Στα χνάρια του “Λουδοβίκου Βοναπάρτη”;

Σήμερα, 18 Ιουνίου, οι Γάλλοι καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες για τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Στον πρώτο γύρο, μόνο ένας στους δύο συμμετείχε φέρνοντας το κόμμα του προέδρου στην πρώτη θέση με ποσοστό γύρω στο 32%. Το διακύβευμα των εκλογών είναι αν θα κυβερνήσει τη Γαλλία σαν Ναπολέων ή σαν Λουδοβίκος Βοναπάρτης. Οι βαθμοί ελευθερίας του θα καθορισθούν από το εκλογικό αποτέλεσμα, που όλα δείχνουν ότι θα του δώσει απόλυτο έλεγχο της Εθνοσυνέλευσης.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η προσέλευση θα κινηθεί στα ίδια επίπεδα με αυτή του πρώτου γύρου. Στην περίπτωση αυτή, η πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση θα εκφράζει πολύ χαμηλό ποσοστό του εκλογικού σώματος. Πώς, όμως, στη χώρα των «δικαιωμάτων» οι πολίτες απέχουν, όταν το κοινωνικό κεκτημένο απειλείται;

Η με μεγάλη διαφορά νίκη του Μακρόν έναντι της Λεπέν ήταν αναμενόμενη. Επισφραγίστηκε όμως με μια αυτοκρατορική εμφάνιση με φόντο το Λούβρο, το σύμβολο της απολυταρχίας. Περπάτησε στο κόκκινο χαλί, υπό τους ήχους της ενάτης συμφωνίας του Μπετόβεν που προτάθηκε ως Ύμνος της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Διευθυντήριο, το οποίο θεωρεί αρχή της ευρωπαϊκής ιστορίας τον Καρλομάγνο. Η συμβολική αισθητική του Μακρόν έδειξε πως είναι μάλλον οπαδός του ναπολεόντειου μεγαλείου και όχι των αρχών της Γαλλικής Επανάστασης.

Το συμπέρασμα αυτό βέβαια, συνάγεται και από την επιλογή του Πρωθυπουργού και των στελεχών της νέας κυβέρνησης. Ο ίδιος πάσχισε να δώσει την εντύπωση ότι είναι «κεντρώα», περιβάλλοντας τους βασικούς υπουργούς με κεντρώα ή φιλελεύθερα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Η διαδρομή προς την κορυφή

Αρκετοί ψηφοφόροι, άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι η προώθηση του Μακρόν δεν ήταν τόσο τυχαία, ότι μάλλον ήταν προϊόν μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Γύρω του συγκεντρώνει στοιχεία της μετριοπαθούς Δεξιάς και της μεταλλαγμένης πτέρυγας των Σοσιαλιστών. Στην πραγματικότητα αναπλάθει το «μοντέλο Ολάντ» που απειλήθηκε με ανατροπή.

Ο Μακρόν, άρχισε την σταδιοδρομία του το 2000, ανακαλυφθείς από τον Σιράκ και από τους Ζαν Πιερ Ζουγιέ και Ζακ Ατταλί (συνεργάτης του Μιτεράν). Πέρασε από την κορυφαία σχολή ΕΝΑ για να τοποθετηθεί στην Επιθεώρηση Χρηματοοικονομικών του Γενικού Λογιστηρίου. Το αποφασιστικό βήμα ήταν η τοποθέτησή του από τον Ατταλί στην Επιτροπή που ασχολείται με τα χρηματοοικονομικά εργαλεία, τα οποία προωθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στη συνέχεια προωθήθηκε στην τράπεζα Ρότσιλντ, όπου κέρδισε μια περιουσία στη τριετία 2012-15, στοιχηματίζοντας σε σύνθετα παράγωγα.

Βέβαια, καθοριστικό στοιχείο για τον προσδιορισμό του πολιτικού στίγματός του είναι η στάση του απέναντι στα σημερινά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της γαλλικής κοινωνίας. Δηλαδή, την υποβάθμιση του Κοινωνικού Κράτους, την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, την πτώση του κατώτατου μισθού κλπ.

Έχει ήδη δώσει δείγματα γραφής, καθώς, ως υπουργός της κυβέρνησης Ολάντ, προώθησε τις μεταρρυθμίσεις, στις οποίες εναντιώθηκε ένα μεγάλο μέρος της γαλλικής κοινωνίας. Ακόμη και μετά την απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση, στήριξε τον γνωστό νόμο Ελ-Κομρι που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Για το θέμα αυτό ήδη ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει άμεσα στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, η οποία θα τον φέρει πάλι αντιμέτωπο με κοινωνικές αντιδράσεις.

Οι ομόκεντροι κύκλοι

Ευρύτερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, είναι η στάση του στη μεταρρύθμιση που η «γερμανική Ευρώπη» προετοιμάζει σαν απάντηση στην αμφισβήτηση των πολιτικών λιτότητας, δηλαδή την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων. Το γερμανικό σχέδιο των «ομόκεντρων κύκλων της Ευρώπης» εξαφανίζει τη θεσμική ισοτιμία των κρατών-μελών. Επιβάλλει σε χώρες-μέλη να μπουν στη δεύτερη ταχύτητα.

Εκεί, η αμοιβή για ίδια εργασία θα είναι χαμηλότερη. Το νέο αυτό μοντέλο για την Ευρώπη που εμπεδώσει τις ανισότητες, θα παρουσιασθεί σαν «εμβάθυνση» που θα προστατεύσει την ΕΕ από την παγκοσμιοποίηση.

Το σχέδιο αυτό, όμως, δεν εμπεριέχει τη βασική αρχή ενοποίησης χωρών με διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης. Σύμφωνα με αυτή την αρχή, η εκχώρηση εθνική κυριαρχίας εξισορροπείται με την κατοχύρωση ισοτιμίας στη λήψη των αποφάσεων και με την οικονομική αλληλοβοήθεια.

Αυτή η αρχή, επέτρεψε τη δημιουργία των ΗΠΑ. Θεμέλιο ήταν η αλληλεγγύη και η ισοτιμία των Πολιτειών, με θεσμική κατοχύρωση αντισταθμιστικών μεταβιβαστικών πληρωμών προς τις διαρθρωτικά πιο ασθενείς. Μόνον έτσι εκχωρήθηκε δημοσιονομική κυριαρχία, προκειμένου να προωθηθεί η ενοποίηση.

Η «παράλειψη» αυτής της βασικής αρχής, οδήγησε στην ουσιαστική ανυπαρξία περιφερειακής διαρθρωτικής πολιτικής, ελάχιστα αναδιανεμητικό κοινοτικό προϋπολογισμό και δημιουργία Κεντρικής Τράπεζας με τελείως διαφορετικά καθήκοντα από την αντίστοιχη αμερικανική. Στις ΗΠΑ, η κεντρική τράπεζα έχει στόχο και την ενίσχυση της απασχόλησης, εκτός από τον έλεγχο του πληθωρισμού.

Το “παιδί-θαύμα”

Ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος έσπευσε στο Βερολίνο για να διακηρύξει μαζί με την Μέρκελ ότι  «οι δύο πλευρές θα εργαστούν στενά και ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή. Οι δύο πλευρές, θα αναπτύξουν έναν οδικό χάρτη για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και για να κάνουν την Ευρωζώνη πιο ανθεκτική σε μελλοντικές κρίσεις».

Η Μέρκελ τόνισε ότι οι Συνθήκες της ΕΕ μπορούν να αλλάξουν και είναι έτοιμη γι’ αυτό το βήμα. Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος υποστήριξε αινιγματικά πως ο γαλλογερμανικός άξονας πρέπει να υιοθετήσει μια πιο «ρεαλιστική στάση». Υπογράμμισε επίσης ότι οι αλλαγές στις Συνθήκες δεν αποτελούν πλέον ταμπού για τη Γαλλία.

Φαίνεται πως ο Μακρόν είναι το παιδί-θαύμα που θα οδηγήσει τη Γαλλία στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων. Ειναι χαρακτηριστικό ότι από τη γερμανική πρωτεύουσα υπογράμμισε ότι ποτέ δεν υπερασπίστηκε την ιδέα των ευρωομολόγων ή της αμοιβαιότητας  του χρέους στην Ευρωζώνη.

Οι δηλώσεις αυτές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, αφού σε άλλες μικρότερης προβολής ευκαιρίες εμφανίζεται θετικός για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Ανάλογο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι πληροφορίες ότι οι θέσεις του Μακρόν για την Ευρώπη αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από τον Σόιμπλε.  Αυτές μόνο θυμηδία προκαλούν στους γνώστες των εξελίξεων στους ευρωπαϊκούς διαδρόμους, που θυμούνται οτι η αυτοκρατορία του Καρλομάγνου βασίστηκε στον γαλλογερμανικό άξονα εκείνης της εποχής.