Αδειάζει η κλεψύδρα για τον Ερντογάν

Αντιμέτωποι με την οργή του Ερντογάν ήρθαν εννέα επίτιμοι πρόξενοι, με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να ακυρώνει τις διπλωματικές ταυτότητες (μεταξύ άλλων) του επίτιμου πρόξενου της Σουηδίας στην Αττάλεια, της Βρετανίας στη Μούγλα, του Βελγίου και της Αυστρίας στη Σμύρνη, της Ρουμανίας στην Αλεξανδρέττα και της Αιθιοπίας στο Ικόνιο.
Αιτία φέρεται να είναι οι επικρίσεις κατά του καθεστώτος Ερντογάν που διατύπωναν οι πρόξενοι στα social media και σε ομιλίες τους.

«Δυστυχώς, με το πολιτικό κλίμα που επικρατεί και όλοι το γνωρίζουν, δεν ήταν εφικτό ένα θετικό αποτέλεσμα» ανέφερε σκωπτικά η επίτιμη πρόξενος της Σουηδίας Nil Sagir, σχολιάζοντας την αποτυχημένη μεσολαβητική προσπάθεια του σουηδικού υπουργείου Εξωτερικών να ανατρέψει την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης. Οι πρόξενοι είχαν βρεθεί ξανά στο στόχαστρο του καθεστώτος μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, το οποίο ο Ερντογάν είχε αποδώσει στο δίκτυο του ιμάμη Γκιουλέν.

Από τότε το καθεστώς Ερντογάν ξεκίνησε ένα πογκρόμ διώξεων εις βάρος του “παράλληλου κράτους” που είχε συγκροτήσει ο αυτοεξόριστος ιμάμης. Έγιναν, λοιπόν, μαζικές εκκαθαρίσεις στην Δικαιοσύνη, στην αστυνομία, ακόμα και στις ένοπλες δυνάμεις, με πολλούς Τούρκους πιλότους και αξιωματικούς να διώκονται σαν γκιουλενιστές. Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος πρόεδρος επέλεξε να συμμαχήσει με κεμαλιστές που είχε καταδιώξει ως πρωθυπουργός στις πολύκροτες υποθέσεις “Εργκένεγκον” και “Βαριοπούλα”, διώξεις που αποδόθηκαν σε “σκευωρία” του τότε συμμάχου του Φετουλάχ Γκιουλέν.

Ορισμένοι από τους πρόξενους που βρέθηκαν σήμερα στο στόχαστρο του Ερντογάν συνδέονται με κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης: Ο σύζυγος της Sagir είναι συνιδρυτής του ακροδεξιού “Καλού Κόμματος” της Μεράλ Ακσενέρ, που αποσχίστηκε από το κόμμα των Γκρίζων Λύκων όταν οι τελευταίοι αποφάσισαν να συνταχτούν με τον Ερντογάν. O Mustafa Ülkü Caner, που για δύο δεκαετίες ήταν επίτιμος πρόξενος της Αυστρίας στην Σμύρνη, είναι στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος.

Κοινός βηματισμός 

Σε του ομιλία ο Τούρκος πρόεδρος απέρριψε τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης για πρόωρες εκλογές, δηλώνοντας πως αυτές θα γίνουν στο τέλος της πενταετίας, συγκεκριμένα στις 14 Ιουνίου του 2023. Οι εκλογές θα συμπέσουν με τα 100 χρόνια της τουρκικής ανεξαρτησίας, με τον Ερντογάν (πέραν των γνωστών νεοοθωμανικών του οραμάτων και της φιλοδοξίας του να υποσκελίσει τον Κεμάλ) να εστιάζει τις προσπάθειές του στο πως να νικήσει. Μία νίκη που δεν είναι πλέον καθόλου δεδομένη.

Τα δύο κυριότερα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα και το Καλό Κόμμα, αναζητούν έναν κοινό βηματισμό με μικρότερα κόμματα, προκειμένου να πετύχουν την εκλογική ήττα του Ερντογάν. Ο κοινός βηματισμός Κιλιντσάρογλου και Ακσενέρ κρατά από το 2018, όταν ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος είχε “δανείσει” 15 βουλευτές του στο νεοϊδρυθέν Καλό Κόμμα, προκειμένου αυτό να συγκροτήσει κοινοβουλευτική ομάδα και να καταφέρει να πάρει μέρος στις πρόωρες εκλογές που είχε προκηρύξει τότε ο Ερντογάν. Από τότε η Ακσενέρ έχει δεχτεί προπηλακισμούς από οπαδούς του Ερντογάν και των Γκρίζων Λύκων που την κατηγορούν ότι έχει “κλέψει” τις έδρες που κατέχει στην Εθνοσυνέλευση!

Ο κοινός βηματισμός των κεμαλιστών και του ακροδεξιού κόμματος της Ακσενέρ, φαίνεται να περιλαμβάνει και τους δύο πρώην στενούς συνεργάτες του Ερντογάν: Τον αρχιτέκτονα του οικονομικού θαύματος πρώην υπουργό Οικονομικών Αλί Μπαμπατζάν και τον θεωρητικό της πολιτικής των “μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες”, πρώην υπουργό Εξωτερικών και πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούντογλου. Όλα αυτά, στην σκιά των φημών για την υγεία του Τούρκου προέδρου, που προκάλεσαν την οργή του καθεστώτος Ερντογάν

Ασχέτως αν ο Ερντογάν εμφανίστηκε να παίζει… μπάσκετ για να διαψεύσει την σχετική φημολογία, είναι φανερό πως η υγεία του έχει επιδεινωθεί όπως δείχνουν τα βίντεο που τον δείχνουν να τρεκλίζει, ή να μην έχει επαφή με το περιβάλλον, τα οποία κάνουν τον γύρο των τουρκικών και των διεθνών μέσων ενημέρωσης. Την ίδια στιγμή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το κόμμα του Ερντογάν σε ιστορικό χαμηλό και τον κυβερνητικό του εταίρο, το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, να μην υπερβαίνει το 10% που είναι το όριο για την είσοδο του στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.

Ο ισλαμοεθνικισμός του Ερντογάν

Το δεδομένο διάστημα ο Ερντογάν στερείται αφηγήματος. Το οικονομικό θαύμα που σημάδεψε την πρωθυπουργία του ανήκει πλέον στο παρελθόν, με τον πληθωρισμό και την συνεχιζόμενη υποτίμηση της τουρκικής λίρας να ροκανίζουν τα εισοδήματα των τουρκικών νοικοκυριών. Ως απάντηση ο Ερντογάν συνεχίζει τον “πόλεμο των επιτοκίων”, που ωθεί την τουρκική λίρα σε συνεχή υποτίμηση.

Το μόνο αφήγημα που μένει στον Ερντογάν είναι ο ισλαμοεθνικισμός που έχει καλλιεργήσει το νεοοθωμανικό καθεστώς του και πιο συγκεκριμένα τα κέρδη που εξασφάλισε σε Συρία, Λιβύη και Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μέσω της νίκης των “αδελφών” Αζέρων. Όμως τα κέρδη αυτά είχαν ως ταυτόχρονη συνέπεια την επιδείνωση των σχέσεων της Τουρκίας με πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής. Ο Ερντογάν επιδιώκει τελευταία να κλείσει τα μέτωπα με την Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ο Ερντογάν αναζητά διακαώς μία νέα νίκη και θα μπορούσε να την βρει στην βόρεια Συρία εναντίον των Κούρδων μαχητών του YPG. Το τελευταίο διάστημα ο τουρκικός στρατός έχει ενισχύσει τις θέσεις του στην περιοχή που ελέγχει η Άγκυρα με τους Σύριους ισλαμιστές συμμάχους της. Όμως, μια νέα τουρκική επίθεση στην Βόρεια Συρία προϋποθέτει την ανοχή των ΗΠΑ και της Ρωσίας, όπως την είχε στην εισβολή του 2019, κάτι που δεν διαφαίνεται σήμερα.

Η νίκη της αντιπολίτευσης στις δημοτικές εκλογές, η επιδείνωση της οικονομίας, το θρίλερ με την υγεία του Τούρκου προέδρου, έχουν φέρει στο προσκήνιο τις συζητήσεις στην γείτονα για την επόμενη μέρα στην Τουρκία, αν και μέχρι τις επόμενες εκλογές πολλά μπορούν να συμβούν. Το σίγουρο είναι πως ο Ερντογάν ψάχνει διακαώς μία νίκη και το ερώτημα είναι αν θα την αποτολμήσει μέσω ενός τυχοδιωκτισμού, βέβαια ο ίδιος έχει δείξει πως αποφεύγει παράτολμες κινήσεις χωρίς να έχει διασφαλίσει τα νώτα του.