Ο Τραμπ θέλει να "είναι ο εαυτός του"

Γράφει ο Κώστας Ράπτης –

Αποδεχόμενος την πρόσκληση που του μεταβιβάστηκε μέσω νοτιοκορεατικής αντιπροσωπείας για απευθείας διαπραγμάτευση με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιουνγκ Ουν, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε το πρώτο βήμα για μια μεγάλη διπλωματική επιτυχία. Όμως το βήμα αυτό οφείλεται αποκλειστικά στο δικό του διαπραγματευτικό ένστικτο και όχι στο επιτελείο του για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας που από την πρώτη στιγμή, με επικεφαλής τον Ρεξ Τίλερσον, επιχείρησε να σχετικοποιήσει, αν όχι να ακυρώσει, το αιφνιδιαστικό άνοιγμα προς τον Κιμ.

Επιπλέον, την καταλυτική αυτή εξέλιξη στο κορεατικό ζήτημα ο Τραμπ την αποδίδει στην προηγούμενη σκλήρυνση της στάσης του, με τις απειλές και τις κυρώσεις που εξαπέλυσε εναντίον της Πιονγκγιάνγκ (παραβλέποντας ότι το πραγματικό άνοιγμα προήλθε από τον Κιμ με τη “γαλαντομία” που του επιβάλλει η κατοχύρωση της νέας του θέσης ως μέλους του πυρηνικού κλαμπ).

Μπορεί κανείς βασίμως να υποθέσει ότι η υπόθεση αυτή εμπέδωσε την πεποίθηση του Τραμπ ότι πρέπει να “είναι ο εαυτός του” σε όλους τους τομείς άσκησης πολιτικής, απελευθερωμένος από όσους συνεργάτες δεν συμμερίζονται τη δική του αντίληψη της “τέχνης του deal” και επιχειρούν να ασκήσουν πάνω του περιοριστική επίδραση, οδηγώντας τον σε πιο συντηρητικές επιλογές.

Ήδη πριν από λίγες ημέρες το ίδιο είχε συμβεί με τον επικεφαλής των οικονομικών του συμβούλων, τον προερχόμενο από την Goldman Sachs Γκάρυ Κον, ο οποίος παραιτήθηκε διαφωνώντας με την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Ο Κον και ο άλλοτε επικεφαλής της ExxonMobil Τίλερσον αποτελούσαν τους κατεξοχήν εκπροσώπους των mainstream αντιλήψεων της επιχειρηματικής ελίτ στο επιτελείο Τραμπ – τώρα αποτελούν αμφότεροι παρελθόν.

Εξ ού και το κωμικοτραγικό αποτέλεσμα να θεωρείται, από τους θιασώτες του Russiagate, ότι ο Τίλερσον απομακρύνθηκε λόγω της σθεναρής του στάσης έναντι της Ρωσίας, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του για την υπόθεση Σκριπάλ την παραμονή της ανακοίνωσης της αποπομπής του. Οι ίδιες φωνές πριν ένα χρόνο δαιμονοποιούσαν τον Τίλερσον για το επίπεδο συνεργασίας που είχε πετύχει με τον Πούτιν ως επικεφαλής της ExxonMobil…

Στην πραγματικότητα, η διάρρηξη των σχέσεων Τίλερσον και Τραμπ κρίθηκε σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Το ένα αφορούσε τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής όπου ο πρώην επικεφαλής του State Department εμφανιζόταν να μη συμμερίζεται το άνοιγμα προς τον Κιμ, ούτε την επιδίωξη ακύρωσης της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ή την έξοδο των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Η κακοφωνία που προέκυπτε καθώς Πρόεδρος και Υπουργός εμφανίζονταν συχνά να “διορθώνουν” ο ένας τον άλλο ήταν χαρακτηριστική.

Το δεύτερο επίπεδο αφορούσε την κύρια αποστολή που είχε αναθέσει ο Τραμπ στον Τίλερσον να αναδιοργανώσει τον μηχανισμό του State Department και να περικόψει τον προϋπολογισμό του κατά 25%. Εδώ το όλο εγχείρημα μπορεί να πει κανείς ότι οδήγησε σε αποδιοργάνωση και περιθωριοποίηση του υπουργείου, με πολλά κρίσιμα κενά να παραμένουν στο οργανόγραμμά του. Η ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα που θα άρει την αποθάρρυνση των Αμερικανών διπλωματών είναι εμφανής.

Διάδρομοι εξουσίας

Ανάμεσα σε αυτά τα δύο επίπεδα παρεμβάλλεται το τρίτο και εν προκειμένω κρισιμότερο που αφορά τον συσχετισμό δυνάμεων στους διαδρόμους της εξουσίας στη Ουάσιγκτον. Η απομάκρυνση του Τίλερσον συνιστά πλήγμα για τον στενό σύμμαχό του και υπουργό Άμυνας Τζέιμς Μάτις, ενώ οι φήμες για αποχώρηση και του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας στρατηγού ΜακΜάστερ ενισχύουν την εκτίμηση ότι ο κύκλος των στρατιωτικών που φαινόταν να έχει θέσει υπό επιτροπεία τον Τραμπ αποδυναμώνεται.

Αντίθετα, με την προαγωγή του “πιστού τραμπικού” Μάικ Πομπέο σε υπουργό Εξωτερικών, δείχνει να παγιώνεται η συμμαχία του Tea Party με τους νεοσυντηρητικούς: μία συμμαχία η οποία διέπεται από ισλαμοφοβικές αντιλήψεις και αρέσκεται στο ξαναγράψιμο των κανόνων του παιχνιδιού υπό το βάρος της αμερικανικής ισχύος. Η πίστη στη στρατιωτική βία και τη μονομερή δράση, η προσήλωση στις ανάγκες του Ισραήλ, η περιφρόνηση προς τους Ευρωπαίους συμμάχους, η καχυποψία προς την Τουρκία, η εμμονή με το Ιράν είναι μερικά από τα στοιχεία στα οποία συμπίπτουν οι δύο αυτές τάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, η προεδρία Τραμπ μοιάζει σαν τον Ιανό: από τη μία φυλορροεί καθημερινά από στελέχη και μοιάζει να δίνει διαρκή μάχη επιβίωσης. Από την άλλη, καταφέρνει, μέσα σε όλον αυτό τον σάλο, να προωθεί σε αξιοσημείωτο βαθμό την ατζέντα που ο πρόεδρος παρουσίασε προεκλογικά και φέρει την προσωπική του υπογραφή. Με την εξαίρεση, βέβαια, της αποκατάστασης των σχέσεων με τη Ρωσία, η οποία θυσιάστηκε στον βωμό της επιβίωσης του Τραμπ απέναντι στο Russiagate.

Πηγή: Capital.gr