Ποιες είναι οι προτεραιότητες για τον νέο υπουργό Άμυνας

Ο έμπειρος στον ευρύτερο τομέα της εθνικής ασφάλειας, Νίκος Δένδιας, ανέλαβε το κρίσιμο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η αρθρογραφία των ημερών επικεντρώνει στα προγράμματα επανεξοπλισμού των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το κεντρικό επιχείρημα του σημερινού σχολίου όμως, είναι ότι εάν οι εξοπλισμοί εξακολουθήσουν να γίνονται “εν κενώ”, το αποτέλεσμα δεν θα είναι αυτό που προσδοκούμε.

Ο τομέα της άμυνας έχει ανάγκη από οργάνωση και ο νέος υπουργός μπορεί να κάνει τη διαφορά. Πέραν του ρόλου της προσωπικότητας του αρμοδίου υπουργού, της κατανόησης των αναγκών και των προτεραιοτήτων, η επιτυχής έκβαση του εγχειρήματος προϋποθέτει κυβερνητική υποστήριξη. Ο εκσυγχρονισμός της χώρας δεν πρέπει να εξαιρέσει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αν και η απραξία ίσως και να βολεύει πολλούς…

Αρχικά, θα πρέπει να αποκατασταθεί μια ροή ενημέρωσης καλύτερη σε σχέση με το παρελθόν. Ενημέρωση η οποία δεν θα επικεντρώνει αποκλειστικά στο “πολιτικό μέρος” της δουλειάς του υπουργείου, αλλά θα ρυθμίσει ορθολογικά και τη ροή πληροφόρησης από τα στρατιωτικά Επιτελεία. Πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η προμήθεια των UAV Patroller από το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ). Η ενημέρωση του φορολογούμενου προήλθε από μια ανακοίνωση της ΝΑΤΟϊκής NSPA, της Υπηρεσίας Υποστήριξης και Προμηθειών της Συμμαχίας.

Η αδιαφορία για την ενημέρωση του κοινού περί του τι ακριβώς συμφωνήθηκε καταλήγει να εγείρει ερωτήματα για τη σκοπιμότητα που υπηρετεί. Ο νέος υπουργός έχει την υποχρέωση να υπενθυμίσει στη στρατιωτική ηγεσία ότι στις σύγχρονες χώρες τα χρήματα που διαχειρίζονται στρατιωτικοί και πολιτικοί υπόκεινται σε αυστηρή λογοδοσία… accountability για όσους παρουσιάζουν μια κάπως επιλεκτική και άκριτη αντιγραφή ξένων προτύπων, ιδίως των αμερικανικών.

Τα περισσότερα στον τομέα της δράσης των Επιτελείων καλύπτονται από ένα πέπλο “μυστικότητας” και η ενημέρωση του κοινού εξαντλείται μέσω επιλεκτικών διαρροών σε φιλικά προσκείμενους, ακόμα και στα αποκαλούμενα ως “θέματα κοινής λήψης”. Κάποτε, οι δημοσιογράφοι ρωτούσαν για κάποιο θέμα ενδιαφέροντος και υπήρχε η ευαισθησία παροχής ενημέρωσης. Πολύ συχνά ξεκαθαριζόταν ότι κάποια πράγματα δεν μπορούν να ειπωθούν για διάφορους λόγους και η συντριπτική πλειοψηφία των διαπιστευμένων τηρούσε αυστηρά τους περιορισμούς.

Για να κάνεις πολλά με… λίγα

Το δεύτερο σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι η ανάγκη ελέγχου της διαδικασίας προτεραιοποίησης των εξοπλιστικών αναγκών. Σε μια χώρα που δεν έχει απεριόριστους πόρους, το γαϊτανάκι με τις προτεραιότητες που ανεβοκατεβαίνουν αναλόγως της συγκυρίας θα πρέπει να ελεγχθεί αποτελεσματικά. Η διαδικασία ενός άτυπου “λόμπινγκ” που γίνεται από ενδιαφερόμενους προμηθευτές και μάλιστα πολύ επιθετικά, συμπεριλαμβάνει πολιτικούς, αξιωματικούς, ακόμα και δημοσιογράφους.

Όλοι έχουν δικαίωμα να εκφέρουν άποψη, το πλαίσιο όμως εντός του οποίου θα εξελίσσεται αυτή η λειτουργία δεν μπορεί να είναι χαλαρό. Μια προσεκτικά διατυπωμένη και προτεραιοποιημένη λίστα αναγκών, θα συνεπάγεται ότι οποιαδήποτε αλλαγή δεν θα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας ιδιωτικής συζήτησης ενός στρατιωτικού με τον πολιτικό του προϊστάμενο ή ενός πολιτικού π.χ. με έναν πρέσβη ενδιαφερόμενης χώρας. Η υιοθέτηση αυστηρών προϋποθέσεων δεν προστατεύει μόνο από τη δυνητική κατάχρηση εξουσίας με ενδεχόμενα ιδιοτελή κίνητρα, αλλά και την ίδια τη χώρα.

Προστατεύεται και ο ίδιος ο πολιτικός κόσμος, από τον πρωθυπουργό μέχρι τον τελευταίο υπουργό και υφυπουργό, καθώς θα μπορεί να υπομνήσει στον συνομιλητή του το περιοριστικό πλαίσιο για να αποκρούσει τις πιέσεις που μπορούν να γίνουν ακόμα και ασφυκτικές. Διότι ας μη γελιόμαστε: Το περιθώριο της συμπεριφοράς των τρίτων απέναντι στο ελληνικό κράτος το καθορίζουμε εμείς οι ίδιοι.

Καθένας τα συμφέροντα που εκπροσωπεί θέλει να εξυπηρετήσει, είτε είναι εθνικά είτε εταιρικά είτε ποιος ξέρει ποια άλλα… Η ιδιοτέλεια, με τις προσωπικές δημόσιες σχέσεις να είναι η πλέον “αθώα” έκφανση του φαινομένου, οφείλει να μη βρίσκει εύφορο έδαφος σε ένα οργανωμένο σύστημα. Κι όλες αυτές οι αναφορές είναι εντελώς επιγραμματικές. Η εμπειρία στον χώρο της άμυνας είναι πλουσιότατη και πολλές οι επιλήψιμες – καταγεγραμμένες συμπεριφορές…