Η Τουρκία στήνει παγίδα – Tα απόρρητα έγγραφα
21/05/2019
Γράφει ο Νίκος Μελέτης –
Σε παγίδα, για να εγκλωβίσει την Αθήνα σε ντε φάκτο αποδοχή των διεκδικήσεων της στο Αιγαίο, επιχειρεί να μετατρέψει η Άγκυρα την συζήτηση που ξεκινά σήμερα στην Αθήνα μεταξύ στρατιωτικών κλιμακίων για την υιοθέτηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, επαναφέροντας στο τραπέζι τον «Κώδικα Συμπεριφοράς» (Code of Conduct) στρατιωτικών πτήσεων, τον οποίο απέρριψαν από το 2008 δυο ελληνικές κυβερνήσεις.
Ασκώντας ασφυκτική πίεση το τελευταίο διάστημα στο Αιγαίο φθάνοντας στα όρια της την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και φέρνοντας πιο κοντά ένα επικίνδυνο ατύχημα που θα κλιμακώσει την ένταση, η Άγκυρα επιχειρεί να επιβάλει την συζήτηση αυτή, η οποία πρακτικά δεν έχει περιεχόμενο, καθώς Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης υπάρχουν άφθονα. Με την μοναδική διαφορά, ότι δεν εφαρμόζονται από την Τουρκία.
Στην σύντομη συνάντηση που είχαν στο Ελσίνκι οι κ. Κατρούγκαλος και Τσαβούσογλου συμφώνησαν την συνάντηση των στρατιωτικών κλιμακίων και ήδη το τουρκικό κλιμάκιο βρίσκεται από χθες στην Αθήνα αλλά το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας έσπευσε να ανακοινώσει ότι οι συναντήσεις που θα διαρκέσουν μέχρι τις 25 Μαΐου θα εξετάσουν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τον «Κώδικα Συμπεριφοράς». Μια πρόταση η οποία έχει επιχειρηθεί να μπει στο τραπέζι από το 2008 χωρίς επιτυχία, καθώς θεωρείται ότι θέτει υπό αμφισβήτηση τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και αρμοδιότητες στο Αιγαίο και τελικά νομιμοποιεί την τουρκική παραβατική συμπεριφορά στο Αιγαίο.
Η Τουρκία από το 2008 αλλά και ιδίως μετά το επεισόδιο που οδήγησε στην απώλεια του έλληνα πιλότου Κώστα Ηλιάκη επιδόθηκε σε αγώνα για να πείσει ότι υπεύθυνη για την ένταση στο Αιγαίο είναι η… Ελλάδα επειδή… αναχαιτίζει τα τουρκικά μαχητικά.
Η όλη προσπάθεια κωδικοποιήθηκε σε αυτόν τον «Κώδικα Συμπεριφοράς» που πρακτικά προέβλεπε μια σειρά μέτρα και ρυθμίσεις ώστε ενώ θα συνεχίζεται η παραβατική δραστηριότητα της Τουρκίας που αμφισβητεί τον Ελληνικό Εναέριο Χώρο και το FIR Αθηνών, αυτό θα γίνεται ανενόχλητα χωρίς ελληνική αντίδραση. Ενώ επίσης προβλέπονταν αυτοπεριορισμός των… δυο πλευρών σε δραστηριότητες τους στο Αιγαίο!
Κώδικας Συμπεριφοράς
Ο «Κώδικας Συμπεριφοράς» και η συζήτηση του, εκ των πραγμάτων οδηγεί σε συζήτηση του πυρήνα των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο, εξάλλου και για τον λόγο αυτό και το κρατικό πρακτορείο Ανατολού και όλες οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες της Τουρκίας έκαναν χθες λόγο για «έναρξη συνομιλιών για το Αιγαίο».
Για να υπάρξει προώθηση των θεμάτων που θέτει η Τουρκία, θα πρέπει είτε να αρθούν οι διεκδικήσεις της έναντι της χώρας είτε να γίνει διαπραγμάτευση για το εύρος του Εναέριου Χώρου και από που θα αρχίζει το δικαίωμα νόμιμης άμυνας της χώρας, το εάν η Ελλάδα έχει νόμιμο δικαίωμα άμυνας με την πτήση οπλισμένων αεροσκαφών στο Αιγαίο, το εάν θα πρέπει η Ελλάδα να παραιτηθεί από την απαίτηση για υποβολή σχεδίων πτήσης από τα τουρκικά μαχητικά εντός του FIR Αθηνών (ακόμη και στο κέντρο του Αιγαίου). Και κυρίως στην συζήτηση για το ποιος είναι ο Ελληνικός Εναέριος Χώρος βάσει του οποίου θα γίνουν και οι συνομιλίες, είναι προφανές ότι θα εγερθεί και ζήτημα «γκρίζων ζωνών»…
Την πρόταση για «Κώδικα Συμπεριφοράς» πρότειναν διαρκώς αξιωματούχοι του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας και Εξωτερικών από το 2008 ενώ και επισήμως είχε θέσει στο τραπέζι ο Ταγίπ Ερντογάν στην επιστολή που είχε στείλει στον Γ. Παπανδρέου με την ευκαιρία της εκλογής του στην θέση του πρωθυπουργού. Ούτε η κυβέρνηση Καραμανλή ούτε εκείνη του Γ. Παπανδρέου αποδέχθηκαν την τουρκική πρόταση.
Οι κυβερνήσεις τόσο του Κ. Καραμανλή όσο και του Γ. Παπανδρέου δεν αποδέχθηκαν την τουρκική πρόταση θεωρώντας ότι επιχειρεί την υπονόμευση της ελληνικής κυριαρχίας και των ελληνικών αρμοδιοτήτων στο Αιγαίο και σε άτυπο καθεστώς συνδιαχείρησης.
Τον Ιούνιο του 2010 σε συνάντηση των γ.γ. των δυο Υπουργείων Εξωτερικών κ. Α.Ι.Ζέππου και Φ.Σινιριογλου είχε τεθεί στο τραπέζι η τουρκική πρόταση αλλά η συζήτηση δεν προχώρησε καθώς (όπως ανέφεραν ΤΑ ΝΕΑ, που είχαν αποκαλύψει τις συνομιλίες) ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου έδωσε εντολή διακοπής των συνομιλιών καθώς εκτιμήθηκε ότι οι τουρκικές προτάσεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώματα και επιχειρούν να επιβάλουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Η τουρκική πλευρά είχε επιχειρήσει να θέσει επίσης τις δυο προτάσεις που δημοσίως είχε κάνει ο Ερντογάν λίγες εβδομάδες πριν ,κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα για άοπλες πτήσεις και ανταλλαγή «ημερήσιων σχεδίων πτήσης»
Μυστική συμφωνία κυρίων
Σύμφωνα με το απόρρητο έγγραφο που είχε τότε δημοσιοποιηθεί τα βασικά σημεία της τουρκικής πρότασης ήταν τα εξής:
«α) να υπάρξει μυστική «συμφωνία κυρίων» για να εφαρμοστεί «κώδικας συμπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών μιλίων, β) να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις στα ελληνικά νησιά, εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται µε λιγότερο επιθετικό τρόπο και γ) να μειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών μιλίων, εφόσον μειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο μ μακριά από τις ελληνικές ακτές».
Ιδιαίτερα χρήσιμα για να αποτυπωθεί η πραγματική εικόνα της «εμμονής» των Τούρκων με τον «Κώδικα Συμπεριφοράς» είναι μια σειρά απόρρητα αμερικανικά τηλεγραφήματα από την Πρεσβεία της Άγκυρας αλλά και της Αθήνας που έχουν δημοσιοποιηθεί από τα Wikileaks.
Η Ντόρα Μπακογιάννη είχε απορρίψει και η ίδια την πρόταση της Τουρκίας για «Κώδικα Συμπεριφοράς» και σε συνάντηση της με τον Αμερικανό πρεσβευτή, επιμένει στην θέση αυτή.
Σε τηλεγράφημα του ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Ν.Σπέκχαρντ στις 18 Σεπτεμβρίου 2009 (09ATHENS1483) καταγράφει την απολύτως αρνητική θέση της υπουργού εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη στην τουρκική πρόταση για «Κώδικα Συμπεριφοράς» στο Αιγαίο.
«..Η Μπακογιάννη απέρριψε τον προτεινόμενο από Τουρκία «Κώδικα Συμπεριφοράς» δηλώνοντας ότι πρακτικά αυτό εξυπηρετεί μόνο το να τεθεί υπό αμφισβήτηση η ελληνική κυριαρχία και σε αυτή την βάση θα κάνει την κατάσταση πολύ χειρότερη. Είδαν τον «Κώδικα Συμπεριφοράς» σαν μια προσπάθεια για ανακύκλωση των τουρκικών προτάσεων για ελληνικές ενέργειες που έχουν ήδη απορριφθεί στις συζητήσεις για ΜΟΕ και βάζουν νέο περιτύλιγμα σε αυτές. …Για όσο συνεχίζονται υπερτάσεις σε κατοικημένα ελληνικά νησιά στο Αιγαίο, επεσήμανε η υπουργός, μόνο ως εχθρική μπορεί να ερμηνευθεί η τουρκική πολιτική στο Αιγαίο…».
Οι κινήσεις του Αμερικανού πρέσβη
Στις 7 Μαΐου 2009 ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Άγκυρα Τζέιμς Τζεφρυ με τηλεγράφημα του (09ANKARA666) μεταφέρει το περιεχόμενο της συνάντησης του και με τον αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή του ΥΠΕΞ για θέματα αεροναυτιλίας Μπασάτ Οζτουρκ στον οποίο ήγειρε τις συνεχιζόμενες υπερπτήσεις σε Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι.
Είχαν προηγηθεί τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ των τότε ΥΠΕΞ Μπαμπατσαν -Μπακογιάννη και του έλληνα πρεσβευτή στην Άγκυρα με τον αναπληρωτή υφυπουργό Εξωτερικών Χάιντερ Μπερκ.
Ο Τούρκος αξιωματούχος «παρουσίασε την καταγραφή των τηλεφωνικών επικοινωνιών, που πήραν όπως είπε την παραδοσιακή τροπή. Ενώ οι Έλληνες διαμαρτυρόντουσαν για τις υπερπτήσεις, οι Τούρκοι παραπονιούνται για τις αναχαιτίσεις. Πρακτικά κάθε φορά που ένα τουρκικό μαχητικό πετά στο Αιγαίο, ανεξαρτήτως πορείας αναχαιτίζεται από ελληνικά μαχητικά. Όταν τα τουρκικά μαχητικά αναχαιτίζονται κάνουν ελιγμούς μάχης, και από εκείνο το σημείο και μετά δεν μπορεί να είναι υπεύθυνοι για το εάν πετούν πάνω από αμοιβαία συμφωνημένη (σ.σ αναγνωρισμένη από την Τουρκία!) ελληνική επικράτεια….
Τόσο ο Μπαμπατσάν όσο και ο Μπερκ επανέλαβαν την έκκληση της Τουρκίας για να συμφωνηθεί ένας «Κώδικας Συμπεριφοράς» για την ρύθμιση των στρατιωτικών πτήσεων….». Όπως επισημαίνει ο Αμερικανός πρεσβευτής ο κ. Οζτουρκ επέμεινε ότι «οι αναχαιτίσεις είναι πολύ πιο επικίνδυνες από τις υπερπτήσεις, από την στιγμή που οι αναχαιτίσεις καταλήγουν πιθανότατα σε αερομαχίες που μπορεί να έχουν απρόβλεπτες και μερικές φορές τραγικές συνέπειες».
19 Ιουνίου 2009 τηλεγράφημα (09ANKARA855) με διαβάθμιση Secret μεταφέρει το περιεχόμενο της συνάντησης που είχε ο Αμερικανός πρέσβης Τ.Τζέφρυ με τον υφυπουργό εξωτερικών Απακάν στην Άγκυρα με τίτλο: «Τουρκία: Τα θέματα του Αιγαίου πρέπει να αντιμετωπισθούν σαν πακέτο, χωριστές συζητήσεις για τις υπερτάσεις δεν μας ενδιαφέρουν».
Στο τηλεγράφημα αποτυπώνεται ότι ο Απακάν θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξει μια συνολική προσέγγιση την οποία δεν επιθυμεί η Αθήνα για όλα τα θέματα που θα περιλαμβάνουν όπως «τον εθνικό εναέριο χώρο, χωρικά ύδατα, υφαλοκρηπίδα, το καθεστώς γεωγραφικών σχηματισμών, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, το FIR…».
Ο κορυφαίος όμως τούρκος διπλωμάτης με αφορμή τον θάνατο του ηρωικού Έλληνα πιλότου Κώστα Ηλιάκη, επιχειρεί να προβάλει την ανάγκη αποδοχής της τουρκικής πρότασης για «Code of conduct».
«Ήταν τραγικό ότι ο Έλληνας πιλότος βρήκε τον θάνατο και η έρευνα τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της Τουρκίας απέδωσε τις ευθύνες στον Έλληνα πιλότο για την συντριβή. Οι ελληνικές αναχαιτίσεις κάθε τουρκικής πτήσης στο Αιγαίο είναι ανεύθυνες και η Τουρκία έχει προτείνει να καθίσουμε κάτω με τις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές για να διαπραγματευθούμε έναν «Κώδικα Συμπεριφοράς» για τις πτήσεις στο Αιγαίο..»
Όπως καταγράφει με μεγαλύτερη σαφήνεια το τηλεγράφημα, ο κ.Απακάν τόνισε ότι «πρέπει να συμφωνήσει η Ελλάδα να διαπραγματευθεί τον «Κώδικα Συμπεριφοράς» των στρατιωτικών πτήσεων στο Αιγαίο για να αποτρέψει την επανάληψη των θανατηφόρων συνεπειών από τις ελληνικές αναχαιτίσεις των τουρκικών στρατιωτικών αεροσκαφών στο Αιγαίο»
Στις 13 Ιανουαρίου 2010 ο Αμερικανός πρεσβευτής Τζεφρυ με τηλεγράφημα του (10ANKARA57) μεταφέρει την συζήτηση που είχε με τον αναπληρωτή γενικό διευθυντή του τουρκικού ΥΠΕΞ Σ. Ερτζιγες αρμόδιο για θέματα αεροναυτιλίας (που βρέθηκε και πάλι στην επικαιρότητα λόγω της παρουσίασης που έκανε πριν δέκα ημέρες σε ξένους πρεσβευτές για τις τουρκικές διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο), όπου και πάλι η Τουρκία δείχνει εμμονή στον «Κώδικα Συμπεριφοράς», πρόταση που όπως αναφέρει έκανε και ο ίδιος ο Ερντογάν στην επιστολή του με την οποία συνεχάρη τον Γ. Παπανδρέου για την εκλογή του,αλλά όπως παραπονιέται ο τούρκος διπλωμάτης δεν έχει απαντηθεί ακόμη από την Αθήνα.
Ο κ.Ερτζιγες δηλώνει ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει τα εξής βήματα για την αντιμετώπιση των διαφορών στο Αιγαίο: 1) επανεργοποίηση των διερευνητικών συνομιλιών για το Αιγαίο 2) Πλήρης εφαρμογή των συμφωνημένων ΜΟΕ και συζήτηση νέων ΜΟΕ 3) εγκαθίδρυση ενός «Κώδικα Συμπεριφοράς» για τις στρατιωτικές πτήσεις στο Αιγαίο (χωρίς να προδικάζονται οι νομικές/πολιτικές θέσεις των δυο πλευρών)».
