Η Ακροδεξιά αποδείχθηκε πιο μισητή από το Σύστημα

Οι Γάλλοι ψηφοφόροι προτίμησαν την ψήφο σχετικής απελπισίας στον Μακρόν από την ψήφο απόλυτης απελπισίας που διεκδικούσε η Λεπέν. Εναντίον του Μακρόν θα μπορέσουν να αγωνιστούν. Εναντίον της Λεπέν θα ήταν πιο δύσκολο. Ακόμη και η έννοια «κοινωνικοί αγώνες» θα κινδύνευε να κηρυχτεί απαγορευμένη.

Η «αντισυστημική» Λεπέν ήταν αυτή που με τη συμβολή της εκλέχτηκε ο πιο συστημικός υποψήφιος και με μεγάλη διαφορά. Ο νέος Πρόεδρος, περισσότερο από Πρόεδρος της μειοψηφίας, όπως άλλωστε υπήρξαν και οι προκάτοχοί του στο αξίωμα, είναι κυρίως και σε καθοριστικό βαθμό «Πρόεδρος εν αδυναμία διαφορετικής επιλογής».

Η εκλογή του ήταν κυρίως αποδοκιμασία της αντιπάλου του παρά θετική ψήφος προσχώρησης στον νεοφιλελευθερισμό που εκπροσωπεί. Ακόμη μια φόρα η Γαλλία, πολιτικό εργαστήρι του κόσμου κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, αποφαίνεται ότι στη βαθιά κρίση όπου έχει σήμερα εγκατασταθεί, λύση δεν είναι η απόσυρση και η εσωστρέφεια κάθε χώρας. Λύση είναι η παραμονή στα «εγκόσμια», σε συνδυασμό με την προσπάθεια μεταβολής των δεδομένων τους.

Με την εγκατάσταση του Μακρόν στην Προεδρία δεν κλείνουν οι κοινωνικοί αγώνες. Αντίθετα, ανοίγουν και όσοι φοβούνται μήπως στην επόμενη προεδρική εκλογή του 2022 επικρατήσει η ακροδεξιά Λεπέν δεν έχουν παρά να αποδείξουν ότι είναι περισσότερο ικανοί από αυτήν να πείσουν τους πολίτες και να τους προσελκύσουν στη δική τους κατεύθυνση. Τους πολίτες που είναι θύματα της παγκοσμιοποίησης και των νεοφιλελεύθερων ευρωπαϊκών επιλογών.

Οι παίκτες δεν είναι μόνο δύο

Η ιδέα ότι ο Μακρόν σήμερα συνεπάγεται Λεπέν αύριο προϋποθέτει ότι οι παίκτες στο παιχνίδι είναι μόνο δύο. Στην πραγματικότητα, είναι περισσότεροι. Γιατί πρέπει η Λεπέν να εισπράξει αποκλειστικά και μόνο αυτή ολόκληρη την αναμενόμενη δυσαρέσκεια από την προεδρία Μακρόν στο τέλος της τρέχουσας πενταετίας;

Θα ήταν οπωσδήποτε παράλογο αν η Αριστερά θεωρεί ότι τη δυσαρέσκεια θα εισπράξει αποκλειστικά το Εθνικό Μέτωπο. Αυτό θα ισοδυναμούσε με ομολογία της δικής της αδράνειας και της δικής της αρνητικής παρουσίας στο κοινωνικό μέτωπο.

Το πιθανότερο είναι ότι ο Μακρόν δεν θα διαθέτει δική του προεδρική πλειοψηφία στο επόμενο Κοινοβούλιο και συνεπώς ότι η χώρα θα βρεθεί στη δίνη πολιτειακών κρίσεων: ένας Πρόεδρος απέναντι σε αντιπολιτευτική κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Υπάρχει το ενδεχόμενο της «συγκατοίκησης», όπως έχει συμβεί στο παρελθόν με Μιτεράν και Σιράκ. Όμως και αυτή η λύση δεν θα ήταν χωρίς κινδύνους για την ομαλότητα.

Ήδη, ο νέος Πρόεδρος προανήγγειλε την πρόθεσή του να κυβερνήσει σε βασικά ζητήματα με προεδρικά διατάγματα που θα παρακάμπτουν το Κοινοβούλιο. Όμως, σε αυτή την περίπτωση θα έχει να αντιμετωπίσει το κοινωνικό μέτωπο με απρόβλεπτες συνέπειες. Δεν ρυθμίζονται τα εργασιακά με προεδρικά διατάγματα.

Ειδικά σ’ αυτό το πεδίο η Γαλλία έχει παράδοση να το χειρίζεται μέσω κοινωνικής συναίνεσης. Εάν αύριο αλλάξει η γαλλική κοινωνική παράδοση, ποιος θα μπορούσε να εγγυηθεί ότι αυτό δεν θα πυροδοτούσε κοινωνικές εκρήξεις;

Ήδη, ο Μακρόν προσελκύει στελέχη κυρίως από τη συντηρητική πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αλλά βέβαια και από τη Δεξιά του Φιγιόν. Ο νέος Πρόεδρος κολακεύεται να πιστεύει ότι είναι υπεράνω όλων των κομμάτων και των δοκιμασμένων πολιτικών και ότι συνομιλεί απευθείας με την κοινωνία των πολιτών. Ωστόσο, αυτό ίσως είναι μια πολιτική ζαριά. Οι νέοι και άγνωστοι μπορεί να αποδειχθούν ακατάλληλοι και ανεπαρκείς.

Η εγκυρότητα της εκλογής

Η αναμενόμενη και συνήθης αποχή από την προεδρική εκλογή κυμαινόταν στο παρελθόν μεταξύ 20% και 25%. Σε αυτή την εκλογή, στον πρώτο γύρο ήταν 23%. Τα λευκά και τα άκυρα στον δεύτερο γύρο έφτασαν περίπου το 11%.

Η εγκυρότητα της εκλογής, πάντως, δεν κλονίζεται ούτε με την αποχή, ούτε με τα λευκά και τα άκυρα. Ο νέος Πρόεδρος δεν στηρίζεται σε μειοψηφία του εκλογικού σώματος περισσότερο από τους προκατόχους του. Έστω και αν δεν αποτελεί θετική λύση στο σημερινό αδιέξοδο της Γαλλίας και της Ευρώπης, αλλά επιλογή αποτρεπτική για κάτι χειρότερο.

Η πορεία της Λεπέν είναι πλέον το πιο προβληματικό στοιχείο στην πορεία του κόμματός της. Από την επομένη των εκλογών έχουν ήδη αρχίσει οι εσωτερικές γκρίνιες και διαμάχες. Αμφισβητείται έντονα η επιλογή της εξόδου από το ευρώ και την ΕΕ, αφού και στα δύο αυτά συνδεόμενα μέτωπα η Λεπέν βρέθηκε σε διάσταση με τη μεγάλη πλειονότητα των Γάλλων.

Η Λεπέν εισέπραξε την τιμωρητική ψήφο των εξαθλιωμένων και λησμονημένων της παγκοσμιοποίησης, αλλά χωρίς κάποια θετική προοπτική. Όμως έτσι, χωρίς συγκεκριμένες θετικές προτάσεις, το μέλλον του κινήματός της παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο.

Σε μεγάλο βαθμό στην ψήφο υπέρ της Λεπέν οδήγησε η εκδικητική διάθεση έναντι του συστήματος. Τελικώς, όμως, αυτή λειτούργησε υπέρ αυτού. Φόβισε τους ψηφοφόρους και τους εξώθησε στην υπερψήφιση του αντιπάλου της. Για την πλειοψηφία η Ακροδεξιά αποδείχθηκε πιο μισητή από το σύστημα.

Χωρίς συμμαχίες ο Μελανσόν

Ο Μελανσόν εντυπωσίασε με τον διπλασιασμό των ψήφων για την πέραν του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αριστερά. Ωστόσο, δεν κατάφερε να μπει στον τελικό. Φυσικά, η κυβέρνηση της χώρας καθορίζεται από τις βουλευτικές εκλογές, που ακολουθούν. Εν όψει αυτών, το κίνημά του βρίσκεται σε καλή θέση. Όμως αυτή η θέση δεν είναι αρκετή. Στη Γαλλία, όπου ισχύει το σύστημα των δύο γύρων, κερδίζει όποιος εξασφαλίζει συμμαχίες για τον δεύτερο γύρο.

Μέχρι σήμερα, ο Μελανσόν απορρίπτει κάθε συμμαχία με άλλες δυνάμεις (ακόμη και με το Κομμουνιστικό Κόμμα) που τον στήριξαν στην προεδρική εκλογή. Υπό αυτούς τους όρους, πολλοί βλέπουν να προδιαγράφεται η διάσπαση των δυνάμεων της Αριστεράς. Αν συμβεί αυτό, τα πολιτικά οράματα του Μελανσόν κινδυνεύουν να παραμείνουν στη φαντασία του.

Για την Ελλάδα, η Γαλλία φαίνεται ότι θα παραμείνει φιλική χώρα, όπως άλλωστε συνέβη και με τους προηγούμενους Προέδρους της. Πέραν τούτου, διατυπωμένη πρόθεση του Μακρόν είναι η ενίσχυση των ευρωπαϊκών θεσμών για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής κυβερνησιμότητας.

Αυτό δεν φαίνεται να ενθουσιάζει τη Γερμανία, η οποία παραμένει στην αρχή «έκαστος για τον εαυτό του». Εντούτοις, η πίεση για περισσότερη Ευρώπη και για ευρωπαϊκή διαχείριση των προβλημάτων κάθε χώρας είναι ήδη μεγάλη και προέρχεται από πολλές χώρες. Εκτός από τη Γαλλία προέρχεται και από την Ιταλία και την Ισπανία.

Με αυτή την έννοια, ίσως, η εκλογή Μακρόν να οδηγεί σε κάποια νέα εποχή για την Ευρώπη. Στην αντίθετη περίπτωση, εάν τα ευρωπαϊκά πράγματα παραμείνουν ως έχουν, η δυσαρέσκεια των ευρωπαϊκών λαών δεν θα πάψει να επεκτείνεται και να βαθαίνει. Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση, η άνοδος του Μακρόν θα είναι πάλι το ορόσημο για την περίοδο αναταραχής που θα έχει προκαλέσει ο ίδιος με τις επιλογές του.