Τι σημαίνει η νέα εξόρμηση του Oruc Reis

Η ώρα του διαλόγου δεν ήρθε ακόμη. Αυτό είναι το συμπέρασμα από την πρωτοβουλία της Άγκυρας να ξαναστείλει το ερευνητικό σκάφος Oruc Reis στην ανατολική Μεσόγειο και μάλιστα σε θαλάσσια περιοχή η οποία, σύμφωνα με τη ναυτική οδηγία που εκδόθηκε από τουρκικής πλευράς σχεδόν εφάπτεται των χωρικών υδάτων του Καστελλόριζου.

Και όλα αυτά ενώ μόλις την προηγούμενη εβδομάδα στην σύντομη συνάντησή τους στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Ασφάλεια στην Μπρατισλάβα οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας και της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου συμφώνησαν να δοθεί ημερομηνία επανεκκίνησης των διερευνητικών επαφών, με την πρωτοβουλία για τον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος να ανήκει στην Άγκυρα.

Αντ’ αυτού διαμορφώνεται πλέον μία κατάσταση η οποία περιγράφεται από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ως «μείζων κλιμάκωση και ευθεία απειλή κατά της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή». Η αιφνίδια αλλαγή βηματισμού από τουρκικής πλευράς, συνδυαζόμενη με άλλες κινήσεις το τελευταίο διάστημα, όπως το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, παραπέμπει σε μία περίπλοκη χορογραφία, που δεν έχει ερμηνευθεί επαρκώς.

Αποτελεί η νέα εξόρμηση του Oruc Reis κίνηση οριστικής απεμπλοκής από την προοπτική της επιστροφής στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών, τώρα που πλέον έχει παρέλθει το ορόσημο της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής και της επαπειλούμενης επιβολής κυρώσεων; Ή συνιστά απλώς διαπραγματευτικό ελιγμό, όσο παραμένουν οι αποκλίσεις ως προς την ατζέντα του διαλόγου όπως την αντιλαμβάνεται η κάθε πλευρά;

Τι επιδιώκει η Τουρκία

Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί υπενθύμιση (τόσο προς την Αθήνα, όσο και προς τις τρίτες δυνάμεις που μεσολαβούν) ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της», όπως το έθεσε το υπουργείο Εξωτερικών της γείτονος σε ανακοίνωσή του. Με άλλα λόγια, ότι σκοπεύει να διεξαγάγει τον όποιο διάλογο μόνο με όρους ταπεινωτικούς για την ελληνική πλευρά, αξιοποιώντας την ασυμμετρία ανάμεσα στο “διπλωματικό τραπέζι” και στα όσα διαδραματίζονται “επί του πεδίου”.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η στοχοθεσία της τουρκικής πλευράς αυτή τη στιγμή επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός ολοένα και μεγαλύτερου χάσματος (επιχειρησιακού, ίσως και πολιτικού) ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο, σε μία φάση που ο πρώτος γύρος των “εκλογών” στα Κατεχόμενα ανοίγει τον δρόμο για τον παραμερισμό του “απείθαρχου” Μουσταφά Ακιντζί και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες φέρεται έτοιμος να επανεκκινήσει εντός του Νοεμβρίου της διαδικασίες για το Κυπριακό, αρχικά με άτυπη πενταμερή διάσκεψη.

Με αυτή την έννοια, ο “εκβιασμός”, τον οποίο παραδέχεται η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ότι επιχειρεί η Τουρκία, συντονίζεται με τις διαθέσεις του διεθνούς παράγοντα και αποτυπώνει την μη ενεργοποίηση αποτελεσματικών εργαλείων “πειθαναγκασμού” της Άγκυρας.