Ένα αμφιθέατρο χιλίων θέσεων σε αρχαιοελληνικό στυλ «Griffon» είναι ανοιχτό για υπαίθριες παραστάσεις. Εκεί μπορούν να ανέβουν διάφορα έργα και παραστάσεις, όπως για παράδειγμα τραγωδίες του Σοφοκλή και κωμωδίες του Αριστοφάνη.

Η “Νέα Χερσόνησος”

Τι μπορούν να δουν οι επισκέπτες της Χερσονήσου; Ένα πάρκο με πολλά όμορφα κτίρια βυζαντινού τύπου, σοκάκια και σιντριβάνια. Για να βουτήξετε στην καθημερινή ζωή της αρχαίας και μεσαιωνικής πόλης, πρέπει να μπείτε στη Βυζαντινή Συνοικία. Εκεί μπορείτε να συναντήσετε κατοίκους της αρχαίας εποχής: τεχνίτες, στρατιώτες και ευγενείς πολίτες. Μπορείτε να δείτε πώς λειτουργούσε το οινοποιείο και το νομισματοκοπείο και να αγοράσετε αντίγραφα τεχνουργημάτων που κατασκευάστηκαν επί τόπου. Και στα εργαστήρια κεραμικής μπορείτε να προσπαθήσετε να φτιάξετε μια κύλικα ή έναν αμφορέα με τα χέρια σας. Γενικά, η “Νέα Χερσόνησος” είναι ένα μέρος όπου μπορείτε εύκολα να βυθιστείτε σε μακροχρόνιες πραγματικότητες.

Ως αποτέλεσμα των ανασκαφών στο πάρκο, ανακαλύφθηκε ο υπόγειος ποταμός “Ηρώον”, ο οποίος, όπως πριν από χιλιάδες χρόνια, βγήκε στην επιφάνεια και κοσμεί ξανά το τοπίο. Όμως το 425 π.Χ. είχε καθορίσει τον τόπο ίδρυσης της πόλης.

Δίπλα στο ποτάμι υπάρχει το πάρκο της Αικατερίνης με γλυπτικές και ανάγλυφες συνθέσεις, και ένα μονοπάτι για περίπατο στις όχθες του. Οι διαδρομές, οι κατασκευές και οι αναπλάσεις είναι, φυσικά, υπέροχες, αλλά πού είναι τα αρχαία μνημεία και αντικείμενα; Γι’ αυτά υπάρχει επίσης ένα αρχαιολογικό πάρκο όπου εκτίθεται ό,τι δεν χρειάζεται να καλυφθεί κάτω από μια στέγη.

Και υπάρχει ένα μουσείο, ή μάλλον, τρία μουσεία: της Αρχαιότητας και του Βυζαντίου, του Χριστιανισμού και το Μουσείο της Κριμαίας και της Νέας Ρωσίας. Προς το παρόν, κάποιος μπορεί να επισκεφθεί μόνο το Μουσείο της Κριμαίας και της Νέας Ρωσίας. Είναι μια διαδραστική και καθηλωτική πλατφόρμα που δείχνει την ιστορία της Κριμαίας από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή μας. Στις αίθουσές του μπορείτε να βρεθείτε στη γέφυρα της Κριμαίας, να ακούσετε και να αγγίξετε όργανα των Τατάρων της Κριμαίας, να μάθετε ποιοι συγγραφείς και καλλιτέχνες έζησαν και επισκέφτηκαν την Κριμαία, να νιώσετε σαν συμμετέχων στην υπεράσπιση της Σεβαστούπολης κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού και του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, να επισκεφθείτε τα κινηματογραφικά στούντιο της Γιάλτας και να μάθετε γιατί το Ντονμπας είναι η καρδιά της Ρωσίας.

Το βυζαντινό μουσείο

Το Μουσείο Αρχαιότητας και Βυζαντίου θα ανοίξει το 2025. «Μέχρι το 2014 το μουσείο βρισκόταν στα κτίρια ενός πρώην μοναστηριού και συνολικά διατέθηκαν για την έκθεση λίγο περισσότερα από 900 τετραγωνικά μέτρα. Το απόθεμα του μουσείου περιλαμβάνει συνολικά περίπου 200 χιλιάδες αντικείμενα. Φυσικά, δεν μπορούσαν όλα αυτά να παρουσιαστούν πλήρως», σημείωσε ο Ιβάν Γιεσίν, διευθυντής του Ιδρύματος “Η Ιστορία μου” για την υποστήριξη των ανθρωπιστικών μελετών.

Εκθέσεις, Ιδρύματα, επιστημονική βιβλιοθήκη και εργαστήρια αποκατάστασης θα πρέπει να μετακινηθούν εδώ. «Μου αρέσει πολύ. Είναι καταπληκτικό. Φαίνεται ότι είμαστε το μόνο αρχαιολογικό μουσείο στην Ευρώπη, για το οποίο χτίστηκε ένα τόσο γιγαντιαίο συγκρότημα. Αυτό το περιμέναμε 185 χρόνια, από τις πρώτες ανασκαφές. Αυτό είναι ένα δώρο της μοίρας. Η ολοκλήρωση του μουσείου είναι μεγάλη δουλειά», λέει η Ίνγκα Σβέντοβα, επικεφαλής του τμήματος αποκατάστασης.

Κρίνοντας από την επισκεψιμότητα του συγκροτήματος, αυτό το θαυμασμό μοιράζονται και οι επισκέπτες του: Mόνο τον πρώτο μήνα μετά τα εγκαίνιά του (30 Ιουλίου), το καλοκαίρι του 2024, το ιστορικό και αρχαιολογικό πάρκο επισκέφτηκαν πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι.

Μένει λοιπόν να περιμένουμε λίγο ακόμα και οι επισκέπτες της Χερσονήσου θα δουν ξανά μπροστά τους τον όρκο των κατοίκων της, αντικείμενα της καθημερινής τους ζωής, καθώς και λατρευτικά ειδώλια. Και τότε η αρχαία έκθεση θα σταθεί στο ίδιο επίπεδο με σύγχρονα μουσεία ελληνικών και ρωμαϊκών αρχαιοτήτων διάσπαρτα σε όλη τη Μεσόγειο. Κρίνοντας από το μέγεθος του ακόμα κλειστού κτιρίου (21 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα), μπορούμε ήδη να πούμε ότι η Καισάρεια στο Ισραήλ ή η Αττάλεια στην Τουρκία είναι πολύ πίσω.

Παρεμπιπτόντως, αφού ανοίξει το βυζαντινό μέρος της έκθεσης σε ξεχωριστό κτίριο, αυτή η περίοδος θα λάβει επιτέλους αυτό που της αξίζει. Άλλωστε, ούτε στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη, ούτε στη Σμύρνη ή τη Νίκαια υπάρχει ξεχωριστό μουσείο αυτής της περιόδου, και οι βυζαντινές αίθουσες του Αρχαιολογικού Μουσείου της Κωνσταντινούπολης βρίσκομαι σε φάση εργασιών εδώ και πολλά χρόνια. Μόνο στον Μυστρά σώζεται αρχιτεκτονικό συγκρότημα με αντίστοιχο μουσείο. Αλλά αφορά μόνο το τελευταίο στάδιο της ύπαρξης της μεγάλης αυτοκρατορίας, την εποχή των Καντακουζηνών και των Παλαιολόγων.

Η δημιουργία ενός Χριστιανικού Μουσείου, που σχεδιάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, υλοποιήθηκε στη “Νέα Χερσόνησο”. Υπάρχει και μουσείο και υπαίθριος ναός. Βρίσκεται κοντά στο μέρος όπου βαφτίστηκε ο πρίγκιπας Βλαντίμιρ. Η θολωτή στέγη με διάμετρο 31 μέτρα ακολουθεί το σχήμα και τις διαστάσεις του τρούλου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Τέλος, εδώ έχει ανεγερθεί ένα σύγχρονο μνημείο – όπου μόλις πρόσφατα, κατά την ουκρανική περίοδο, υπήρχαν αυτοσχέδια περίπτερα και στέγαστρα. Το μόνο που μένει είναι να περιμένουμε τα εγκαίνια ολόκληρου του συγκροτήματος και να εκτιμήσουμε στο έπακρο αυτό το μεγαλειώδες σχέδιο. Και, φυσικά, να δούμε τα αρχαιολογικά ευρήματα σε ένα σύγχρονο πλαίσιο.

 

---

Πηγή: vzglyad

Μετάφραση από τα ρωσικά: Σ.Δ.