Οι ΗΠΑ πρέπει να δράσουν στη Λιβύη εναντίον Τουρκίας και Ρωσίας

Eric Edelman και Charles Wald –

Η εμπλοκή της Τουρκίας στον πόλεμο της Λιβύης προκαλεί έναν περιφερειακό ανταγωνισμό που θέτει υπό απειλή ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ με την Ουάσινγκτον όμως απλώς να παρατηρεί από το περιθώριο. Καθώς ο πόλεμος εντείνεται στην Λιβύη οι ΗΠΑ επειγόντως χρειάζεται να αναλάβουν τα ηνία ώστε να τερματίσουν ή να αμβλύνουν την επικίνδυνη εκεί σύγκρουση που μπορεί να προκαλέσει σπιράλ εξελίξεων.

Έχει έρθει η ώρα για τις ΗΠΑ να αναλάβουν ζωτικό, ηγετικό ρόλο στην λιβυκή σύγκρουση και να αντιμετωπίσουν την τουρκική και ρωσική επιρροή στην στρατηγικής σημασίας και πλούσια σε ενεργειακές πρώτες ύλες χώρα που βρίσκεται στο κατώφλι της Ευρώπης. Είναι θεμελιώδες η Ανατολική Μεσόγειος να καταστεί και πάλι το επίκεντρο της μεγάλης αμερικανικής στρατηγικής.

Η ισχυρότερη αμερικανική ναυτική παρουσία στην περιοχή και η ισχυρότερη αμυντική συνεργασία με την Ελλάδα θα αποτελέσουν σημαντική προβολή ισχύος και θα εξισορροπήσουν την επιθετική τουρκική προβολή ισχύος. Επίσης, οι ΗΠΑ πρέπει να ορίσουν ειδικό απεσταλμένο για την Ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος πρέπει να συνεργαστεί με το Eastern Mediterranean Gas Forum των φιλοαμερικανικών χωρών, ώστε να αναπτυχθούν τα τεράστια ενεργειακά κοιτάσματα στην περιοχή και να δημιουργηθεί ένα αντίβαρο στις τουρκικές διεκδικήσεις.

Επίσης, ένας Αμερικανός διπλωμάτης πρέπει να αναλάβει τον τερματισμό ή την άμβλυνση της σύγκρουσης στη Λιβύη με στόχο τη δημιουργία ενός μη ισλαμιστικού καθεστώτος που θα εξυπηρετεί τα λιβυκά εθνικά συμφέροντα. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να εξουδετερώσει τους υπεύθυνους για την αταξία στην περιοχή, την Τουρκία και την Ρωσία. Επίσης, οι ΗΠΑ πρέπει να πείσουν τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ να υποστηρίξουν το σχήμα αυτό.

Η σημερινή αμερικανική προσέγγιση του Λιβυκού Ζητήματος δείχνει μια ευρύτερη έλλειψη στρατηγικής επικέντρωσης στην περιοχή από το τέλος τους Ψυχρού Πολέμου και μετά. Σημαντικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις βρίσκονται όμως σε εξέλιξη και απαιτούν την προσοχή των ΗΠΑ. Στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά ενεργειακά κοιτάσματα, ενώ παράλληλα αποτελεί την βασική αρτηρία μαζικής μετανάστευσης προς την Ευρώπη. Ο αντιπαλότητα με τη Μόσχα έχει επίσης επανέλθει με τη Ρωσία να έχει πλέον μόνιμη παρουσία στην Συρία και αυξανόμενη επιρροή στη Λιβύη. Τα μαχητικά που έστειλε πρόσφατα το αποδεικνύουν.

Πολιτική κανονιοφόρων από την Τουρκία στη Λιβύη

Επίσης, η μεταμόρφωση της τουρκικής στρατηγικής υπό τον Ερντογάν είναι ένας άλλος παράγοντας. Κάποτε αξιόπιστος σύμμαχος, η Άγκυρα ασκεί σήμερα πολιτική κανονιοφόρων, ενισχύει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και αναπτύσσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, εγκαταλείποντας παραδοσιακούς συμμάχους όπως τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Προσπαθώντας να σπάσει την απομόνωσή της και να ενισχύσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα η Τουρκία υπέγραψε δύο συμφωνίες με την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης που επηρεάζεται από την Αδελφότητα και άλλα ισλαμιστικά στοιχεία.

Με αντάλλαγμα την υποστήριξη της κυβέρνησης της Τρίπολης έναντι του αντιπάλου της Χάφταρ, η Τουρκία κέρδισε ένα μνημόνιο που της αναγνωρίζει τις διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο. Όμως η τουρκική βοήθεια υποχρέωσε τον Χάφταρ να στραφεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο, τη Ρωσία, τη Γαλλία και αλλού. Η τουρκολιβυκή συμφωνία είναι αντίθετη στα συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου. Εμποδίζει αυτές τις χώρες, μαζί με το Ισραήλ, να αναπτύξουν τα ενεργειακά κοιτάσματα και να εφοδιάσουν την Ευρώπη. Αν η Τουρκία επιτύχει τη νίκη της κυβέρνησης στη Λιβύη θα ενισχύει τις διεκδικήσεις της με βάση του τουρκολυβικού μνημονίου.

Οι τουρκικοί ελιγμοί έχουν καταστήσει πιο δύσκολη την κατάσταση στη Λιβύη. Όλα αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβίωση του Ισλαμικού Κράτους και στον κίνδυνο νέων μεταναστευτικών κυμάτων προς την Ευρώπη. Η πολιτική της Άγκυρας είναι αντίθετη με την αμερικανική πολιτική που επιζητά την ειρηνική ανάπτυξη των ενεργειακών δυνατοτήτων της περιοχής.

Παρόλα αυτά οι ΗΠΑ παραμένουν απούσες. Οι ΗΠΑ, επίσημα, υποστηρίζουν την κυβέρνηση της Τρίπολης, αν και ο πρόεδρος Τραμπ εκφράστηκε θετικά για την μεγάλη, περυσινή, επίθεση του Χάφταρ. Αντίθετα με την Ευρώπη ή τον ΟΗΕ, οι ΗΠΑ δεν έχουν προωθήσει καμία πρωτοβουλία για να περιοριστεί η βία. Η πολιτική αυτή είναι σαν να προσκαλεί την Τουρκία να επέμβει και να αποσταθεροποιήσει ακόμα περισσότερο τη Λιβύη. Οι ΗΠΑ, όμως, πρέπει επιτέλους να εντείνουν τις προσπάθειές τους πριν η Λιβύη οδηγηθεί σε μεγαλύτερος χάος και παρασύρει και την Ανατολική Μεσόγειο μαζί.