Οι εκλογικές φυλές που θα βγάλουν πρόεδρο στη Γαλλία

Simon Kuper

Τα γαλλικά πολιτικά κόμματα του κατεστημένου (εκτός του Εθνικού Μετώπου) καταρρέουν. Αλλά οι φυλές των ψηφοφόρων της Γαλλίας (οι περισσότερες από αυτές είναι ακροαριστερές ή ακροδεξιές) παραμένουν ανυποχώρητες. Αυτές είναι το κλειδί για τις επερχόμενες εκλογές.

Η πιο χαρούμενη φυλή (τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές) είναι οι αστοί. Πρόκειται για μορφωμένους ανθρώπους που επιβιώνουν με σούσι και ξένο εμπόριο. Είναι επαγγελματίες ή εργάζονται στην τεχνολογία ή σε επιτυχημένες γαλλικές εταιρίες, από τη L’ Oréal μέχρι την Total.

Η ελίτ της φυλής (το 1% των Γάλλων) είναι στριμωγμένη σε ελάχιστες περιφέρειες-ζώνες του Παρισιού. Αλλά οι αστοί κατοικούν, επίσης, σε κάποιες από τις πιο υποφερτές επαρχιακές πόλεις στον κόσμο, ιδιαίτερα στη Λυών, την Τουλούζ, την Νίκαια, την Γκρενόμπλ και τον κορυφαίο γαλλικό προορισμό αυτή την περίοδο, το Μπορντό.

Οι αστοί πιθανότατα θα ψηφίσουν τον Εμμανουέλ Μακρόν στον πρώτο γύρο της Κυριακής. Ωστόσο, πράγμα δυσοίωνο, ο επαναληπτικός δεύτερος γύρος στις 7 Μαΐου πέφτει σε τριήμερο και πολλοί από αυτούς θα είναι διακοπές, ενώ οι περισσότεροι ψηφοφόροι του Εθνικού Μετώπου δεν θα είναι.

Η επαρχιακή καθολική μπουρζουαζία είναι άφθονη στη δυτική Γαλλία, στα δυτικά του Παρισιού και στην 7^η περιφέρεια της πόλης. Η ανθρώπινη ενσάρκωση αυτής της φυλής είναι ο κεντροδεξιός υποψήφιος Φρανσουά Φιγιόν, ένας καλοντυμένος γιος συμβολαιογράφου. Ακόμη και τα σκάνδαλά του -όπως η αποδοχή κοστουμιών κατόπιν παραγγελίας ως δώρο- τείνουν να αποτελούν την πεμπτουσία της μπουρζουαζίας.

Η καθολική μπουρζουαζία υφίσταται προσβολές από το γαλλικό κοσμικό κράτος εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα, ενώ πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν ο νόμος που επέτρεψε τον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων το 2013. Πολλά μέλη αυτής της φυλής πιστεύουν την ατάκα του Φιγιόν ότι το σύστημα τον τιμωρεί εν μέρει επειδή «τόλμησε να δηλώσει ανοικτά» την πίστη του στον καθολικισμό. Άνδρες με σκούρα κόκκινα κοτλέ και γυναίκες με μεταξένια φουλάρια παρελαύνουν υπέρ του σε φρενιασμένες διαδηλώσεις, που περιέργως θυμίζουν αριστερές πορείες.

Κάποια μέλη της φυλής απεχθάνονται πλέον τον ίδιο τον στιγματισμένο από τα σκάνδαλα υποψήφιό τους, αλλά ούτε κατά διάνοια όσο αποστρέφονται τα αστικά μέσα ενημέρωσης που τον καταδιώκουν. Η Canard Enchaîné, η σατιρική εφημερίδα που αποκάλυψε τις επίμαχες πληρωμές προς τη γυναίκα και τα παιδιά του, κρατά ένα χάρτινο κουτί στο πάτωμα του γραφείου όπου οι δημοσιογράφοι πετάνε απειλητικά γράμματα από εξαγριωμένους φιγιονιστές. Αν ο Φιγιόν δεν καταφέρει να περάσει στον δεύτερο γύρο, πολλοί από την καθολική μπουρζουαζία θα απέχουν για να αποφύγουν να ψηφίσουν την ακαλαίσθητη Μαρίν Λεπέν.

Οι τελευταίοι παραδοσιακοί σοσιαλιστές που έχουν απομείνει στη Γαλλία τείνουν να είναι δημόσιοι υπάλληλοι, δάσκαλοι στο δημοτικό σχολείο και ακαδημαϊκοί, συν τις εθνικές μειονότητες που ευγνωμονούν το Σοσιαλιστικό κόμμα, επειδή σπάνια τα βάζει μαζί τους.

Αλλά η Γαλλία έχει μια ασυνήθιστα μεγάλη φυλή ψηφοφόρων με αριστερές αξίες: οι δύο ακροαριστεροί υποψήφιοι που προηγούνται, ο Ζαν Λυκ Μελανσόν και ο σοσιαλιστής Μπενουά Αμόν (ο ιδεολογικός μικρός αδελφός του Τζέρεμι Κόρμπιν), πιθανώς έχουν μαζί πάνω από το ένα τέταρτο των ψήφων, περισσότερο τόσο από την Λεπέν όσο και από τον Μακρόν. Αυτή η φυλή δεν είναι ακριβώς πως θέλει εξουσία. Κάποια από τα μέλη της (ιδιαίτερα συνταξιούχοι για τους οποίους πάντα θα έχουμε άνοιξη του 1968), ψηφίζουν με τη συνείδησή τους. Άλλοι ψηφίζουν βάσει του συρμού.

Η επώδυνα ντεμοντέ καμπάνια του Μακρόν, του οποίου τα γραφεία είναι στην ξεπερασμένη 15η περιφέρεια του Παρισιού, είναι δυσάρεστα φορτωμένη οικονομολόγους, αλλά δυσκολεύεται να στρατολογήσει μοδάτους γραφίστες. Κάποιοι αριστεροί ψηφοφόροι δεν θα στηρίξουν τον Μακρόν ούτε σε έναν δεύτερο γύρο απέναντι στη Λεπέν. Εκείνος είναι ρεαλιστής, εκείνοι έχουν βασίσει την προσωπική τους ταυτότητα επάνω σε αλύγιστους ιδεολογικούς διαχωρισμούς. Αλλά θα τους δείτε στις πρώτες διαδηλώσεις κατά της προέδρου Λεπέν.

Έπειτα υπάρχουν οι σκληροπυρηνικοί λευκοί ρατσιστές του Εθνικού Μετώπου: κυρίως άνδρες, με υπερβολικά μεγάλη εκπροσώπηση στην αστυνομία, στον στρατό και στις δυνάμεις ασφαλείας, και έντονα κατά του Ισλάμ. Οι ψηφοφόροι υπέρ του Τραμπ και του Brexit τείνουν να είναι μεγάλης ηλικίας, αλλά το Εθνικό Μέτωπο προσελκύει επίσης νέους πεσιμιστές που δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί το να ψηφίσει κανείς Λεπέν είναι τόσο μεγάλο κακό.

Ενώ οι γονείς τους του 1968 είναι ιδεαλιστές, αυτή η γενιά είναι κυνική. Σε πρόσφατη έρευνα της Cevipof του Generation What, σε Γάλλους κάτω των 35 ετών, το 99% υποστήριξε πως οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι. Μόνιμα αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας και από τα εξοχικά που συνιστούν το γαλλικό όνειρο, αυτή η ομάδα απλά θέλει η Λεπέν (ή ο Μελανσόν) να εξαλείψει το υπάρχον σύστημα. Ωστόσο, οι νεαροί πεσιμιστές συνήθως δεν ψηφίζουν.

Το Εθνικό Μέτωπο πάντα τα πηγαίνει καλύτερα στην ανατολική Γαλλία αντί για την πιο φιλελεύθερη δυτική που βλέπει στον ωκεανό. Έχει περισσότερη στήριξη από άνδρες αντί για γυναίκες, παρότι και στα δύο αυτά σύνολα η ψαλίδα έχει περιοριστεί. Ωστόσο, παντού οι ψηφοφόροι του Εθνικού Μετώπου τείνουν να είναι λιγότερο μορφωμένοι άνθρωποι που ζουν σε απομονωμένες περιαστικές περιοχές, ή σε «αγροτικές ερήμους», όπου είναι πλέον δύσκολο να βρεις ένα μπιστρό, ένα λεωφορείο, έναν γιατρό, σήμα για το κινητό ή ακόμη και προεκλογικές αφίσες. Κάθε φορά που κλείνει ένα ταχυδρομείο, αυξάνεται η τοπική ψήφος υπέρ του Εθνικού Μετώπου, αναφέρει ο δημοσκόπος της Ifop, Jérôme Fourquet.

Δεν είναι τόσο ότι οι ψηφοφόροι χρειάζονται να ταχυδρομήσουν γράμματα, εξηγεί, όσο ότι αισθάνονται πως το κράτος τους εγκαταλείπει. Οι αχανείς εκτάσεις της μεγαλύτερης χώρας της δυτικής Ευρώπης είναι απόλαυση για τους τουρίστες, αλλά είναι δύσκολο να ζει κανείς εκεί. Ψηφοφόροι που έχουν απομονωθεί από τις μοδάτες, ποικιλόμορφες πόλεις, μπορεί πλέον να συνιστούν πλειοψηφία στη Γαλλία.

Ο Μακρόν προσελκύει τους αισιόδοξους, η Λεπέν τους πεσιμιστές. Σε μια πεσιμιστική χώρα, είναι τρομακτικό.

 

Πηγή:  Financial Times