Τι κρύβει ο πυρηνικός «βρυχηθμός» της Τουρκίας
10/09/2019
Γράφει ο Λάμπρος Ζαχαρής –
Η επιθυμία των Τούρκων να αποκτήσουν πυρηνικό οπλοστάσιο, όπως προκύπτει από τις σχετικές δηλώσεις του Ταγιπ Ερντογάν, έχει αρκετές παραμέτρους. Εξετάζουμε το ζήτημα, με τη ματιά ενός ειδικού αναλυτή. Ευρεία συζήτηση και αντιδράσεις προκάλεσε η δήλωση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν περί της κατοχής πυρηνικών όπλων. Ο Ερντογάν αναρωτήθηκε για ποιο λόγο η Τουρκία δεν μπορεί να έχει πυρηνικά όπλα, αλλά μπορούν οι άλλες χώρες.
«Κάποιες χώρες έχουν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές. Όχι μία ή δύο. Αλλά (σ.σ. λένε σε εμάς ότι) εμείς δεν πρέπει να έχουμε πυρηνικούς πυραύλους. Δεν το δέχομαι αυτό», ανέφερε χαρακτηριστικά. Στην πυρηνική εξίσωση της γειτονικής χώρας, εστιάζει το Sputnik.
«Η επιθυμία της Τουρκίας να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο δεν είναι ευρέως διαδεδομένη ή κοινοποιημένη από την ηγεσία της, όμως λίγες είναι οι αμφιβολίες που διατυπώνονται από παρατηρητές των εξελίξεων για την επιθυμία αυτή», αναφέρει στο Sputnik ο Ζαχαρίας Μίχας, διευθυντής μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας (ΙΑΑΑ-ISDA). Ο αναλυτής μελετά εδώ και αρκετό καιρό τις πυρηνικές προθέσεις της Τουρκίας και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η γειτονική χώρα παρουσιάζει ένα τέτοιο αίτημα.
Όπως επισημαίνει υπάρχει συγκεκριμένη στόχευση στη συγκυρία που επιλέγεται, ώστε να δημοσιοποιηθεί κάτι τέτοιο.«Ο Ερντογάν βγάζει στο τραπέζι το χαρτί των πυρηνικών όπλων για να ασκήσει περισσότερη πίεση στη Δύση.Το κίνητρο πυρηνικοποίησης της Τουρκίας δείχνει συνεχώς να αυξάνεται. Η επιδείνωση των σχέσεων με τη Δύση προκαλεί κατά βάθος ισχυρά αισθήματα ανασφάλειας στην τουρκική ηγεσία», τονίζει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα εκφράζει την άποψη ότι «ο μεγαλοϊδεατισμός του Ερντογάν, είναι ένα βασικό του κίνητρο. Την ίδια στιγμή μπορεί να ερμηνευθεί ως προσπάθεια φυγής προς τα εμπρός, από τα προβλήματα που απειλούν την εδαφική ακεραιότητα της σύγχρονης Τουρκίας. Επιπλέον, θέλει να εντάξει την Τουρκία στην κλειστή ομάδα των πυρηνικών δυνάμεων της υφηλίου και για λόγους πρεστίζ».
Και προσθέτει: «Σε αυτό τον στόχο σύμφωνοι έδειξαν να είναι με δηλώσεις τους την εποχή που κατείχαν ανώτατα δημόσια αξιώματα, οι θεωρούμενοι ως «μετριοπαθείς», πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ και ο… πολύς υπουργός Εξωτερικών και μετέπειτα πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου». Επιπλέον ο αναλυτής επικαλείται παλαιότερη δήλωση του Γκιουλ, μιλώντας σε επέτειο για τη Ναυμαχία της Πρέβεζας.
«Ακόμα και χώρες με εθνικό εισόδημα πολύ χαμηλότερο από το δικό μας αποφάσισαν να φτιάξουν πυρηνικά όπλα, επειδή τα διέθεταν οι αντίπαλοί τους και το κατάφεραν», είχε πει ο τότε πρόεδρος της Τουρκίας.
Πως μπορεί η Τουρκία να προμηθευτεί πυρηνική τεχνολογία
«Υπήρχαν υποψίες για ενδεχόμενη συνεργασία Τουρκίας- Βόρειας Κορέας στον τομέα των πυρηνικών, ώστε να αποκτήσει η Τουρκία πυρηνική τεχνογνωσία. Ωστόσο οι ειδικές σχέσεις Τουρκίας με Πακιστάν και ειδικότερα το δίκτυο του Αμπντούλ Καντίρ Χαν, του πατέρα του πακιστανικού πυρηνικού προγράμματος έχει ευνοήσει αρκετά την Τουρκία. Έχει δρόμο να διανύσει ακόμα, αλλά η ιστορία δείχνει ότι όποιος έχει αποφασίσει να κάνει πυρηνικό οπλοστάσιο, τελικά το υλοποιεί», υπογραμμίζει ο Ζ. Μίχας.
Οι πιθανές συνέπειες της απόφασης
Ένα βίαιο ανακάτεμα της τράπουλας βλέπει ο αναλυτής ανάμεσα στην Τουρκία και τις υπόλοιπες πυρηνικές δυνάμεις, στο πρότυπο του Ιράν.
«Πιθανή απόπειρα πυρηνικοποίησης της Τουρκίας θα έχει μεγάλες συνέπειες στην περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια, αφού θα “ανακατέψει την τράπουλα” μάλλον βίαια. Σε μια πρώτη ανάγνωση, εάν το Ιράν έχει στοχοποιηθεί λόγω της επιθυμίας πυρηνικοποίησης, δεν αποκλείεται να συμβεί το ίδιο και με την Τουρκία. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε περεταίρω σύγκλιση Άγκυρα και Τεχεράνη, Την ίδια στιγμή όμως, δυνάμεις από το Ισραήλ μέχρι τη Σαουδική Αραβία θα έχουν λόγους να ανησυχήσουν σφόδρα και να κινηθούν αναλόγως».
Την ίδια ώρα, επισημαίνει ότι μπορεί να προκληθεί νέα μεγάλη ταραχή στις σχέσεις με τη Δύση.
«Εάν προκλήθηκε σεισμός στις σχέσεις Άγκυρας και Δύσης για το ζήτημα των S-400, αναλογίζεται κανείς ποια θα είναι η αντίδραση εάν στην τρέχουσα συγκυρία, η Άγκυρα ανοίξει θέμα πυρηνικού οπλοστασίου. Προφανώς, αναμένεται να διακηρύξει ότι η μη φιλική στάση της Δύσης στο θέμα των S-400, την κάνει να σκέπτεται ότι η στάση της στο ζήτημα των πυρηνικών εγγυήσεων, της πυρηνικής “ομπρέλας” του ΝΑΤΟ δεν μπορεί αν διαφέρει, άρα θα ρίξει στις ΗΠΑ και τη Δύση γενικότερα την επιδίωξη ανάπτυξης πυρηνικών».
Ειδική αναφορά κάνει στην Ελλάδα
«Στο πλαίσιο αυτό θα μεγιστοποιηθεί και η γεωστρατηγική αξία της Ελλάδας, καθώς επίσης και η σημασία της για τις πλούσιες σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου, με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει σχεδιασμό για όλα τα ενδεχόμενα, κυρίως όμως να προχωρήσει με σοβαρότητα και υπευθυνότητα στην εμβάθυνση των συμμαχικών σχέσεων, χωρίς όμως να κλείνει την «πόρτα» προς οποιαδήποτε πλευρά. Από τα λόγια και τις υποσχέσεις μέχρι τις δεσμεύσεις και την υλοποίησή τους, η απόσταση είναι μεγάλη και ενίοτε δεν καλύπτεται ποτέ, ενώ αυτό που διακυβεύεται για την Ελλάδα, είναι η ίδια της ασφάλεια και η επιβίωση, σε μια εξαιρετικά ταραγμένη μεταβατική, μετά-μεταψυχροπολεμική περίοδο».
Πόσο επικίνδυνη είναι όμως για την Ελλάδα μια ενδεχόμενη πυρηνικοποίηση της Τουρκίας;
Όπως τονίζει ο αναλυτής, η Τουρκία δεν χρειάζεται πυρηνικά για να αντιμετωπίσει την Ελλάδα, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι δεν έχει την υπεροχή που διακυρήσσει ότι έχει, με τα κανονικά όπλα.
«Η Τουρκία δεν χρειάζεται το πυρηνικό οπλοστάσιο για να αντιμετωπίσει την Ελλάδα. Αντιθέτως, στο ελληνοτουρκικό μέτωπο θα μπορούσε να θεωρηθεί ακόμα και αντιπαραγωγικό, αφού θεωρητικά, πάντα θα υπάρχει η πιθανότητα να οδηγήσει σε πυρηνικοποίηση έναν αντίπαλο (σ.σ. την Ελλάδα), επί του οποίου δηλώνει ότι διατηρεί συμβατική υπεροχή, συμβατικό πλεονέκτημα, ποσοτικό τουλάχιστον. Αν οδηγήσει τον αντίπαλο (σ.σ την Ελλάδα) σε πυρηνικοποίηση, τότε αναμένεται να χάσει αυτό το συμβατικό πλεονέκτημα, μεταβάλλοντας δραματικά τη στρατηγική εξίσωση σε αυτό το μέτωπο» καταλήγει ο Ζ. Μίχας.
