Κάποιοι νόμισαν ότι με τις τρεις Belharra παίρνουμε την τέταρτη δώρο!

Η παρέμβαση του Defence Point για το θέμα του “δικαιώματος προαίρεσης” (option) για τις Belharra προκάλεσε αίσθηση. Φαίνεται όμως ότι αρκετοί φίλοι παρανόησαν όσα γράφτηκαν. Ίσως δεν κατορθώσαμε εμείς να είμαστε αρκετά επεξηγηματικοί. Γι’ αυτό θα επιχειρήσουμε να το αναλύσουμε για άλλη μία φορά, αλλά με την ευκαιρία, να πάμε κι ένα βήμα παραπέρα. Διότι ως αποτέλεσμα αυτού του άρθρου, άνοιξαν τα στόματα από “γνωρίζοντες” και όσα μας είπαν, ακόμα και για πρόσφατα προγράμματα πέραν των FDI HN, είχαν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Κι ας μην το συνδέσουν οι… κακόπιστοι με τη Μεγάλη Παρασκευή, διότι αν επιθυμούσαμε να προκαλέσουμε “Γολγοθά” σε οποιονδήποτε, θα ασχολούμασταν με άλλες option.

Λοιπόν, εισαγωγικά, το επιχείρημα είναι ότι αυτή η “φάμπρικα” με τις option πρέπει να σταματήσει. Σήμερα, προσθέτουμε και το εκτός κι αν το ελληνικό σύστημα βρει τον τρόπο να προστατεύσει τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Διότι εν προκειμένω, εάν η επιβάρυνση από την προσθήκη της option στο συμβατικό τίμημα του προγράμματος των τριών + μίας φρεγατών FDI HN Belharra είναι ένα απλό 5%, τότε σε ένα ποσό που ανέρχεται 3 δισ. ευρώ, η επιβάρυνση κυμαίνεται γύρω στα 150 εκατ. ευρώ τουλάχιστον! Το σκέφτηκε κανείς; Μας περισσεύουν;

Για ποιον λόγο υπάρχει αυτή η επιβάρυνση; Διότι ο αριθμός των επιπλέον συστημάτων που περιγράφονται ως option στη σύμβαση, συνεπάγεται παραγγελίες πρώτων υλών οι οποίες δεν θα γίνουν άμεσα, εφόσον δεν υπάρχει η βεβαιότητα άσκησης του δικαιώματος. Εφόσον λοιπόν θα γίνουν σε μεταγενέστερο χρόνο, και μόνο λόγω του ετήσιου πληθωρισμού, το κόστος προμήθειας των πρώτων υλών θα έχει ανέβει και ο προμηθευτής θέλει να προστατευθεί για να μην “μπει μέσα”!

Το χρονικό όριο εκπνοής του δικαιώματος προαίρεσης ορίζεται στη σύμβαση (π.χ. ένα έτος, ή 18 μήνες), ακριβώς για να χρησιμοποιηθεί ως χρονικό ορόσημο βάσει του οποίου θα υπολογιστεί, κατ’ εκτίμηση και με τη συνδρομή από προηγμένους αλγορίθμους που χρησιμοποιούν οι παγκόσμιοι κολοσσοί της αμυντικής βιομηχανίας, η πιθανή επιβάρυνση, ώστε να ενσωματωθεί στο συμβατικό τίμημα. Το ελάχιστο που θα έπρεπε να κατανοούμε, είναι η ενσωμάτωση της “τιμαριθμικής αναπροσαρμογής“!

Δηλαδή, υπάρχει ένα “καπέλο” στη σύμβαση, που αφορά την εκτιμώμενη αύξηση των πρώτων υλών ή/και του ενεργειακού κόστους, το οποίο αποδέχεται ο πελάτης, αναγνωρίζοντας ότι με την καθυστέρηση να λάβει την απόφασή του, διακινδυνεύει να αντιμετωπίσει υψηλότερες τιμές. Κάτι το οποίο ισχύει πολύ περισσότερο σήμερα, με την ιλιγγιώδη άνοδο των πρώτων υλών και την απότομη και τη συνεπαγόμενη παρατεταμένη αύξηση του πληθωρισμού σε ετήσια βάση. Αυτή είναι η περίπτωση των FDI HN.

Ας αναλογιστούμε, ότι καθ’ όλη τη διάρκεια των ετών κατασκευής του προϊόντος που έχει κάποιος συμβασιοποιήσει για να προμηθευτεί, η παροχή και κατανάλωση ενέργειας είναι απόλυτη προϋπόθεση. Κατά συνέπεια, είναι εύκολο να αντιληφθούμε τι συνέβη στις βιομηχανίες κάθε τομέα, το τελευταίο χρονικό διάστημα που οι τιμές της ενέργειας έσπασαν κάθε ρεκόρ. Άρα τι συνέβη και στους αντισυμβαλλόμενους προμηθευτές της ελληνικής πλευράς στα εξοπλιστικά προγράμματα…

Γιατί 3+1 και όχι 4 

Θα ρωτήσει κάποιος ορθολογικά, “τότε για ποιον λόγο να βάλουμε π.χ. 3+1 φρεγάτες και να μη βάλουμε απευθείας τέσσερις (4); Η απάντηση είναι απλή: Διότι, ενδεχομένως, η εγγραφή στον προϋπολογισμό, σε μια οικονομία σαν την ελληνική, επιβάλλει το “σπάσιμο” της προμήθειας. Εξ ου και ο “δημοσιονομικός χώρος” που ακούμε συχνά πυκνά από το οικονομικό επιτελείο. Το ζήτημα είναι να αντιλαμβανόμαστε ότι και μόνο η αναφορά μιας “option” στη σύμβαση, βοηθά τον προμηθευτή στις διαπραγματεύσεις με τους δικούς του υποκατασκευαστές, που ενίοτε είναι εκατοντάδες. Η προσδοκία επιπλέον δουλειάς… συγκρατεί τις τιμές.

Άρα, εάν στο τέλος δεν ασκηθεί το δικαίωμα προαίρεσης σε μια σύμβαση, αυτό το επιπλέον κόστος που έχει αρχικά υπολογιστεί και επιμεριστεί ανά μονάδα στον αριθμό των συστημάτων που προβλέπει η αρχική σύμβαση, επιβαρύνει τον πελάτη! Να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, είτε σε όσους δεν το κατανόησαν αρχικά είτε σε… “άπιστους Θωμάδες”, ότι το ζήτημα αυτό δεν επιδέχεται “διάψευσης”. Το ότι το DP το κατανόησε, μέσω του ρεπορτάζ και το ανέδειξε, εξέπληξε πολλούς. Αυτό μας οδήγησε στην απόφαση ανάρτησης της ανάλυσης που υποστήριζε ότι η μη άσκηση της option στη σύμβαση των FDI HN, επί της ουσίας συνιστά “δώρο” προς τους Γάλλους!

Ας πάμε όμως και στο παρακάτω βήμα, όπως υποσχεθήκαμε στην αρχή. Δεδομένων των ανωτέρω, τα ερωτήματα που εγείρονται και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης από την ελληνική πλευρά, είναι δύο: 1) Θα ζητήσει η ελληνική ΓΔΑΕΕ συνάντηση με τους Γάλλους για να θέσει το θέμα του “καπέλου” σε περίπτωση μη άσκησης της option των FDI HN, που δυστυχώς μοιάζει… προεκλογικά αρκετά πιθανή, εάν δεν μας επιφυλάσσεται κάποια έκπληξη;

2) Για ποιον λόγο η ελληνική πλευρά δεν ζητά κατά τη διαπραγμάτευση της σύμβασης, α) να συμπεριλαμβάνεται πρόβλεψη επιστροφής χρημάτων, ή μειωμένων καταβολών, ή αξιοποίησης για την υποστήριξη του κύριου υλικού που προμηθεύεται η χώρα, σε περίπτωση μη άσκησης της option; β) Για ποιον λόγο δεν ζητάμε, ακόμα και το να αναφέρεται ξεκάθαρα – αριθμητικά το “καπέλο” λόγω της συμπερίληψης της option; Ακόμα και η μέθοδος, οι παραδοχές επί τη βάσει των οποίων έχει υπολογιστεί η επιβάρυνση;

Παιχνίδι με το “καπέλο”

Να το κάνουμε όμως και λίγο πιο… δύσκολο. Σκέφτηκε ποτέ κανείς να ζητήσει κατά την έναρξη των διαπραγματεύσεων με έναν κολοσσό της αμυντικής βιομηχανίας, να υποβάλλει επισήμως έγγραφο, στο οποίο θα αναφέρεται η τιμή της μετοχής στις διεθνείς αγορές, καθώς επίσης και ο αριθμός των μετοχών που κατέχει η εταιρία; Διότι εάν διαπιστωθεί στη συνέχεια αγορά ιδίων μετοχών, ενώ πλησιάζει η ευτυχής κατάληξη των διαπραγματεύσεων… κάτι θα σημαίνει; Για να μην το προχωρήσουμε, λέγοντας, τι θα έκανε με κάποιον επενδυτικό μηχανισμό του ένα σοβαρό κράτος, ώστε να πετύχει απόσβεση μέρους του κόστους. Κι όσοι κατάλαβαν… κατάλαβαν.

Από ποιους όμως περιμένουμε να τα κατανοήσουν αυτά και να ενεργήσουν; Από τους αξιωματικούς που υπηρετούν κάποια λίγα χρόνια σε θέσεις στην ΓΔΑΕΕ που καλούνται να διαπραγματευθούν επιτυχώς συμβάσεις δισεκατομμυρίων με κολοσσούς που εκπροσωπούνται από απίστευτης εξειδίκευσης επιτελεία; Ή μήπως από το ελληνικό κράτος που αρνείται να κατανοήσει ότι οι τομείς των πληροφοριών (intelligence) και προμηθειών (procurements) απαιτούν υψηλή εξειδίκευση που δεν μπορεί να αποκτήσει κάποιος, ούτε μετά από δυο-τρία χρόνια υπηρεσίας στους αρμόδιους φορείς; Παντού αντιγράφουμε ξένα πρότυπα, αυτό πώς και μας διέφυγε;

Εάν υποτεθεί ότι το ποσό της επιβάρυνσης κυμαίνεται κοντά στα 150 εκατ. ευρώ (το 5% μιας σύμβασης ύψους 3 δισ. ευρώ), χρειάζεται να αναλογιστεί κανείς πόσα άλλα προγράμματα μικρότερα ή μεγαλύτερα, ή συνδυασμό, θα μπορούσαν να προχωρήσουν; Ή μήπως αυτό το ποσό θα θεωρούνταν αμελητέο εάν το προσθέταμε στον προϋπολογισμό για τα υπόλοιπα κρίσιμα προγράμματα του Πολεμικού Ναυτικού; Στο “πακέτο” αναβαθμίσεων (MEKO 200HN) και ναυπηγήσεων (κορβέτες Gowind ή FCX-30 Doha) μιλάμε διαρκώς για συμβιβασμούς…

Πηγή: defencepoint.gr.