ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Μισός αιώνας ψυχολογικού πολέμου της Τουρκίας – Αιγαίο, Νοέμβρης 1967
31/12/2019
Γράφει ο Στέργιος Θεοφανίδης –
Βρισκόμαστε στο 1967, μία πραγματικά πολύ δύσκολη χρονιά για την Ελλάδα. Μία χρονιά που εκτός από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, έφερε και το ενδεχόμενο ενός πολέμου με την Τουρκία πολύ κοντά. Οι Τουρκοκύπριοι εξακολουθούν να επιδιώκουν αυτονόμηση και η Τουρκία που για άλλη μία φορά κορυφώνει την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, υποδαυλίζοντας τον ξεσηκωμό των Τουρκοκυπρίων, δηλώνει δια στόματος του πρωθυπουργού της Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ ότι «οποιεσδήποτε ενέργειες αποσκοπούν στην παραβίαση της ειρήνης και της ασφάλειας της κοινότητάς μας στην Κύπρο, θα βρουν αντιμέτωπη την Τουρκία». Η δήλωση αυτή έγινε στις 9 Σεπτεμβρίου του 1967.
Την πρώτη ημέρα των ελληνοτουρκικών συνομιλιών στον Έβρο, μεταξύ του τότε Έλληνα πρωθυπουργού Κ. Κόλλια και του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Η κυβέρνηση της χούντας, στην προσπάθειά της να παρουσιάσει μία εντυπωσιακή διπλωματική επιτυχία, οδηγήθηκε σε ένα καθοριστικής σημασίας φιάσκο στο κυπριακό ζήτημα.
Οι συνομιλίες που επιδίωξε στον Έβρο (τη μία μέρα σε τουρκικό έδαφος, στην Κεσάν, και την άλλη σε ελληνικό, στην Αλεξανδρούπολη) η Αθήνα στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου, όχι μόνο δεν κατέληξαν πουθενά, αλλά οδήγησαν και στην απόσυρση της ελληνικής Μεραρχίας από τη Μεγαλόνησο.
Δύο περίπου μήνες αργότερα, στις 31 Οκτωβρίου 1967, συλλαμβάνεται από τις κυπριακές Αρχές στην Καρπασία ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος είχε φύγει από το νησί μετά τις εχθροπραξίες του Αυγούστου του 1964. Όσο περνούν οι ημέρες η κατάσταση επιδεινώνεται και οι εξελίξεις είναι ραγδαίες.
Εκείνη την εποχή της πυροδοτούμενης από την πλευρά της Τουρκίας κρίσης στην Κύπρο, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση της ελληνικής Μεραρχίας από το νησί τον Δεκέμβριο του 1967 με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα εφτά χρόνια αργότερα, η ελληνική Πολεμική Αεροπορία αντιμετώπισε για πρώτη φορά στην Ιστορία της την τουρκική προκλητικότητα (με μαζικό χαρακτήρα) πάνω από το Αιγαίο.
Ήταν 8 Νοεμβρίου του 1967, ημέρα που άρχισαν οι εορταστικές εκδηλώσεις του Όπλου και έτσι όλες οι μονάδες του ήταν ανοικτές στο κοινό. Γύρω στις 10:30, εντελώς ξαφνικά και απρόκλητα και για πρώτη φορά από την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης του 1923, δεκάδες τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη πετώντας σε μικρούς σχηματισμούς μάχης άρχισαν να διεισδύουν στο FIR Αθηνών και στον ελληνικό εναέριο χώρο από την Σαμοθράκη μέχρι και τη Ρόδο… Ταυτόχρονα!
Ο τότε αρχηγός του 28ου ΑΤΑ, υποπτέραρχος Ι. Αναγνωστόπουλος, αντέδρασε ακαριαία… Έδωσε εντολή στο ΚΑΕ (Κέντρο Αεροπορικών Επιχειρήσεων-σημερινό ΕΚΑΕ) να απογειώσει αμέσως αεροσκάφη για την αναχαίτιση των εισβολέων και έθεσε σε κατάσταση επιφυλακής όλες τις μονάδες του 28ου ΑΤΑ, όλες τις μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας δηλαδή.
Αμέσως μετά, ως όφειλε, επιχείρησε να ενημερώσει για τις ενέργειές του τον Αρχηγό ΓΕΑ που τότε ήταν ο Αντιπτέραρχος Αντωνάκος. Όσο και αν προσπάθησε όμως δεν τα κατάφερε… Ο Α/ΓΕΑ δεν απάντησε ποτέ στα τηλεφωνήματά του! Βέβαια δεν σταμάτησε εκεί. Απευθύνθηκε κατόπιν, τηλεφωνικά πάντα, στον υπουργό Εθνικής Άμυνας, τον Γ. Παπαδόπουλο. Και αυτός όμως δεν απάντησε!
Συνέχισε τις προσπάθειές του και μη έχοντας καμία άλλη ελληνική αρμόδια Αρχή να απευθυνθεί, κάλεσε το αρχηγείο του 6ου ΑΤΑF στη Σμύρνη, υπό τον έλεγχο του οποίου υπαγόταν τότε οι δυνάμεις αεράμυνας του 28ου ΑΤΑ. Και ο αρχηγός του 6ου ΑΤΑF όμως, ο Αμερικανός αντιπτέραρχος Τίπτον, δεν απάντησε σε κανένα τηλεφώνημα. Εν τω μεταξύ να σημειώσουμε εδώ ότι οι πτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από το Αιγαίο και σε ελληνικό εναέριο χώρο συνεχίστηκαν και την επόμενη ημέρα, στις 9 Νοεμβρίου…
