Το αποφασιστικό μπρα ντε φερ Κοινοβουλίου-Μπόρις Τζόνσον
03/09/2019
Η διακομματική πρωτοβουλία “ανταρτών” Βρετανών βουλευτών για την αποτροπή ενός Brexit χωρίς συμφωνία, δημιουργεί το πλαίσιο ώστε η εβδομάδα που διανύουμε να αποβεί η καθοριστική στο σίριαλ της βρετανικής εξόδου από την ΕΕ. Οι εξελίξεις των επόμενων ωρών θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο σε ό,τι αφορά το εσωτερικό της Βρετανίας, πράγμα απαραίτητο ώστε να προχωρήσει η τελευταία προσπάθεια διαπραγμάτευσης του Λονδίνου με τους “27”.
Η κίνηση των ευρωπαϊστών κοινοβουλευτικών περιλαμβάνει δύο σκέλη: το πρώτο είναι η διεξαγωγή ψηφοφορίας εντός της ημέρας σχετικά με τον καθορισμό της κοινοβουλευτικής ατζέντας και το δεύτερο, εάν η Βουλή των Κοινοτήτων αποσπάσει τη νομοθετική πρωτοβουλία από την κυβέρνηση, η κατάθεση νομοσχεδίου με το οποίο θα υποχρεώνεται ο ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ να ζητήσει νέα τρίμηνη παράταση της προθεσμίας εξόδου από την Ε.Ε., εάν έως τις 19 Οκτωβρίου δεν έχει προκύψει συμφωνία. Η έξοδος θα μπορεί να πραγματοποιηθεί οποτεδήποτε υπάρξει συμφωνία με τους “27” μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, ενώ για μία έξοδο χωρίς συμφωνία θα πρέπει να έχει υπάρξει η ρητή συγκατάθεση του κοινοβουλίου.
Ωστόσο, σε όλα τα σενάρια που ανοίγονται, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει το πλεονέκτημα. Ήδη σε συνεργασία με την ηγεσία της κοινοβουλευτικής ομάδας των Συντηρητικών, κατέληξε στην απόφαση ότι η σημερινή πρώτη ψηφοφορία αποτελεί αντικείμενο κομματικής πειθαρχίας και άρα όσοι συνταχθούν με την “ανταρσία” θα βρεθούν εκτός κόμματος και εκτός των ψηφοδελτίων των επόμενων εκλογών.
Επιπλέον, ο Μπόρις Τζόνσον έχει διαμηνύσει ότι τίποτε δεν μπορεί να τον υποχρεώσει να ζητήσει από τους “27” παράταση (η οποία χορηγείται μόνο εάν ζητηθεί από τη βρετανική κυβέρνηση και εγκριθεί ομόφωνα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο), ενώ μέσω συνεργατών του διαμηνύει ότι σε περίπτωση έγκρισης της επίμαχης τροπολογίας θα προχωρήσει σε προκήρυξη πρόωρων εκλογών στις 14 Οκτωβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες είναι δυνατή μόνο με “αυτοδιάλυση” του κοινοβουλίου, σε ψηφοφορία όπου απαιτείται η θετική ψήφος των δύο τρίτων των βουλευτών. Όμως πολιτικά είναι σχεδόν αδιανόητο για οποιοδήποτε κόμμα της αντιπολίτευσης να αποκρούσει την πρόκληση της προσφυγής στις κάλπες.
Ευνοείται, άλλωστε, ο Τζόνσον και από το γεγονός ότι η συμπόρευση των Εργατικών με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και άλλα αντιπολιτευόμενα κόμματα είναι περιορισμένη και δεν μπορεί να φτάσει μέχρι τη συγκρότηση μιας εναλλακτικής πλειοψηφίας που θα στήριζε μια κυβέρνηση Κόρμπιν.
Με αυτό τον τρόπο, απευθυνόμενος στο ένστικτο πολιτικής αυτοσυντήρησης των βουλευτών, ο ένοικος της Ντάουνιγκ Στριτ επιχειρεί να μειώσει σε μονοφήφιο τον αριθμό των (περίπου 20) Συντηρητικών, οι οποίοι θα τολμήσουν να τον αψηφήσουν. Με δεδομένο ότι ένας μικρός αριθμός Εργατικών βουλευτών πρόκειται να απειθαρχήσουν προς την αντίθετη κατεύθυνση, ο συσχετισμός κρίνεται απολύτως οριακός.
Αν η πρόταση των κοινοβουλευτικών απορριφθεί, ο Βρετανός πρωθυπουργός θα έχει την άνεση να διαπραγματευτεί με τους “27” κατά την περίοδο που το κοινοβούλιο θα παραμείνει κλειστό. Εάν πάλι εγκριθεί, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα έχει αλλάξει πλήρως την ατζέντα.
Το κυριότερο πλεονέκτημα του Τζόνσον δεν είναι πάντως διαδικαστικό, αλλά πολιτικό. Οι δημοσκοπήσεις του δίνουν άνετο προβάδισμα σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, ενώ την αντιπαράθεσή του με το κοινοβούλιο την προβάλλει ως προσπάθεια υπεράσπισης της λαϊκής ετυμηγορίας στο δημοψήφισμα του 2016 απέναντι σε μια πολιτική κάστα που την υπονομεύει. Μένει να αποδειχθεί αν το αφήγημα αυτό θα αποδειχθεί ισχυρότερο από το σοκ της ενεργοποίησης πρωτοφανών τεχνασμάτων, όπως η αναστολή των εργασιών του κοινοβουλίου τον Σεπτέμβριο.
Σε κάθε περίπτωση, η επίτευξη συμφωνίας με τους “27” (με σημείο κλειδί την αναθεώρηση των προβλέψεων για τη “δικλείδα ασφαλείας” στα ιρλανδικά σύνορα) είναι δυνατή μόνο με καθαρό εσωτερικό μέτωπο και με την αξιόπιστη προβολή προς τα έξω της ετοιμότητας για σκληρή έξοδο, αν χρειαστεί. Η Βουλή των Κοινοτήτων που δεν μπόρεσε να διαμορφώσει πλειοψηφία για κανένα πιθανό σενάριο, δεν είναι ο καθοριστικός παίκτης.
